به گزارش «سرویس اختصاصی ماکی دام» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ تب دنگی که "آنفولانزای گرمسیری" نیز نامیده می‌شود، یک بیماری عفونی است که توسط ویروسی به همین نام ایجاد می‌شود. این ویروس توسط پشه‌هایی از جنس آئدس به انسان انتقال می‌یابد. بروز تب دنگی در حال حاضر به طور قابل توجهی در حال افزایش است و امروزه آن را در ردیف بیماری‌هایی قرار می‌دهند که دوباره گسترش یافته‌اند.
علل چیست؟
دنگی توسط یک آربوویروس (ویروس منتقل شده توسط بندپایان)، متعلق به خانواده Flaviviridae، از جنس فلاوی ویروس، مانند ویروس نیل غربی و ویروس تب زرد ایجاد می‌شود.
سویه‌های ویروس دنگی به چهار سروتیپ مجزا تقسیم می‌شوند: DENV-1، DENV-2، DENV-3 وDENV-4 . ایمنی به دست آمده در پاسخ به عفونت با یکی از سروتیپ‌ها، ایمنی محافظتی در برابر سروتیپ آلوده ایجاد می‌کند، اما در برابر سایر سروتیپ‌ها مصونیت محافظتی ایجاد نمی‌کند. در نتیجه، یک فرد احتمالاً در طول زندگی خود به هر یک از چهار سروتیپ دنگی مبتلا می‌شود. عفونت‌های بعدی با سایر سروتیپ‌ها خطر ابتلا به دنگی شدید را افزایش می‌دهد که به عنوان هموراژیک شناخته می‌شود.
علائم تب دنگی چیست؟
اکثر افراد مبتلا فقط علائم خفیف را نشان می‌دهند و یا بدون علائم هستند.
تب دنگی "کلاسیک" به طور ناگهانی پس از 4 تا 10 روز انکوباسیون با علایم ظاهری تب بالا که اغلب با سردرد، تهوع و استفراغ همراه است، ظاهر می شود. علائم برای دو تا هفت روز باقی می‌ماند و سلامت فرد مبتلا به طور کلی بهبود می‌یابد. دوره نقاهت می‌تواند حدود دو هفته طول بکشد. تب دنگی "کلاسیک"، اگرچه بسیار ناتوان‌کننده است، یک بیماری شدید در نظر گرفته نمی‌شود.
در برخی از بیماران، به دلایل ناشناخته، تصویر بالینی بیماری می‌تواند به تب دنگی "شدید" تبدیل شود. به طور کلی پس از ناپدید شدن تب اولیه ظاهر می‌شود و با دو شکل جدی مشخص می‌شود:
- تب خونریزی دهنده دنگی: شکل خونریزی دهنده تقریباً 1٪ موارد دنگی در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد. علاوه بر درد شدید شکمی و استفراغ مداوم، علائم مرتبط با آن خونریزی‌های متعدد، به ویژه گوارشی، پوستی و مغزی است. به خصوص در کودکان زیر پانزده سال، حالت شوک هیپوولمیک (وضعیت شوک ناشی از کاهش قابل توجه حجم کل خون) ممکن است رخ دهد. با سرد شدن، رطوبت پوست و یک پالس نامحسوس که سیگنال نارسایی گردش خون را نشان می‌دهد که بدون پرفیوژن می‌تواند منجر به مرگ بیمار شود، مشخص می‌شود.
- دنگی با سندرم شوک: این شکل که کشنده است با موارد زیر مشخص می‌شود:
فروپاشی گردش خون، یعنی نارسایی عمیق در عملکرد گردش خون که به عنوان مثال منجر به فروپاشی فشار خون، تاکی کاردی شدید، رنگ پریدگی گاهی همراه با سیانوز و غیره می‌شود.
و نارسایی چند عضوی، یعنی زوال سریع یک یا چند اندام.
فردی که برای بار دوم آلوده می شود در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دنگی شدید است.
ویروس تب دنگی چگونه منتقل می‌شود؟
این پشه در هنگام نیش زدن توسط پشه‌های ماده از جنس آئدس، عمدتاً «آئدس اجیپتی» به انسان منتقل می‌شود، هنگامی که یک پشه از خون یک فرد آلوده تغذیه می‌کند، ویروس در روده آن تکثیر می‌شود. به غدد بزاقی می‌رسد. تحت شرایط خاص، پشه در عرض چند روز عفونی می‌شود و سپس می‌تواند افراد دیگر را آلوده کند.
این ویروس همچنین می‌تواند به ندرت از یک زن باردار به نوزادش، از طریق انتقال خون یا پیوند منتقل شود.
چگونه تب دنگی را تشخیص دهیم؟
در همه موارد، تشخیص دقیق و سریع به منظور تأیید عفونت هم برای مراقبت از بیمار و هم برای سیستم‌های نظارت بر سلامت عمومی به منظور افزایش هشدار و تقویت ابزارهای کنترل در برابر شیوع ویروس مفید است.
تشخیص بر اساس موارد زیر است:
تشخیص ویروس
چندین استراتژی را می‌توان به کار گرفت. ویروس را می‌توان با کشت سلولی جدا کرد. یک آزمایش سرولوژیکی که یک آنتی ژن خاص NS1 را برجسته می‌کند، می‌تواند انجام شود. یک آزمایش RT-PCR برای تشخیص ژنوم ویروس می‌تواند انجام شود.
تشخیص آنتی‌بادی در پاسخ به عفونت
آزمایشات سرولوژیکی امکان تشخیص سطح IgM و IgG را فراهم می‌کند. IgM چند روز پس از ظاهر شدن علائم ظاهر می‌شود و برای چند هفته ادامه می‌یابد. IgG اندکی پس از IgM ظاهر می‌شود و در طول زندگی باقی می‌ماند.
درمان تب دنگی چیست؟
هیچ درمان خاصی برای تب دنگی وجود ندارد. علائم مرتبط با این بیماری با داروهای مسکن درمان می‌شود. باید از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خودداری کرد زیرا می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند.
چگونه از عفونت جلوگیری کنیم؟
پیشگیری عمدتاً مبتنی بر کنترل ناقل است، یعنی مبارزه با پشه‌هایی که ویروس را منتشر می‌کنند، و اقدامات حفاظتی فردی مانند از بین بردن نقاط راکد آب، استفاده از مواد دافع، پوشیدن لباس‌های محافظ، نصب پشه‌بند. از حشره کش‌ها نیز می‌توان استفاده کرد، اما استفاده گسترده از آنها می‌تواند پدیده‌های مقاومتی را در بین جمعیت پشه‌ها ایجاد کند و باعث کاهش اثربخشی آنها شود.
چند نفر تحت تاثیر قرار گرفتند؟
تب دنگی امروزه به عنوان یک بیماری در حال ظهور مجدد در نظر گرفته می‌شود. بین سال‌های 2000 تا 2019، تعداد موارد گزارش شده در سطح جهان از 500000 به 5.2 میلیون افزایش یافته است. اگرچه در ابتدا در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان وجود داشت، با گرم شدن زمین، جهانی شدن اقتصاد و افزایش مبادلات کالا و مردم، دنگی در حال رسیدن به مناطق جدید جغرافیایی است.