به گزارش «سرویس اطلاعات دارویی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ دگزامتازون مشتق فلوئور متیل پردنیزدلون با خواص گلوکونئوژنیکی، ضد التهابی و ضد شوک قوی می‌باشد. هورمونهای استروئیدی در پلاسما عمدتاً به آلبومین متصل می‌شوند و پروتئین را منتقل می کنند (در مورد کورتیزول، آلفاگلوبولین ترانسکورتین نامیده می‌شود).
این مجموعه استروئیدها را از سلولهای استروئیدی آزاد می‌کند. داخل سلول، استروئیدها با گیرنده پروتئینی اختصاصی آن واکنش می‌دهد و یکسری تغییرات را تحمل می‌کند. در میان هسته مجموعه به پروتئین کروماتین و DNA متصل می‌شود. در این شرایط سنتز پروتئین‌ها توسط عملی که mRNA را انتقال می‌دهد تحت تاثیر قرار می‌گیرد، شاید بخاطر متوقف کردن اثر مجموعه برروی قسمتی از ژنوم که ناشی از تولید آنزیم‌های دخیل در گلوکونئوژنز و گلیکوژنز می‌باشد. در آدرنال تولید آنزیم‌هایی که نورآدرنالین را به آدرنالین تبدیل می کنند توسط کورتیکوستروئیدها انجام می‌گیرد.
در بافت‌های دیگر مثلاً پوست، کورتیکوئیدها باعث کاهش تولید DNA و تقسیم سلولی می‌شوند.
فارماکوکینتیک دگزامتازون
دگزامتازون پس از تجویز به روش عضلانی سریعا جذب می‌شود و به پروتئین‌های خاصی از پلاسما (آلفاگلوبولین) به نام ترانسکورتین متصل می‌گردد، که این اتصال قابل برگشت می‌باشد. نیمه عمر پلاسمایی این دارو 3 تا 4/5 ساعت است. دگزامتازون به سرعت در کبد متابولیزه و به متابولیت‌های غیر فعال تبدیل می‌شود. دفع متابولیت‌های حاصله از طریق کلیه‌ها انجام می‌گیرد.
موارد مصرف دگزاکوئید
دگزامتازون برای درمان کتوز (استونمی)، واکنشهای ازدیاد حساسیت، حالات شوک واسترس، التهاب وتروسینوس‌های و تری(Synovitis)، التهاب مفاصل (Arthritis)، واکنشهای التهابی پوست، تسریع در عمل زایمان به ویژه هنگامی که زایمان تاخیر دارد بکارمی‌رود.
مقدار وروش مصرف دگزاکوئید
گاو:
1- برای القاء زایمان: 20 تا 30 میلی‌گرم معادل 5 تا 7/5 میلی لیتر برای هر دام هر 24 ساعت به روش عضلانی
2- بعنوان ضدالتهاب: 0/02 تا 2 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر 24 ساعت به روش وریدی یا عضلانی
3- درمان کتوز: 5 تا 20 میلی‌گرم معادل 1 تا 4 میلی لیتر برای هر دام هر 24 ساعت به روش عضلانی
4- درمان شوک: 4 تا 6 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به روش عضلانی یا وریدی
اسب:
1- به عنوان ضد التهاب: 0/01 تا 0/2 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر 24 ساعت به روش عضلانی یا وریدی
2- درمان شوک: 0/5 تا 2 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به روش عضلانی یا وریدی
سگ و گربه:
0/125 تا 1 میلی‌گرم به ازای هر دام به روش عضلانی
موارد منع مصرف دگزامتازون
مصرف دگزامتازون در حیوانات آبستن بخصوص در ماه‌های آخر آبستنی ممنوع است.
مصرف این دارو در موارد زخم‌های قرنیه، دیابت ملیتوس، بالا بودن فشارخون، نارسایی‌های کلیوی و قلبی ممنوعیت دارد.
در موارد حساسیت به این دارو تجویز آن ممنوع است.
تجویز این دارو در بیماریهای قارچی و ویروسی توصیه نمی‌شود.
عوارض جانبی:
استفاده از دگزامتازون با مقادیر بالا سبب مهار فعالیت آدرنوکورتیکال می‌شود. استفاده از دگزامتازون در اسب تحت شرایط مشخصی با بروز لنگش همراه بوده است که احتمالا به خاطر افزایش واکنش عروق به آمین‌های بیوژنیک می‌باشد.
تداخل دارویی دگزاکوئید
اریترومایسین اثر کورتیکوستروئیدها را احتمالا از طریق تداخل در متابولیسم کورتیکوستروئیدها افزایش می‌دهد. استفاده همزمان دگزامتازون با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی ممکن است سبب افزایش احتمال بروز زخم‌های گوارشی شود. از مصرف دگزامتازون در دام‌هایی که با واکسن‌های زنده تخفیف حدت یافته و اکسینه شده‌اند باید خودداری شود. استروژن‌ها ممکن است اثرات دگزامتازون را تقویت کنند .
زمان پرهیز از مصرف:
شیر: 3 روز پس از آخرین درمان .
گوشت: 8 روز پس از آخرین درمان .
شرایط نگهداری:
دارو در دمای کمتر از 30 سانتی‌گراد و دور از نور نگهداری شود . از یخ زدگی دارو جلوگیری شود.
بسته بندی: این دارو در ویال 20 ،50 و 100 میلی‌لیتری عرضه می‌گردد.