به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ یکی از چالش‌های مهم در نگهداری حیوانات خانگی و اسیر، مشکلات روانی و رفتاری است که می‌تواند به دلیل شرایط نگهداری نادرست به وجود آید. این مشکلات در بسیاری از مواقع به تغییر رفتارهای حیوانات و بروز رفتارهای خشمگین و تهاجمی منجر می‌شود. یکی از شایع‌ترین مشکلات روانشناسی در حیوانات اسیر، خستگی اسیری (Captive Boredom) است.
چرا حیوانات در شرایط اسارت خشمگین می‌شوند؟
حیواناتی که از محیط طبیعی خود مانند مراتع یا جنگل‌ها دور می‌شوند و به فضای بسته منتقل می‌شوند، به تدریج دچار مشکلات رفتاری می‌شوند. این تغییرات محیطی می‌تواند منجر به افزایش رفتارهای تهاجمی و خشمگین در آنها شود. این شرایط مشابه به وضعیت انسان‌هایی است که در زندان یا محیط‌های بسته زندگی می‌کنند و در آنجا دچار اضطراب، استرس و مشکلات روانی می‌شوند. همچنین، افرادی که از زندگی روستایی به زندگی شهری منتقل می‌شوند نیز اغلب با مشکلات مشابهی مواجه می‌شوند.
حیوانات آزاد در طبیعت زمان زیادی را صرف جست‌وجو برای غذا و حرکت می‌کنند. اما در شرایط اسارت، این آزادی عمل از آنها گرفته می‌شود و محدودیت‌های فضا و منابع غذایی باعث افزایش رقابت میان حیوانات می‌شود. این تغییرات می‌تواند منجر به رفتارهای منفی و تهاجمی شود.
تاثیرات روانی شرایط اسارت بر حیوانات
در شرایط اسارت، حیوانات ممکن است به رفتارهایی نظیر سروصدا زیاد، حمله به اشیاء، پا به زمین کوبیدن، یا حتی حمله به انسان‌ها و دیگر حیوانات دچار شوند. این رفتارها می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله احساس خستگی، استرس و احساس محدودیت در فضا و منابع باشد.
همچنین، مشکلات گوارشی مانند درد شکم در اسب‌ها یا سوءهاضمه در گاوها نیز می‌تواند نتیجه مستقیم این استرس‌ها باشد. شاخ زدن در گوسفندها نیز یکی از نشانه‌های تنش روانی و کمبود تحریکات طبیعی است.
چگونه رفتارهای خشمگین در حیوانات را درمان کنیم؟
حیواناتی که در محیط‌های بسته یا اسارت بزرگ می‌شوند، کمتر دچار این مشکلات روانی و رفتاری می‌شوند. با این حال، باید توجه داشت که رفتارهای خشمگین نباید با بیماری‌های عصبی یا عفونت‌ها اشتباه گرفته شود. در بیماری‌های عصبی، علت‌های تغذیه‌ای یا عفونی وجود دارد که با درمان‌های مناسب رفع می‌شود. اما در اینجا مشکل اصلی مربوط به روان حیوان است.
برای کاهش این مشکلات و بهبود رفتار حیوانات، نیاز است تا تغییرات مدیریتی در محیط آنها اعمال شود. این تغییرات به صورت کلی شامل دو روش اصلی هستند:
1- بازگشت به محیط طبیعی: اگر ممکن است، بهتر است حیوانات را به محیط طبیعی خود مانند مرتع یا فضای آزاد بازگردانیم. این کار به کاهش استرس و بهبود وضعیت روانی آنها کمک می‌کند.
2- استفاده از روش‌های سرگرم‌کننده: در صورتی که بازگرداندن حیوان به طبیعت امکان‌پذیر نباشد، باید از روش‌های مختلف برای سرگرم کردن حیوانات استفاده کنیم تا استرس آنها کاهش یابد.
راهکارهای مفید برای کاهش استرس در حیوانات
برای کاهش رفتارهای خشمگین و بهبود کیفیت زندگی حیوانات در اسارت، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
قرار دادن علوفه خشک در ارتفاع قابل دسترس: این کار باعث می‌شود حیوان زمان بیشتری را برای خوردن و جست‌وجو برای غذا صرف کند.
افزایش فضای حیوان برای حرکت آزادانه: در صورتی که فضای بیشتری برای حیوان فراهم شود، استرس کمتری خواهد داشت.
نگهداری حیوانات کنار یکدیگر: برخی حیوانات به هم‌بازی و همدم نیاز دارند، بنابراین نگهداری آنها در کنار یکدیگر می‌تواند از احساس تنهایی آنها بکاهد.
استفاده از موسیقی آرامش‌بخش: پخش موسیقی ملایم می‌تواند به آرامش و کاهش استرس در حیوانات کمک کند.
استفاده از ماساژ یا برس نرم: برخی حیوانات از ماساژ یا برس کشیدن لذت می‌برند که می‌تواند به کاهش تنش‌های آنها کمک کند.
افزایش علوفه برای خوردن بیشتر: این روش باعث می‌شود که حیوان وقت بیشتری را صرف خوردن کند و در نتیجه از استرس او کاسته شود.
نتیجه‌گیری
رفتارهای خشمگین و تهاجمی در حیوانات به ویژه در شرایط اسارت می‌تواند نتیجه استرس و محدودیت‌هایی باشد که در محیط‌های بسته تجربه می‌کنند. با تغییرات مناسب در شرایط نگهداری، از جمله بازگشت به طبیعت یا استفاده از روش‌های سرگرمی و آرامش، می‌توان به بهبود روانی و رفتاری حیوانات کمک کرد و از بروز مشکلات جدی جلوگیری نمود.
اگر شما هم حیواناتی دارید که دچار این مشکلات هستند، این روش‌ها می‌تواند به شما در حل این چالش‌ها کمک کند.