به گزارش «سرویس مواد اولیه دارویی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ اسید کلریدریک ۳۷٪ (Hydrochloric Acid 37%) یکی از پرکاربردترین اسیدهای معدنی در صنایع مختلف، به‌ویژه در تولید داروهای دامپزشکی است. این ماده اولیه به‌دلیل خواص شیمیایی ویژه‌اش، نقش مهمی در فرایندهای تولید، تنظیم pH، و فعال‌سازی ترکیبات دارویی ایفا می‌کند.
اسید کلریدریک از چه ساخته شده و چگونه به‌دست می‌آید؟
اسید کلریدریک، محلول گازی به نام هیدروژن کلرید (HCl) در آب است. این گاز طی واکنش میان کلر (Cl₂) و هیدروژن (H₂) در شرایط کنترل‌شده و در حضور کاتالیزور تولید می‌شود و سپس در آب حل می‌گردد تا محلول غلیظ HCl با غلظت‌های مختلف از جمله ۳۷٪ ایجاد شود.
فرمول واکنش:
Cl₂ + H₂ → 2HCl
اسید کلریدریک ۳۷٪ به‌عنوان رایج‌ترین غلظت صنعتی، بیشترین کاربرد را در داروسازی، صنایع شیمیایی و فرآوری مواد دارد.
اهمیت اسید کلریدریک در تولید داروهای دامپزشکی
در صنعت داروی دام، اسید کلریدریک ۳۷٪ به دلایل زیر اهمیت ویژه‌ای دارد:
تنظیم pH: بسیاری از ترکیبات دارویی نیاز به محیط اسیدی دارند تا عملکرد زیستی مناسب‌تری داشته باشند. اسید کلریدریک، pH محلول دارویی را تنظیم کرده و فراهمی زیستی مواد فعال را افزایش می‌دهد.
خالص‌سازی ترکیبات دارویی: در مراحل سنتز دارو، اسید کلریدریک برای جداسازی ناخالصی‌ها و رسوب‌دهی ترکیبات ناخواسته استفاده می‌شود.
فعال‌سازی داروهای خاص: برخی داروهای دامپزشکی در حضور HCl فعال می‌شوند یا به فرم قابل جذب در بدن دام تبدیل می‌شوند.
تولید نمک‌های دارویی: برای ساخت نمک‌های دارویی مانند هیدروکلرایدها (مثل پیریدوکسین هیدروکلراید یا سایمتیدین هیدروکلراید) به‌کار می‌رود که پایداری و حلالیت بهتری دارند.
کاربردهای مشخص اسید کلریدریک در فرمولاسیون داروی دام
در ضدعفونی‌کننده‌ها و مکمل‌های معدنی: جهت تنظیم اسیدیته محلول‌ها و کمک به جذب بهتر عناصر.
در تولید داروهای گوارشی دام: برخی ترکیبات به‌صورت هیدروکلراید فرموله می‌شوند تا جذب آن‌ها در روده دام بهتر انجام شود.
در سنتز آنتی‌بیوتیک‌ها و مکمل‌های ویتامینی: به‌ویژه در فرآیند تولید مشتقات ویتامین‌های گروه B.
نکات ایمنی در استفاده از اسید کلریدریک
اسید کلریدریک ۳۷٪ یک ماده خورنده قوی است. در تولید داروی دام باید در محیط‌های کنترل‌شده با تجهیزات مقاوم به اسید استفاده شود. تماس مستقیم با پوست یا استنشاق بخارات آن می‌تواند خطرناک باشد.
جمع‌بندی
اسید کلریدریک ۳۷٪ یک ماده کلیدی در صنعت داروسازی دام است که به‌عنوان تنظیم‌کننده pH، فعال‌کننده دارو و شرکت‌کننده در سنتز ترکیبات مختلف به کار می‌رود. درک اهمیت این ماده در فرمولاسیون دارویی به تولید محصولات مؤثرتر، پایدارتر و با جذب بهتر در بدن دام کمک می‌کند.