به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ در سیستم‌های پرورشی مدرن، حفظ سلامت، افزایش راندمان تولید، پیشگیری از بیماری‌ها و بهبود رشد حیوانات از مهم‌ترین دغدغه‌های دامداران و مرغداران به‌شمار می‌آید. یکی از مؤثرترین راهکارهای علمی برای دستیابی به این اهداف، استفاده از مکمل‌های تغذیه‌ای حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه و الکترولیت‌ها است.
چرا ویتامین‌ها در دام و طیور اهمیت دارند؟
ویتامین‌ها ترکیباتی ضروری برای فعالیت‌های زیستی بدن هستند که در متابولیسم، رشد سلولی، عملکرد ایمنی و حتی تولید مثل نقش کلیدی دارند. کمبود حتی یکی از ویتامین‌ها می‌تواند منجر به:
- کاهش رشد و ضریب تبدیل غذایی
- ضعف سیستم ایمنی و افزایش حساسیت به بیماری‌ها
- اختلال در تولید مثل و کاهش کیفیت تخم یا شیر
- افت عملکرد عمومی دام یا طیور
در شرایط پرتنش مانند تغییرات آب‌وهوایی، جابه‌جایی گله، واکسیناسیون، یا ابتلا به بیماری، نیاز بدن به ویتامین‌ها افزایش می‌یابد و استفاده از مکمل‌های تزریقی یا خوراکی می‌تواند در بازیابی سریع‌تر و کاهش تلفات بسیار مؤثر باشد.
مواد معدنی و الکترولیت‌ها؛ مکمل‌های فراموش‌نشده
در کنار ویتامین‌ها، مینرال‌ها (مانند روی، مس، سلنیوم، آهن و...) و الکترولیت‌ها (نظیر سدیم، پتاسیم، کلر و...) در تنظیم تعادل اسمزی، فعالیت آنزیم‌ها، انتقال پیام‌های عصبی و حفظ آب بدن نقش دارند. به‌ویژه در فصل گرما، استرس‌های گرمایی یا در دوره‌های بیماری، استفاده از مکمل‌های حاوی این عناصر حیاتی توصیه می‌شود.
اسیدهای آمینه؛ پایه ساختار بدن
بدن دام و طیور برای ساخت بافت‌ها، آنزیم‌ها، هورمون‌ها و پادتن‌ها نیاز به اسیدهای آمینه دارد. برخی از این اسیدها (مانند لیزین، متیونین، تریپتوفان) ضروری هستند و باید از طریق جیره یا مکمل‌ها تأمین شوند. وجود آن‌ها در کنار ویتامین‌ها و مینرال‌ها می‌تواند بازدهی رشد، ترمیم بافت‌ها و پاسخ ایمنی را به‌طرز چشمگیری بهبود بخشد.
مکمل‌های چندمنظوره؛ راهکاری کارآمد برای پشتیبانی سلامت دام
امروزه مکمل‌هایی تولید می‌شوند که به‌صورت ترکیبی، شامل ویتامین‌ها، مینرال‌ها، اسیدهای آمینه و الکترولیت‌ها هستند و به‌ویژه برای شرایط بحرانی و پرتنش کاربرد دارند. استفاده از این مکمل‌ها، به‌ویژه در قالب تزریقی، باعث جذب سریع‌تر و اثربخشی بیشتر می‌شود. تجربه دامداران و گزارش‌های میدانی نشان داده‌اند که مصرف منظم این نوع مکمل‌ها می‌تواند منجر به:
- کاهش بروز بیماری‌های متابولیکی
- افزایش سطح ایمنی و کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک
- بهبود اشتها و بازدهی غذایی
- کاهش تلفات در مرغداری‌ها و دامداری‌ها
جمع‌بندی
در دنیای دامپروری امروز، پیشگیری بهتر از درمان است. استفاده هوشمندانه از مکمل‌های ویتامینه و تغذیه‌ای نه‌تنها باعث ارتقاء سلامت دام و طیور می‌شود، بلکه بازده اقتصادی واحد پرورشی را نیز افزایش می‌دهد. مکمل‌های ترکیبی استاندارد و دارای فرمولاسیون دقیق، انتخابی مطمئن برای مدیریت بهتر استرس، بیماری و افزایش تولید محسوب می‌شوند.
در بازار دارویی دامپزشکی ایران، برخی از مکمل‌های تزریقی تولید داخل با فرمولاسیون کامل از جمله ویتامین‌ها، الکترولیت‌ها و اسیدهای آمینه، توجه دامپزشکان را به خود جلب کرده‌اند. دوفالیت تولید شده در شرکت داروسازی نصر فریمان از جمله بهترین این مکمل‌ها می‌باشد.