به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ به نقل از ایرنا، علاقه انسان به خاویار، ماهی خاویار یا استروژن را تا مرز انقراض پیش برده است. خاویار تخم ماهیان خاویاری و از گرانترین غذاهای جهان است. دریای خزر به عنوان بزرگترین منبع ماهیان خاویاری در جهان بیش از ۹۰ درصد خاویار جهان را تأمین می‌کند.
فیل ماهی یا بلوگا، تاس ماهی روسی یا چالباش، تاس ماهی ایرانی یا قره برون، ماهی شیب و ماهی ازون برون یا سوروگا، گونه های اصلی ماهیان خاویاری دریای خزر هستند.
ماهیان خاویاری یا استرژن، از خانواده تاس ماهیان، از جمله گونه‌های آبزی کم نظیری هستند که از قدمتی چند صد میلیون ساله که به عصر ژوراسیک باز می گردد بر خوردارند و از این رو ماهیان خاویار را فسیل های زنده جهان می‌نامند که همراه با تکاملی فیلوژنی تا به امروز باز مانده‌اند. این ماهیان به ۲۷ گونه و زیرگونه در جهان تقسیم می‌شوند که از این تعدادگفته می‌شود گونه‌های مختلفی در دریای خزر زندگی می‌کنند. ارزش ماهیان خاویاری نه به جهت استفاده از گوشت آنان که به واسطه تخم آنان است که به خاویار یا مروارید سیاه مشهور است. خاویار انواع گوناگونی دارد چون خاویار طلایی و خاویار سرخ و خاویار سیاه که البته در این میان خاویار سیاه از ارزشی قابل توجه برخوردار است.
گفته می شود هر کیلو خاویار اصل حدود ۳ تا ۴ میلیون تومان ارزش دارد.
براساس یک گزارش در ایران دریای خزر به تنهایی بیش از ۹۰ در صد از ذخیره خاویار و ماهیان خاویاری جهان را در خود جای داده است. همچنین ۵ گونه از ماهیان خاویاری ممتاز جهان نیز در این دریا زندگی می کنند که به ترتیب کیفیت عبارتند از «فیل ماهی»، «قره برون یا ماهی خاویاری ایران»، «ماهی خاویاری گلد (چالباش) یا روس»، «ماهی شیپ»، «ماهی ازون برون».
البته شاید اگر شیوه‌های یک دانشمند آلمانی را موثر باشد و همه گیر شود، سرنوشت روبه انقراض این ماهی کهن که خاویار استحصالی از بدنش در دنیا طرفدار زیادی دارد، تغییر کند.
سیستم جدید تولید خاویار
آنگلا کولر به شبکه ملی رادیو ان پی آر آمریکا گفته است که طی ۹ سال تحقیق یک سیستم جدید تولید خاویار طراحی کرده که امید می رود تقاضا برای خاویار بازار سیاه را کم کند.
شیوه تازه که در یک مرکز پرورش ماهی در شهر لوکستت آلمان اجرا می شود شامل بررسی تخم ماهی با اولتراسوند است. اگر تخم رسیده باشد، یک پروتئین خاص برای چند بار در روز به بدن ماهی تزریق می شود و بعد تخم آن استخراج می شود.
به گفته خانم کولر این پروتئین باعث حالت زایمان و آزاد شدن تخم ها از یک کیسه در شکم ماهی می شود. در این مرحله تخم خاویار با مالیدن شکم به آرامی، خارج می شود.
به این ترتیب به جای کشتن ماهی و پایان روند تخم ریزی، می شود هر ۱۵ ماه یک بار از آن خاویار گرفت. ماهی خاویار چندین دهه زندگی می کند.
بعضی این شیوه را از شیوه موسوم به سزارین بهتر که با ایجاد بریدگی در شکم ماهی به دست می آید بهتر می دانند.
در شیوه تازه تخم خاویار بدون ماده شیمیایی تولید می شود درحالی که در شیوه سزارین ماهی در معرض خطر عفونت مهلک قرار می گیرد و تخمدان آن می تواند آسیب ببیند که تولید تخم آن در آینده را کم می کند.
خانم کولر می گوید که شیوه او تولید خاویار را مقرون به صرفه تر می کند.
او می گوید معنی ندارد ماهی ای را که هفت یا هشت سال طول می کشد تا به بلوغ برسد، بردارید، و وقتی برای اولین بار تخم می دهد آن را بکشید.
وی پیش بینی می کند که اگر این شیوه محبوبیت پیدا کند روزی خواهد رسید که نیاز به تولید غیرقانونی خاویار با شکار اوزون برون وحشی را کاهش خواهد داد.