به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ تب برفکی یکی از بیماری‌های ویروسی واگیردار در دام‌ها است که می‌تواند خسارات اقتصادی سنگینی به صنعت دامداری وارد کند. بسیاری از کشورها با اجرای برنامه‌های نوین توانسته‌اند این بیماری را کنترل کرده یا به میزان قابل توجهی کاهش دهند. در این مقاله به بررسی موفق‌ترین تجربیات جهانی در کنترل تب برفکی و راهکارهایی که می‌توان از آن‌ها در ایران بهره برد، می‌پردازیم.
1. انگلستان: استراتژی قرنطینه و واکسیناسیون هدفمند
انگلستان در سال 2001 با یکی از بزرگ‌ترین شیوع‌های تب برفکی مواجه شد که منجر به نابودی میلیون‌ها رأس دام شد. این اتفاق بحران اقتصادی بزرگی برای صنعت دامداری این کشور ایجاد کرد. اما پس از آن، دولت انگلستان مجموعه‌ای از اقدامات سختگیرانه را برای کنترل و جلوگیری از شیوع مجدد این بیماری اجرا کرد، از جمله:
- سیستم ردیابی دام: تمام دام‌ها دارای شناسه و مدارک دیجیتال شدند تا ردیابی سریع در صورت شیوع بیماری امکان‌پذیر باشد.
- قرنطینه سریع: در صورت مشاهده موارد مشکوک، منطقه آلوده بلافاصله قرنطینه شده و تردد دام و فرآورده‌های دامی محدود می‌شد.
- واکسیناسیون هدفمند: به جای واکسیناسیون سراسری، تنها در مناطق پرخطر و در معرض شیوع، دام‌ها واکسینه شدند.
- معدوم‌سازی کنترل‌شده: دام‌های آلوده یا مشکوک در یک فرآیند کنترل‌شده و بهداشتی از بین برده شدند تا از انتشار ویروس جلوگیری شود.
ما نیز می‌توانیم با توسعه سیستم‌های ردیابی دام، اجرای قرنطینه‌های سریع در مناطق آلوده و به‌کارگیری واکسیناسیون هدفمند در نقاط پرخطر، از انتشار گسترده تب برفکی جلوگیری کنیم. همچنین، استقرار یک سامانه یکپارچه برای شناسایی و کنترل بیماری‌ها در دامداری‌ها، مانند مدل انگلستان، می‌تواند نقش مؤثری در کاهش شیوع این بیماری داشته باشد.
2. برزیل: کنترل از طریق سیاست‌های بهداشتی سختگیرانه
برزیل که یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گوشت جهان است، برنامه‌های گسترده‌ای برای کنترل تب برفکی اجرا کرده است. این کشور موفق شد با ایجاد مناطق عاری از بیماری و نظارت مستمر بر دام‌ها، صادرات خود را حفظ کند. اقدامات کلیدی شامل:
- تقویت بازرسی‌های دامپزشکی در مزارع و کشتارگاه‌ها
- کنترل مرزها و جلوگیری از ورود دام‌های آلوده
- اجرای برنامه‌های آموزشی برای دامداران در مورد علائم بیماری و روش‌های پیشگیری
ایران نیز می‌تواند با اجرای سیاست‌های بهداشتی سختگیرانه در مراکز پرورش دام و نظارت مستمر بر سلامت دام‌ها، از شیوع گسترده این بیماری جلوگیری کند. همچنین، افزایش آگاهی دامداران از طریق دوره‌های آموزشی، نقش مهمی در پیشگیری خواهد داشت.
3. استرالیا: بهره‌گیری از فناوری و بیوتکنولوژی
استرالیا به‌عنوان یکی از کشورهایی که در زمینه کنترل بیماری‌های دامی بسیار موفق بوده، از فناوری‌های نوین برای پایش سلامت دام‌ها استفاده می‌کند. برخی اقدامات این کشور عبارتند از:
- استفاده از سنسورهای بیومتریک و هوش مصنوعی برای تشخیص زودهنگام علائم بیماری
- توسعه واکسن‌های نوترکیب با اثربخشی بالا
- ایجاد پایگاه‌های داده یکپارچه برای رهگیری دام‌ها و تحلیل داده‌های مربوط به سلامت آن‌ها
سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین مانند سنسورهای سلامت دام، توسعه پایگاه داده‌های سلامت دام و حمایت از تحقیقات در حوزه واکسن‌های جدید، می‌تواند به کنترل موثرتر تب برفکی در کشور ما نیز کمک کند.
4. هلند: همکاری نزدیک بین دولت و دامداران
هلند یکی از کشورهای پیشرو در مدیریت بهداشت دام است. این کشور توانسته با مدیریت یکپارچه بین دولت، دامداران و نهادهای علمی شیوع بیماری‌های دامی را به حداقل برساند. مهم‌ترین اقدامات آن‌ها شامل:
- ایجاد صندوق‌های حمایتی برای جبران خسارت دامداران در صورت شیوع بیماری
- اجرای برنامه‌های مشترک بین دولت و اتحادیه‌های دامپروری برای پیشگیری از بیماری‌ها
- کنترل شدید واردات دام و محصولات دامی برای جلوگیری از ورود بیماری‌های جدید
ما نیز می‌توانیم با ایجاد یک سیستم حمایتی قوی برای دامداران و همکاری نزدیک بین بخش‌های دولتی، دامداران و محققان، روند کنترل تب برفکی را بهبود ببخشیم. همچنین، کنترل دقیق واردات دام و محصولات دامی می‌تواند از ورود گونه‌های آلوده جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری: چگونه می‌توان از این تجربیات در ایران استفاده کرد؟
- توسعه سیستم‌های پایش و ردیابی آنلاین دام‌ها برای شناسایی سریع بیماری
- قرنطینه سریع و واکسیناسیون هدفمند در مناطق آلوده و پرخطر
- تقویت نظارت‌های بهداشتی در دامداری‌ها و کشتارگاه‌ها
- بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین مانند سنسورهای سلامت و داده‌کاوی
- حمایت مالی از دامداران آسیب‌دیده و اجرای برنامه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی
با استفاده از این روش‌ها، ایران می‌تواند گام‌های مؤثری در کنترل تب برفکی برداشته و از خسارات اقتصادی و بهداشتی ناشی از این بیماری جلوگیری کند.
نظر شما چیست؟ آیا تجربه‌ای از شیوع تب برفکی در منطقه خود داشته‌اید؟ چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنید؟ در بخش نظرات با ما در میان بگذارید!