کاهش هزینه خوراک را از خود گاوداری شروع کنید

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ آیا شرایط گاوداری شما طوری است که با این که همه وظایف خود را بخوبی انجام داده اید و قراردادهای خوبی در مورد تهیه خوراک دام مورد نیاز داشته اید ولی هنوز هزینه های زیادی را صرف تغذیه گاوداری خود می کنید؟ آیا در اطراف به دنبال بهترین شرایط برای خرید بوده ولی هنوز هزینه خوراک دام شما زیاد است؟ آیا متخصص تغذیه شما تمام تغییرات ممکن را برای کاهش هزینه ها انجام داده، بدون این که تولید و ترکیب شیر به مخاطره بیفتد، اما هنوز هزینه خوراک گله خارج از کنترل شما به نظر می رسد؟

جواب بسیاری از شما در پاسخ به این سوالات آری است. بااین حال، اخیرا شما چقدر وقت خود را بر روی کنترل درست هزینه خوراک متمرکز کرده اید، چه زمانی بود؟ هرچند یک بار، درستی و صحت کار خوراک ریز خود را کنترل و پایش می کنید؟ آیا شما در محل گاوداری خود باسکول بزرگ دارید که همه بارهای خریداری شده از جمله کنجاله، سویا، فرآورده های فرعی تقطیری و یا سایر خوراک ها را توزین کنید؟ آخرین باری که راننده خوراک ریز خود را آموزش داده و یا مجددا او را در خصوص اهمیت نقشش در عملکرد گاوها و سوددهی گله توجیه نموده اید کی بوده است؟

افت خوراک دام پول را می‌بلعد

گاودارانی را می شناسم که وقت زیادی را بر روی کاهش هزینه خرید خوراک صرف می کنند، بدون این که متوجه باشند چقدر از پول خود را برروی خوراک، مکمل های پروتئینی و یا فرآورده های خوراکی در خود گاوداری ازدست می دهند. فقط درخصوص این موضوع فکر کنید. معمولا هزینه خوراک به ازای هر راس گاو 5 تا 6 دلار در هر روز است. برای یک گله 1000 رأسی این هزینه فقط برابر 165.000دلار در ماه می باشد. انبار کردن و مدیریت ضعیف خوراک و عدم ثبات و پایداری در تغذیه می تواند 10 تا 15 درصد اتلاف در خوراک مصرفی را به دنبال داشته باشد. این اتلاف می تواند برابر 20 هزار دلار در ماه باشد که متاسفانه هزینه شده و هیچگونه عایداتی هم برای گله ندارد.

دنبال کردن تحویل خوراک دام

اول از هرچیز، شما باید در هنگام خرید خوراک، تهیه خوراک های یکنواخت، ثبات و پایداری یکسان را مدنظر قراردهید. اغلب می بینیم که در هنگام تحویل و تخلیه خوراک گاوداری توسط کامیون ها، فردی از خود گاوداری حضور ندارد که کیفیت خوراک تحویلی را بررسی کند. تخلیه خوراک دام خریداری شده نه تنها شامل افت واقعی، دریافت صورت حساب و تعیین محل درست تخلیه آن است، بلکه شامل صحت، کنترل وزن، بازرسی و نمونه گیری بار نیز هست. انجام این اقدامات سبب حصول اطمینان از کیفیت و سلامتی خوراک دام تحویلی می گردد. همچنین کمک می کند تا اطلاعات درستی در خصوص کنترل موجودی انبار و اتلاف خوراک های ذخیره داشته باشید.

از هر بار تحویلی به گاوداری مانند غلات، اجناس، مواد معدنی یا سایر خوراک ها بایستی نمونه گیری کنید و برای یک دوره قابل قبول آن ها را نگهداری کنید. مدت نگهداری نمونه ها بسته به نوع خوراک می تواند برای یک ماه و بیشتر صورت گیرد.

همچنین سرمایه گذاری برای خرید باسکول برای توزین همه اقلام و خوراک های تحویلی به گاوداری می تواند یک سرمایه گذاری با ارزش در درازمدت باشد. این اقدام به شما اجازه می دهد که بارهای تحویلی را به درستی توزین نموده و درصورت مغایرت بلافاصله به فروشنده اطلاع دهید.

به علاوه، این امر به شما اطلاعات درست تری داده و کمک می کند که موجودی خود را ثبت و تنظیم نموده و بتوانید میزان اتلاف و افت خوراک گله را کنترل کنید.

بسته به این که خوراک یا اجناس مصرفی چگونه مورد استفاده قرار می گیرند، چندین عامل در اتلاف خوراک تاثیر دارند. اساسا اتلاف خوراک تحت تاثیر باد، حضور جوندگان، پرندگان و آب و هوا ( به خصوص وقتی از سایبان های باز استفاده می شود) و یا تحت باران و آفتاب قرارگرفتن فرآورده های فرعی خوراکی مانند خوراک های تقطیر شده، می باشد.

در مقایسه با انبارهای نیمه باز، بحث های زیادی درخصوص مزایای انبارکردن اجزای خوراکی در مخازن عمودی صورت گرفته است. با این حال، معمولا استفاده از روش انبارهای مسطح برای خوراک هایی که مصرف آن ها زیاد بوده و نقل و انتقال آن ها به مخازن عمودی به راحتی انجام نمی شود، ارجحیت دارد. برای مثال خوراک هایی مانند تخم پنبه دانه، علوفه خشک یا تفاله چغندر. همچنین معمولا انبار کردن ترکیبات پروتئینی مخصوص که حاوی مقدار زیاد چربی مایع یا ملاس بوده در محفظه های مسطح مناسب تر است.

از مخازن عمودی استفاده کنید

با اینحال، سایر اجزای تشکیل دهنده خوراک بایستی در مخازن عمودی نگهداری شوند. معمولا با استفاده از این نوع مخازن میزان اتلاف و افت خوراک به 1 تا 2 درصد محدود می شود، این میزان در انبارهای نیمه باز برابر 5 تا 10 درصد است. تفاوت های کم در اتلاف خوراک بین روش های مختلف ذخیره خوراک می تواند صرفه جویی زیادی را در هزینه اتلاف خوراک به دنبال داشته باشد، به ویژه در خصوص مواد خوراکی گران قیمت یا کنسانتره ها.

با توجه به قیمت های جاری خوراک و با استفاده از مخازن عمودی در مقایسه با محفظه های مسطح، صرفه جویی خوراک به میزان 36.000 دلار در سال برای خوراک های پرهزینه دور از انتظار نیست. همچنین بارگیری دستگاه مخلوط کن ( مخلوط کننده مواد) از طریق محفظه های عمودی در مقایسه با محفظه های مسطح از دقت توزین و اختلاط بهتری برخوردار خواهد بود.

همان طور که من در کلاس های آموزشی کارکنان گاوداری می گویم، ثبات و حفظ پایداری در کار تغذیه گله، کلید موفقیت و سودآوری در مراحل اجرایی است. کاهش تغییرات خوراک در طی زمان مخلوط کردن و تغذیه خوراک نه تنها سبب بهبود تولید و سلامتی گله می شود، بلکه به کنترل هزینه های خوراک کمک می کند.

در اینجا چند توصیه برای بهبود یکنواختی مخلوط خوراک و حفظ ثبات آن ارائه می گردد :

- از یک پیش مخلوط کنسانتره، مواد معدنی و ویتامین ها و سایر اجزای خوراکی کم مصرف برای تهیه جیره استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که از نظر ماهیتی، تکان دادن زیاد مواد افزودنی می تواند هزینه آماده سازی خوراک ها را افزایش دهد.

- یک دستور کار برای مخلوط کردن درست خوراک مانند زمان مخلوط کردن و ترتیب اضافه کردن مواد تهیه کنید. به طور متناوب، عملکرد دستگاه خوراک ریز را بررسی کنید تا از اجرای دقیق دستورات خاطرجمع شوید.

- هر هفته، ماده خشک علوفه را آزمایش کنید و براساس تغییرات بوجود آمده در رطوبت علوفه اصلاحات و تنظیمات لازم را انجام دهید.

- برای استفاده از نرم افزارهای مدیریت تغذیه سرمایه گذاری کنید. این اقدام به روش تغذیه درست و حفظ ثبات جیره کمک می کند و به شما فرصت کار نزدیک تر با کارکنان گاوداری را می دهد. همچنین می تواند یک وسیله خوب برای توسعه روابط گرم در مجموعه باشد و بازخورد بهتری به راننده خوراک ریز بدهد. همچنین می توانید از یک نرم افزار برای ارزیابی عملکرد کارکنان خود استفاده کنید.

- به دفعات مکرر، باسکول خوراک ریز را از نظر صحت توزین، یکنواختی مخلوط کردن کنترل کنید و از طریق نمونه گیری و غربال کردن مخلوط خورک با جعبه جداسازی الیاف، اندازه ذرات و یکنواختی جیره را کنترل نمایید.

- به فواصل مشخص قوام کود گاوها را بررسی و مشخص کنید. معهذا بهتر است یک دستورالعمل برای بررسی نمره کود گاوها تهیه کرده و کارکنان خود را تعلیم داده تا خودشان آن را انجام دهند.

هزینه خوراک دام را می توان از طریق تغذیه صحیح تر گاوها کنترل کرد. در دوره مشخص، براساس تغییرات تعداد گاو در گروه های مختلف می توان جدول میزان تغذیه گاوها را اصلاح کرد. بنابراین با اصلاح درست جیره، براساس تعداد گاوها می توان میزان ضایعات و خوراک مازاد را کاهش داد.

به خوراک مازاد توجه داشته باشید

معمولا مشاهده می کنیم که گاوداران میزان 4 تا 5 درصد خوراک اضافی را برای تغذیه گروه های شیرده درنظر می گیرند. با توجه به هزینه بالای خوراک، مدیریت آخورها را براساس 2 تا 3 درصد خوراک مازاد برای گروه های شیرده تنظیم کنید، این اقدام می تواند تاثیر مهمی بر هزینه خوراک دام داشته باشد.

گاوداران با مدیریت خوب تغذیه و مدیریت آخور می توانند به این هدف برسند. بدیهی است که این عمل براساس توجه زیاد، تداوم و ارتباط عالی با تمام افراد درگیر در بخش تغذیه امکان پذیر است. مضافا این که استفاده از یک نرم افزار می تواند در این راستا کمک زیادی بکند.

اجازه بدهید این موضوع را به طور عمیق تر مورد توجه قرار دهیم. اگر میزان خوراک اضافی گاوهای شیرده شما برابر 5 درصد باشد و هزینه خوراک اضافی روزانه برای هر گاو برابر 5/5 دلار باشد، در نتیجه زیان خوراک اضافی گله شما (یا بهتر بگوییم، خوراکی که از ارزش کمتری برخوردار بوده و مورد تغذیه تلیسه ها و یا گاوهای کم شیر قرار می گیرد) برابر حدود 100 هزار دلار در سال خواهد بود. در مقابل، وقتی که آخورها با مدیریت بهتری تغذیه شده و میزان خوراک باقی مانده در حدود 2 تا 3 درصد باشد، ضایعات خوراک و یا خوراکی که مورد تغذیه سایر گروه ها قرار گرفته، کمتر از 40 هزار دلار خواهد بود. دارا بودن 2 تا 3 درصد خوراک اضافی در هر گاوداری که دارای مدیریت خوب بوده امکان پذیر است. این کار از طریق حفظ ثبات در مدیریت تغذیه و آخورها، خوراک ریزهایی که خوب آموزش دیده و اهمیت خوراک آخور، علوفه و فرآورده های خوراک را خوب درک می نمایند، امکان پذیر می باشد.

در این خصوص، من همیشه توصیه می کنم که با متخصص تغذیه گله خود قبل از اجرای چنین روشی، موضوع را مورد بحث قرار دهید. اگر خیلی صرفه جو هستید، راه حل این است که سطح تغذیه خوراک اضافی را در گروه های متوسط و کم شیر به 2 تا 3 درصد کاهش دهید، ولی درمورد گاوهای تازه زا و پرشیر آن را به میزان 4 درصد محدود کنید. این اقدام باز هم منجر به کاهش زیادی در هزینه خوراک در طول سال می گردد.

همچنین این سوال وجود دارد که آیا شما با خوراک اضافی آخور گاوهای پرشیر چه می کنید؟ این موضوع بستگی به فصل سال دارد و این که خوراک اضافی از چه کیفیتی برخوردار است (اگر خوراک اضافی دام همه از چوب بلال تشکیل شده آنها را باید دور بریزید)، اگر می توانید آن را مورد تغذیه تلیسه ها و یا گاوهای شیر قرار می دهند. در بعضی از گاوداری ها خوراک اضافی را گاهی مورد تغذیه گاوهای خشک گروه اول نیز قرار می دهند. در هرحال، استفاده از خوراک مازاد می تواند صرفه جویی زیادی را در کاهش هزینه خوراک داشته باشد.

به طور خلاصه موارد زیر را به خاطر داشته باشید :

- توجه کنید که خوراک های مصرفی از زمان ورود به گاوداری چگونه مورد استفاده قرار می گیرند، ببینید که آیا امکان بهبود در مصرف آنها وجود دارد؟ آیا شما روش های اجرایی استانداردی برای تحویل خوراک و اجناس وارده به گاوداری دارید؟ آیا روش اجرایی شما قابل بهبود هست یا نه؟

- منابع پروتئینی گران قیمت و کنسانتره ها را در مخازن عمودی ذخیره کنید. اگر در حال حاضر این مواد را در انبارهای معمولی ذخیره می کنید، میزان افت فعلی آنها را محاسبه و تصمیم بگیرید که آیا سرمایه گذاری برای ساخت چند مخزن عمودی سودمند است یا نه؟ حدس من آن است که اگر در وضیعت فعلی میزان افت خوراک گله 4 درصد یا بیشتر است، بنابراین سرمایه گذاری برای چند مخزن عمودی ارزشمند می باشد.

- یک دستورالعمل خوب برای مخلوط کردن خوراک دام و تغذیه آن تهیه کنید تا در هنگام تهیه خوراک های مخلوط (TMR) تغییرات داخل و بین خوراک های ساخته شده به حداقل ممکن برسد.

- اعتبار مالی و زمان لازم را برای تربیت، آموزش و فراهم کردن بازخورد نتایج کار برای رانندگان خوراک ریز گاوداری فراهم کنید. استفاده از مشاوران و متخصصین تغذیه از بیرون که بتوانند به زبان محلی صحبت کنند، می تواند برای بهبود کیفیت کار کارکنان گاوداری مطلوب باشد.

- از نرم افزارهای مدیریت تغذیه برای مشخص ساختن و تنظیم تغذیه گله استفاده کنید، این فن آوری می تواند کمک کند تا تغییرات بین وعده خوراک ها و افت آنها کاهش یافته و یک فهرست دقیق تری از موجودی فراهم شود.

- به طور دقیق وضعیت آخورها را پایش کنید و میزان خوراک اضافی آخورها را برای کنترل بهتر اتلاف خوراک کاهش دهید. مضافا این که بسیار مهم است که در خصوص بهبود و پایش قسمت های مختلف برنامه تغذیه خود تمرکز کنید. این اقدامات اثر مهمی بر روی کاهش اتلاف خوراک و بهبود سودآوری گاوداری شما دارد.

• منبع : مقالات تخصصی صنعت گاو شیری (Hoard\'s Dairyman)