به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ تومور مغزی یکی از بیماری‌های جدی در سگ‌هاست که می‌تواند منجر به درد شدید و تغییرات رفتاری شود. این بیماری معمولاً به‌سرعت پیشرفت می‌کند و زمانی تشخیص داده می‌شود که تومور به اندازه قابل‌توجهی رسیده باشد. در این مقاله، به بررسی علل، نشانه‌ها و روش‌های درمان این بیماری در سگ‌ها می‌پردازیم.
تومور مغزی در سگ چیست؟
تومور مغزی به تکثیر غیرطبیعی سلول‌ها در مغز گفته می‌شود که منجر به تشکیل توده‌ای در بافت مغز می‌شود. این تومورها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
تومورهای اولیه: این نوع تومورها مستقیماً از سلول‌های مغزی منشأ می‌گیرند و می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. رایج‌ترین انواع آن‌ها در سگ‌ها شامل موارد زیر است:
مننژیوم: توموری که از پرده‌های محافظ مغز (مننژها) رشد می‌کند و معمولاً خوش‌خیم است. بیشتر در سگ‌های مسن و نژادهای دارای پوزه بلند دیده می‌شود.
گلیوما: این موتور از سلول‌های گلیال (مسئول حمایت از نورون‌ها) تشکیل می‌شود. این نوع تومور بیشتر در سگ‌های نژاد پوزه‌کوتاه دیده شده و معمولاً بدخیم است.
تومورهای شبکه کوروئید: این تومورها که نادر هستند، در ناحیه‌ای از مغز رشد می‌کنند که مایع مغزی-نخاعی تولید می‌کند.
تومورهای ثانویه: این تومورها از سایر قسمت‌های بدن به مغز متاستاز داده و گسترش می‌یابند. برخی از سرطان‌هایی که می‌توانند منجر به تومور مغزی ثانویه شوند، شامل لنفوم، کارسینوم، همانژیو سارکوم و تومورهای غده هیپوفیز هستند.
دلایل ایجاد تومور مغزی در سگ‌ها
اگرچه علت دقیق بروز تومور مغزی در سگ‌ها هنوز به‌طور کامل مشخص نشده، اما برخی عوامل می‌توانند در افزایش خطر ابتلا به این بیماری نقش داشته باشند:
- تغذیه نامناسب
- مصرف برخی داروهای خاص
- آسیب‌های شدید یا ضربه به سر
- تماس با مواد شیمیایی یا سمی
- عفونت‌های ویروسی یا بیماری‌های خودایمنی
همچنین برخی نژادهای سگ مانند لابرادور رتریور و گلدن رتریور بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. سن نیز یک عامل مهم است، به‌طوری که تومورهای مغزی عمدتاً در سگ‌های ۸ تا ۱۲ ساله مشاهده می‌شوند.
علائم تومور مغزی در سگ‌ها
علائم این بیماری بستگی به نوع و محل تومور دارد و ممکن است در ابتدا نامحسوس باشند. برخی از نشانه‌های هشداردهنده شامل:
علائم عصبی:
- تشنج و حملات صرع
- حرکات غیرعادی یا ناهماهنگ
- بی‌حالی و افسردگی
- چرخیدن مداوم به یک طرف
- کج شدن سر
- از دست دادن تعادل
- کما
علائم رفتاری:
- تغییر رفتار ناگهانی (پرخاشگری یا انزوا)
- گیجی و عدم شناخت محیط اطراف
علائم فیزیکی:
- فلج نیمی از بدن یا صورت
- کاهش بینایی یا نابینایی ناگهانی
- درد و ناله‌های بی‌دلیل
توجه: اگر سگ شما هر یک از این علائم را نشان داد، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید، زیرا این نشانه‌ها معمولاً زمانی ظاهر می‌شوند که تومور در مرحله پیشرفته‌ای قرار دارد.
تشخیص تومور مغزی در سگ
دامپزشک ابتدا سگ را معاینه کرده و به علائم عصبی و رفتاری توجه می‌کند. برای تشخیص دقیق‌تر، از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
تصویربرداری پیشرفته: اسکن MRI یا CT اسکن برای مشاهده محل و اندازه تومور
سونوگرافی: در صورت احتمال متاستاز از اندام‌های دیگر
آزمایش خون: برای بررسی وضعیت کلی بدن
نمونه‌برداری از مایع مغزی-نخاعی: جهت بررسی ماهیت تومور
روش‌های درمان تومور مغزی در سگ‌ها
متأسفانه درمان قطعی برای اکثر موارد تومور مغزی وجود ندارد. بااین‌حال، برخی روش‌ها می‌توانند روند بیماری را کند کرده و کیفیت زندگی سگ را بهبود بخشند.
جراحی: درصورتی‌که تومور خوش‌خیم و قابل‌برداشت باشد، جراحی بهترین گزینه است. این روش معمولاً برای مننژیوم که در سطح خارجی مغز رشد می‌کند، مناسب است.
رادیوتراپی: برای تومورهای غیرقابل‌جراحی استفاده شده و می‌تواند باعث کاهش اندازه تومور و علائم شود.
دارو درمانی: در موارد بدخیم که جراحی امکان‌پذیر نیست، داروهای ضدتشنج و کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و کنترل علائم تجویز می‌شوند.
میانگین طول عمر سگ مبتلا به تومور مغزی:
بدون درمان: ۱ تا ۳ ماه
با جراحی: ۸ تا ۳۰ ماه
با رادیوتراپی: ۶ تا ۱۸ ماه
چگونه از تومور مغزی در سگ پیشگیری کنیم؟
اگرچه جلوگیری کامل از این بیماری ممکن نیست، اما رعایت برخی نکات می‌تواند احتمال بروز آن را کاهش دهد:
- تغذیه سالم و متعادل
- دوری از مواد شیمیایی و سمی
- انجام معاینات دوره‌ای نزد دامپزشک
- مدیریت وزن و فعالیت بدنی منظم
- محافظت از سگ در برابر ضربه‌های شدید به سر
نتیجه‌گیری
تومور مغزی در سگ‌ها یک بیماری پیچیده و خطرناک است که علائم آن اغلب در مراحل پیشرفته ظاهر می‌شود. تشخیص سریع و درمان به‌موقع می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی سگ و افزایش طول عمر او کمک کند. اگر هرگونه علائم مشکوکی در سگ خود مشاهده کردید، بدون تأخیر به دامپزشک مراجعه کنید.