به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ سندروم بیش‌فعالی در سگ‌ها، حالتی است که یک سگ بالغ رفتارهایی مشابه توله‌سگ‌ها از خود نشان می‌دهد: بیش‌حساس، بیش‌فعال، غیرقابل‌کنترل و گاهی خطرناک برای محیط اطراف خود. این وضعیت می‌تواند برای صاحبان حیوان خسته‌کننده و استرس‌زا باشد و درصورت بی‌توجهی، رابطه میان سگ و صاحبش را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد.
علائم سندروم بیش‌فعالی در سگ‌ها
این سندروم در دو مرحله بروز می‌کند:
مرحله خفیف: رفتارها تا حدی کنترل‌شده‌تر هستند، خواب و تغذیه سگ به‌طور نسبی عادی است.
مرحله پیشرفته: سگ به‌سختی قابل‌کنترل است، کم‌خوابی دارد و پرخوری شدیدی نشان می‌دهد.
نشانه‌های اصلی این سندروم عبارتند از:
1- تحریک‌پذیری شدید:
سگ به کوچک‌ترین محرک‌ها واکنش‌های شدید و غیرقابل‌کنترل نشان می‌دهد؛ مانند پارس مداوم، پریدن، دویدن یا جویدن وسایل. این حالت با هیجان عادی که ناشی از کمبود فعالیت فیزیکی است، متفاوت بوده و سگ به‌سختی آرام می‌شود.
2- عدم توانایی در خودکنترلی:
این سگ‌ها نمی‌توانند رفتارهای خود را مدیریت کنند و ممکن است ناخواسته به افراد یا اشیاء آسیب برسانند.
3- تمرکز پایین:
سگ‌هایی با این سندروم، یادگیری دستورات ساده مانند نشستن یا دستشویی رفتن در جای مناسب را به‌سختی فرا می‌گیرند و معمولاً برای تربیت به زمان و صبر بیشتری نیاز دارند.
4- تمایل به کشف محیط با دهان:
سگ بیش‌فعال هر چیزی را با دهان کشف می‌کند. این رفتار ممکن است باعث تخریب وسایل خانه یا آسیب به افراد شود.
5- بی‌قراری و هوشیاری بیش‌ازحد:
این سگ‌ها معمولاً کم‌خواب هستند، به کوچک‌ترین صداها واکنش نشان می‌دهند و نمی‌توانند به‌آسانی آرام بگیرند.
6- مدیریت سخت ناامیدی:
زمانی که سگ به خواسته‌های خود نمی‌رسد یا تنها می‌ماند، رفتارهایی نظیر تخریب وسایل خانه، پارس‌های مداوم یا حتی پرخاشگری از خود نشان می‌دهد.
7- احساساتی بودن بیش‌ازحد:
این سگ‌ها نسبت به هرگونه تغییر یا استرس واکنش‌های شدید دارند و ممکن است دچار اضطراب، ترس یا افسردگی شوند.
8- پرخوری یا بولیمی:
سگ‌های بیش‌فعال معمولاً به‌طور مداوم احساس گرسنگی می‌کنند و حتی اشیای غیرخوراکی را می‌بلعند (پدیده‌ای به نام پیکا).
دلایل بروز سندروم بیش‌فعالی در سگ‌ها
این مشکل رفتاری عمدتاً در سگ‌هایی رخ می‌دهد که در دو ماه اول زندگی خود آموزش‌ها و تعاملات لازم را دریافت نکرده‌اند. عوامل زیر می‌توانند مؤثر باشند:
- جدایی زودهنگام توله از مادر، قبل از دو ماهگی.
- عدم توانایی مادر در مراقبت از توله‌ها به‌دلیل بیماری، تعداد زیاد توله‌ها یا مرگ.
- بلوغ ناکافی مادر یا وجود همین سندروم در مادر.
- عدم حضور هم‌لانه‌ها برای یادگیری تعاملات اجتماعی.
در این شرایط، سگ توانایی لازم برای تنظیم رفتارهای خود و ارتباط مؤثر با محیط را پیدا نمی‌کند و به مرور دچار اختلالات رفتاری می‌شود.
عواقب عدم درمان سندروم بیش‌فعالی
در صورت بی‌توجهی به این مشکل، علائم آن تشدید شده و عواقب جدی‌تری ایجاد می‌شود:
- افزایش اضطراب: که ممکن است به رفتارهای پرخاشگرانه منجر شود.
- وابستگی بیش‌ازحد به صاحب: سگ نمی‌تواند به‌تنهایی آرام بگیرد و ممکن است رفتارهایی مانند تخریب وسایل یا بدرفتاری نشان دهد.
- رفتارهای سلطه‌جویانه: در برخی موارد، سگ می‌تواند برای محیط اطراف، به‌ویژه کودکان، خطرناک شود.
روش‌های درمان سندروم بیش‌فعالی در سگ‌ها
برای مدیریت این سندروم، باید اقدامات زیر انجام شود:
1- مشاوره با دامپزشک متخصص رفتارشناسی:
یک برنامه درمانی بلندمدت شامل آموزش‌های رفتاری و تمرینات مدیریت هیجان برای سگ طراحی می‌شود.
2- درمان دارویی:
داروهای آرام‌بخش یا ضداضطراب ممکن است برای کاهش تحریک‌پذیری سگ تجویز شود.
3- ترکیب درمان دارویی و رفتاری:
این دو روش در کنار هم نتایج بهتری خواهند داشت. آموزش‌های مداوم و صحیح برای کنترل رفتارهای بیش‌فعال ضروری است.
4- انتخاب بازی‌ها و فعالیت‌های مناسب:
بازی‌هایی که باعث تحریک بیش‌ازحد سگ می‌شوند، مانند کشیدن طناب یا آموزش گاز گرفتن، باید حذف شوند.
اشتباهات رایج در برخورد با سگ‌های بیش‌فعال
- انجام بازی‌های کششی:
این بازی‌ها هیجان سگ را افزایش داده و کنترل آن را دشوارتر می‌کند.
- تشویق گاز گرفتن:
سگ‌های بیش‌فعال معمولاً نمی‌توانند شدت گاز گرفتن خود را کنترل کنند، که این کار ممکن است به آسیب‌های جدی منجر شود.
نتیجه‌گیری
با شناسایی به‌موقع سندروم بیش‌فعالی و اقدام برای درمان آن، می‌توان کیفیت زندگی سگ و صاحب او را بهبود بخشید. این سندروم قابل‌درمان است، اما نیاز به صبر، تلاش و همراهی متخصص دارد.