به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ هاری یکی از بیماری‌های ویروسی خطرناک در نشخوارکنندگان است که به سیستم عصبی حیوانات حمله می‌کند و موجب تغییرات رفتاری و اختلالات عصبی می‌شود. حیوانات مختلف در هر منطقه می‌توانند به عنوان مخزن ویروس هاری عمل کنند. در ایران، سگ‌های ولگرد اصلی‌ترین ناقلان هستند، در حالی که در کانادا و آمریکا، روباه، راکون و راسو بیشتر عامل انتقال ویروس به حیوانات و انسان‌ها هستند.
چگونه هاری به نشخوارکنندگان منتقل می‌شود؟
ویروس هاری پس از گزش توسط حیوان ناقل وارد بدن می‌شود و به نواحی مغزی حمله می‌کند. دوره کمون بیماری یا زمانی که علائم بروز می‌کنند، وابسته به محل گزش است. گزش در ناحیه سر و گردن منجر به ظهور سریع‌تر علائم می‌شود، در حالی که گزش در اندام‌های انتهایی، ممکن است علائم را به تأخیر بیاندازد.
علائم هاری در نشخوارکنندگان
دو فرم اصلی هاری در نشخوارکنندگان شامل فرم خشمگین و فرم خاموش است:
• فرم خشمگین: حیوان به صدا و حرکات حساس شده، حمله‌های ناگهانی و رفتارهای تهاجمی بروز می‌دهد. این فرم اغلب با نعره‌ها، پرش‌های ناگهانی و هیجان‌زدگی همراه است و در نهایت به فلج و مرگ منجر می‌شود.
• فرم خاموش: در این حالت، حیوان با عدم تعادل و ضعف در اندام‌ها راه می‌رود، انحراف دم به یک سمت، فلج مقعد و خمیازه کشیدن از نشانه‌های بارز هستند. همچنین در این فرم، فلج آلت تناسلی در نرها مشاهده می‌شود.
در نشخوارکنندگان کوچک مانند گوسفند و بز، این علائم ممکن است با شدت کمتری بروز کند، اما به دلیل جثه کوچک، اغلب چندین حیوان به طور همزمان تحت حمله قرار می‌گیرند.
تشخیص هاری
هیچ تست قطعی برای تشخیص هاری در حیوان زنده وجود ندارد، اما تست‌های پس از مرگ شامل فلورسنت آنتی‌بادی (FAT)، تست ELISA، آزمایش پاتولوژی برای مشاهده اجسام نگری و تست مولکولی RT-PCR می‌توانند وضعیت هاری را مشخص کنند. برای دقت بیشتر، پیشنهاد می‌شود حداقل دو تست همزمان انجام شود.
اقدامات پیشگیرانه
در صورت گزش توسط حیوان مشکوک، باید حیوان حمله‌کننده کشته شده و مغز آن برای آزمایش هاری بررسی شود. این اقدام به تشخیص سریع بیماری و جلوگیری از گسترش آن کمک می‌کند.
هاری یکی از بیماری‌های مرگبار است و اقدامات سریع در تشخیص و پیشگیری می‌تواند از شیوع آن جلوگیری کند.