به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ با فرا رسیدن فصل بهار و افزایش دما و رطوبت، شرایط در سالن‌های پرورش طیور به‌طور قابل‌توجهی تغییر می‌کند. این تغییرات می‌توانند زمینه‌ساز رشد عوامل بیماری‌زا و کاهش عملکرد گله شوند، مگر اینکه برنامه‌ای دقیق برای بهداشت و مدیریت مرغداری تدوین شده باشد. در این مطلب، نکات کلیدی برای حفظ سلامت طیور در بهار را بررسی می‌کنیم.
۱. کنترل تهویه و رطوبت سالن
در بهار، نوسانات دمایی به همراه افزایش رطوبت، موجب رشد باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها می‌شود. تهویه ناکافی هم منجر به تجمع گاز آمونیاک و افزایش بیماری‌های تنفسی می‌شود.
- تنظیم فن‌ها برای تهویه یکنواخت و جلوگیری از کوران
- استفاده از سنسورهای رطوبت‌سنج برای حفظ تعادل رطوبت (۵۰–۶۰٪)
- بررسی وضعیت بستر برای جلوگیری از خیس شدن و کپک‌زدگی
- تعویض به‌موقع فیلترها در تهویه مکانیکی
۲. برنامه‌ریزی دقیق برای جوجه‌ریزی بهاری
فصل بهار، به‌دلیل دمای ملایم، برای جوجه‌ریزی بسیار مناسب است. اما در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی، می‌تواند منجر به تلفات بالا در هفته‌های اول شود.
- ضدعفونی کامل سالن ۷–۱۰ روز قبل از ورود جوجه
- تنظیم دقیق دما (۳۲–۳۵ درجه در روز اول برای جوجه گوشتی)
- استفاده از مکمل‌های تقویتی در آب آشامیدنی روزهای اول
- پایش وزن، اشتها و وضعیت فضولات جوجه‌ها در ۱۰ روز اول
۳. پیشگیری از بیماری‌های فصلی در طیور
بهار یکی از فصول پر خطر برای بروز بیماری‌هایی مانند نیوکاسل، آنفلوآنزا، کلی‌باسیلوز، CRD و کوکسیدیوز است.
- اجرای واکسیناسیون مطابق تقویم (نیوکاسل، گامبورو، برونشیت و...)
- کنترل ورود و خروج افراد و تجهیزات (بیوسکیوریتی)
- استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های مؤثر در برابر ویروس‌ها و قارچ‌ها
- نمونه‌گیری دوره‌ای از مدفوع برای تشخیص کوکسیدیوز و سالمونلا
۴. مدیریت خوراک در بهار
افزایش رطوبت در انبار خوراک می‌تواند منجر به کپک‌زدگی و رشد قارچ‌ها (افلاتوکسین) شود. تغییرات دمایی نیز نیاز به تنظیم دقیق انرژی و پروتئین جیره دارد.
- بررسی دمای انبار و تهویه مناسب خوراک
- استفاده از توکسین‌بایندرها در جیره غذایی
- افزایش ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها در جیره‌های پرخطر
- کنترل روزانه مصرف دان و آب به‌عنوان شاخص سلامت گله
۵. آمادگی برای واکنش سریع در شرایط اضطراری
در فصل بهار، خطر شیوع بیماری‌های واگیردار بالا می‌رود. داشتن برنامه اضطراری می‌تواند از شیوع و تلفات جلوگیری کند.
- داشتن چک‌لیست روزانه پایش سلامت
- ارتباط با دامپزشک منطقه و آزمایشگاه تشخیص بیماری
- قرنطینه فوری گله‌های مشکوک
- اطلاع‌رسانی سریع به مسئولان در صورت بروز بیماری‌های گزارش‌پذیر مانند آنفلوآنزا
نتیجه‌گیری
فصل بهار، با تمام زیبایی‌اش، چالش‌های خاصی برای مدیریت مرغداری به همراه دارد. از تنظیم تهویه و جوجه‌ریزی گرفته تا پیشگیری از بیماری‌های فصلی، هر اقدام به‌ظاهر ساده‌ای می‌تواند تأثیر بزرگی بر سلامت و عملکرد گله داشته باشد. مرغداری موفق در بهار، نتیجه دقت، پیشگیری و برنامه‌ریزی دقیق است.