به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ امروزه در اغلب کشورها، بوقلمون را بصورت تجارتی و به تعداد زیادی نگهداری می‌کنند و تعداد معدودی از شرکت‌های اصلاح نژادی، سویه های تجارتی مخصوص به خود را ارائه می‌دهند که از ضریب تبدیل و قدرت رشد بسیار بهتری نسبت به دیگر نژادها برخوردارند.
در طریقه پرورش به صورت صنعتی، باید با تحت نظر گرفتن شرایط محیطی تمامی نیازهای بوقلمون را در نظر گرفت تا با تنظیم حرارت، تهویه، بهداشت و بالاخره جایگاه حداکثر نتیجه مطلوب حائز شود.
دمای مورد نیاز جهت پرورش جوجه بوقلمون
دما در هفته‌های مختلف باید به قرار زیر باشد:
در شروع دوره پرورش و در سیستم آشیانه گرم (گرمایش در کل سالن) دمای آشیانه را در حدود ۳۴ الی ۳۶ درجه سانتی‌گراد تامین کنید و این دما را در اواخر هفته اول به ۳۲ درجه سانتی‌گراد برسانید.
سپس دمای آشیانه را در هفته دوم ۲۹، هفته سوم ۲۶، در هفته چهارم ۲۴ (در تمام این مدت حرارت سالن نباید از ۲۴ درجه سانتی‌گراد کمتر گردد)، هفته پنجم ۲۱ درجه سانتی‌گراد و از هفته ششم تا پایان دوره دمای ۱۸درجه سانتی گراد را حفظ نمایید.
در مورد تامین دمای مورد نیاز نژادهای صنعتی، حتماً از راهنمای پرورش آن نژاد استفاده نمایید. در روزهای اول جوجه ها نباید از منبع حرارتی دور شوند چون ممکن است سرما بخورند. اگر از دستگاه مادر مصنوعی استفاده می شود باید دور دستگاه مادر حصاری کشید تا از آن دور نشوند و یا اگر از هیتر استفاده میشود باید تمامی سالن حرارت یکنواخت و مناسب داشته باشد.
تهویه و رطوبت جوجه‌کشی بوقلمون
برای رشد معمولی جوجه بوقلمون هوای تازه و تمیز ضرورت دارد. با استفاده از پنجره‌های تهویه‌ای و همچنین هواکش‌های برقی می‌توان تهویه را کنترل کرده که البته تهویه نباید سبب سرد شدن سالن گردد.
هنگام ورود به سالن می توان وضعیت تهویه را بخوبی تشخیص داد، زیرا وجود هرگونه بوی نامناسب دلیل عدم و نقص تهویه است. تهویه نامناسب از طرفی سبب کم کردن رطوبت میشود.
وجود رطوبت در داخل سالن نیز یکی از نشانه‌های نقص تهویه است. سالن نگهداری جوجه‌ها همیشه نباید خشک نگهداری شود و اگر خشکی هوا بیش از حد لازم باشد رشد پرها کم شده و وضعیت پرها نامناسب می‌گردد.
بهداشت و به‌سازی
جلوگیری و پیش‌گیری از بیماری مستلزم رعایت اصول به‌سازی و بهداشت است. از این‌رو باید لانه و همچنین وسایل را قبل از ورود و پایان هر دوره به خوبی شست و ضد فونی نمود.
فضای لازم
فضایی که باید در اختیار جوجه بوقلمون باشد:
در هفته اول ۳۰ جوجه در هر مترمربع، در هفته ۲ - ۴ تعداد ۲۰ جوجه، در هفته ۵ - ۶ تعداد ۱۰ جوجه، در هفته ۷ - ۸ تعداد ۸ جوجه، در هفته ۹ - ۱۲ تعداد ۵ عدد و در هفته ۱۳ - ۲۰ تعداد ۲ - ۳ بوقلمون در هر مترمربع.
بیشتر بدانیم:
آموزش راه اندازی مرغداری
پرورش «بوقلمون» و درآمدی قابل قبول
نژادهای بوقلمون
وسایل نگهداری جوجه بوقلمون
وسایلی که برای پرورش و نگهداری جوجه بوقلمون به کار می‌رود تقریباً شبیه به آن چیزی است که در پرورش جوجه‌های مرغ به کار می‌رود.
استفاده از نور برای پرورش بوقلمون
در ۴۸ ساعت اول باید در تمام مدت شبانه روز از روشنایی در سالن نگهداری جوجه بوقلمون‌ها استفاده کرد. بعد از اینکه جوجه بوقلمون‌ها به خوردن و آشامیدن عادت کردند باید به مرور نور را کم کرد به طوری که در سن ۲ هفتگی به حداقل مقدار روشنایی رساند.
معمولاً مقدار ۱۳ - ۱۴ ساعت نور در شبانه روز برای بوقلمون‌ها از سن ۲ هفتگی به بعد کافی است. شدت نور نیز مهم است. معمولاً در ۴۸ ساعت اول باید از نور شدید‌تر و سپس از نور ضعیف‌تر استفاده نمود.
طبق آزمایشی که در انگلیس انجام شده، نور قرمز و سبز هر دو اثر خوبی از نظر رشد نسبت به نور سفید در بوقلمون‌ها دارند. ولی وقتی که شدت انوار مذکور به اندازه شدت نور سفید است اختلافی از نظر میزان رشد در بوقلمون‌ها دیده نشده است، از این‌رو به نظر می‌رسد مسئله شدت نور مهمتر از رنگ آن است.
بوقلمون‌ها نیز مانند مرغ‌ها در نور آبی قادر به دیدن نیستند از این‌رو هنگام گرفتن آنها می‌توان از نور آبی استفاده کرد. به هرحال استفاده از نور آبی، به مدت ۲۴ ساعت اثر بدی بر بوقلمون دارد.
طرز استفاده کردن از نور در پرورش بوقلمون‌ها بستگی به نژاد و طرز نگهداری و بالاخره سن فرستادن آنها به کشتارگاه دارد ولی از نظر راهنمایی از نور می‌توان به طریقه زیر استفاده کرد:
۰ - ۶ هفتگی: در ۴۸ ساعت اول به طور دائمی از نور استفاده می شود، سپس میزان روشنایی را به مرور به ۱۴ الی ۱۸ ساعت می‌رسانند (کم کردن نور باید به طور آهسته وتدریجی صورت گیرد).
۶ - ۲۲ هفتگی: از ۱۴ ساعت نور باشدت کم استفاده میشود.
۲۲ - ۳۰ هفتگی: مدت روشنایی نور را به ۱۰ - ۱۲ ساعت می‌رسانند.
پرورش جوجه بوقلمون‌ها
برای نگهداری از جوجه بوقلمون باید عملیات زیر انجام داد:
قبل از ورود جوجه‌ها باید تمام وسایل نگهداری لانه را شستشو و ضدعفونی کرد و سپس وسایل پرورش به دقت چیده شوند. ماشین مادر را گرم و یا هیتر را روشن کرد و تهویه را در وضع مناسبی قرار داد.
از ریختن جوجه‌ها به تعداد بیش از حد استاندارد در هر مترمربع باید خودداری کرد. به مسئله تغذیه جوجه بوقلمون‌ها نیز باید در روزهای اول توجه فراوانی نمود.
در روش پرورش در روی بستر حتماً باید از بستر مناسب استفاده کرد. در روزهای اول باید بستر را با پارچه و یا کاغذ پوشاند تا جوجه بوقلمون‌ها از مواد بستر نخورند (البته برخی‌ها از جعبه‌هایی که برای حمل و نقل جوجه‌ها استفاده میشود نیز استفاده می‌کنند ولی این امر از نظر بهداشتی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود).
هنگامی که جوجه‌ها طرز غذا خوردن را یاد گرفتند می‌توان کاغذها را برداشت. در بعضی از سالن‌های پیشرفته پرورش بوقلمون از کف‌های توری یا نرده‌ای (Wire or Slat Floor) نیز استفاده می‌کنند. این کف‌ها بسیار بهداشتی است ولی گران تمام میشود و جوجه بوقلمون‌ها نیز نمی‌توانند براحتی روی آنها راه بروند و اغلب ممکن است دچار ناراحتی و ضعف پا و پنجه گردند.
جوجه بوقلمون‌ها برعکس جوجه مرغ‌ها خوردن و آشامیدن را به خودی خود یاد نمی‌گیرند. ازاینرو باید به آنها آموخت. آموختن طرز آشامیدن و خوردن یکی از اشکالات پرورش بوقلمون است.
برای اینکه جوجه بوقلمون‌ها را به خوردن ترغیب کنند، مقداری از جو خرد شده، مقداری از شیر و برخی از تخم‌مرغ پخته و خرد شده و یا غذای سبز استفاده می‌کنند.
برخی از تولید کنندگان تعدادی جوجه بوقلمون مسن را بین جوجه بوقلمون‌های یک‌روزه رها می‌کنند تا توسط آنها خوردن و آشامیدن را فراگیرند (که البته این روش به خاطر ریسک بالای ابتلا به بیماری در جوجه‌ها امروزه منسوخ شده است و فقط در شرایط روستایی گاهی از آن استفاده می‌کنند).
به‌طورکلی بوقلمون‌ها نسبت به مرغ‌ها، بسیار کودن هستند به نحوی که در نگهداری بوقلمون به طور طبیعی، این پرنده همانند مرغ مادر بخوبی از جوجه‌های خود مراقبت نمی‌کند، اغلب جوجه‌های خود را تلف می‌کند و یا در مقابل پرندگان دیگر از جوجه‌های خود دفاع نمی‌کند.
همچنین اگر در روی تخم خوابیده باشد ممکن است چند روز بدون غذا بخوابد و اگراو را بزور جهت خوردن خوراک از روی تخم بلند کنند ممکن است پس از سیر شدن فراموش کند که باید دوباره در روی تخم‌ها بخوابد از این جهت ممکن است با اندک غفلت، تخم ها خراب شوند (البته در محیط روستایی و غیرصنعتی).
جوجه بوقلمون نیز بسیار کم‌هوش و بی‌استعداد است و از این رو یکی از اشکالات اولیه پرورش بوقلمون عدم فراگرفتن طرز غذا خوردن و آشامیدن است.
باید در روزهای اول نهایت دقت و توجه و حوصله را نمود تا جوجه‌ها طرز خوردن و آشامیدن را فرا بگیرند وگرنه در طی روزهای اول شاهد تلفات بسیار بالایی خواهیم بود. در پرورش جوجه بوقلمون‌ها باید دقت نمود که قسمت پرورش تا مرز امکان دارای گوشه یا زاویه نباشد چون ممکن است که با جمع شدن جوجه‌ها در یک گوشه روی هم شاهد تلفات ناشی از خفگی در آنها باشیم.
پس بهتر است قسمت پرورش ما حالت بیضی مانند داشته باشد. بوقلمون‌ها معمولا در بین ۲۰ – ۲۸ هفتگی به سن بلوغ می‌رسند که البته این امر بستگی به نوع، سویه و بالاخره جنس دارد. معمولاً نژادهای سبک کمی زودتر از نژادهای سنگین به سن بلوغ می‌رسند.
فصل جوجه‌کشی و همچنین طرز نگهداری نیز کم و بیش در تسریع یا تاخیر بلوغ اثر دارد. مسئله تشخیص رسیدن به سن بلوغ بسیار مهم است زیرا وقتی که پرنده به سن بلوغ می‌رسد گوشت از نظر کیفیت به حداکثر مرغوبیت خود می‌رسد و بعد از آن با چربی گرفتن بدن از کیفیت آن کاسته میشود. امروزه سعی میشود که بوقلمون‌ها را از نظر بلوغ زودرس کنند به این معنی که زودتر به سن بلوغ برسند.
به این ترتیب تاریخ فرستادن بوقلمون‌ها به کشتارگاه به جلو خواهد افتاد. در ایران معمولاً بوقلمون‌های ماده را در ۱۶ هفتگی به بازار می‌فرستند زیرا پس از آن دیگر رشد نمی‌کند ولی بوقلمون نر را تا ۲۶ هفتگی نگاه می‌دارند.
وزن زنده بوقلمون‌های ماده ۵/۷ - ۸ kg و وزن نرها در حدود kg 12 - 13 است (که البته این مقادیر برای نژادهای مختلف متفاوت است و این اعداد فقط به صورت میانگین ذکر شده‌اند).
ضریب تبدیل غذایی بوقلمون‌ها نسبت به سن پرورش متفاوت بوده و در نژادهای صنعتی مدرن معمولاً ۵/۲ الی ۵/۳ است یعنی به افزایش سن نگهداری این میزان افزایش یافته و به ازای هر ۵/۲ الی ۵/۳ کیلوگرم غذای مصرفی ۱ کیلوگرم وزن زنده به دست می‌آید. امروزه موسسات اصلاح نژادی توانسته‌اند این مقدار را با روش‌های اصلاحی بهبود بخشند.
منبع : www.farmna.ir