به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ اگرچه دوستان گربه ما مغزشان - به نسبت مساوی - کوچکتر از مغز انسان است، اما هیچ چیزی نشان نمیدهد که آنها هوش کمتری داشته باشند. برعکس، گربهسانان کوچک ما دارای تواناییهای خاصی هستند که به وضوح برتر از ماست. حتی اگر مطالعات در این زمینه هنوز در مراحل اولیه باشد، مشاهده میکنیم که حافظه گربهها برای بقای آنها بسیار مهم است. این حافظه، به خوبی توسعه یافته و با نیازهای گربهسانان در محیط آنها سازگار است تا به آنها اجازه دهد تا روزانه در بهترین شرایط ممکن زندگی کنند.
آیا میتوانیم نتیجه بگیریم که گربه حافظه خوبی دارد؟ بدون شک! اما بیایید تواناییهای او را با تواناییهای خودمان مقایسه نکنیم، که معنیدار نخواهد بود زیرا نیازهای مشابه گربهسانان را نداریم، و در عوض به تواناییهای حافظه او نگاه کنیم تا او را بهتر درک کنیم.
حافظه گربه: با مطالعه مغز آنها بهتر آن را درک میکنیم
دوستان گربه ما مغزی دارند که بین 25 تا 30 گرم وزن دارد و طول آن حدود 5 سانتی متر است. به عبارت دیگر، این اندام معادل 0.91 درصد از توده بدن آنها است. در مقایسه، مغز ما تقریباً 2.3 درصد از توده بدن ما را تشکیل میدهد. با این حال، ما نباید نتیجه بگیریم که گربههای خانگی هوش کمتری دارند، به خصوص که مطالعات نشان داده است که اجداد وحشی گربههای ما حجم جمجمه بیشتری دارند. به عبارت دیگر، به نظر میرسد اهلی شدن به کاهش اندازه مغز گربهسانان ما کمک کرده است. اما باز هم عجولانه نتیجه گیری نکنیم.
در واقع، گربهها آناتومی مغزی مشابه مغز انسان دارند. با این حال، این شباهت در ظاهر کلی آن مشاهده میشود، زیرا جهتگیری مغز گربههای ما متفاوت است. جهتگیری مغز انسان از بالا به پایین و مغز گربه از جلو به عقب است. با این حال، گربهها دارای مغزی هستند که مانند مغز ما شامل یک قشر مغز - برای کنترل احساسات، عملکردهای حرکتی، شناخت، برنامهریزی و حتی حافظه -، یک مخچه - که حرکات را تنظیم میکند و تعادل را ایجاد میکند - و یک ساقه مغز - که عملکردهای ضروری مانند دمای بدن و ضربان قلب را مدیریت میکند- میشود.
مغز گربه از دو دسته سلول تشکیل شده است: سلولهای عصبی (نورونها) و سلولهای گلیال. اولی برای بدن پیام میفرستد و دومی از آنها محافظت میکند. انسان بین 21 تا 26 میلیارد ، سگ به نوبه خود 400 تا 600 میلیون و گربه تقریبا 250 میلیون سلول مغز دارد.
اما این به آن معنا نیست که دوستان گربه ما کم هوش هستند. در واقع، بینش انسان خودمحور ما را وادار میکند تا آنچه که ما را احاطه کرده است با دانش خود مقایسه کنیم، اما گربهها در بسیاری از زمینهها تواناییهایی بسیار برتر از ما دارند. مغز گربه کاملاً با محیط و نیازهای بقای گونهاش سازگار است. او بسیار بیشتر از ما انسانها با محیط خود در ارتباط است و همچنین در تشخیص فضا-زمان بسیار ماهرتر، از نظر تعادل بسیار قویتر و شکارچی بسیار بهتری نسبت به ماست.
ما طبق مطالعات میدانیم که گربهها آگاهی خاصی نسبت به زمان دارند، هرچند که نسبت به ما محدودتر هستند. آنها از گذشت زمان آگاهاند و این توانایی را دارند که فواصل زمانی مختلف را به صورت نسبتاً دقیق و درست تشخیص دهند. گربه بالغ به طور قابل توجهی میتواند تفاوت بین مدت زمان هشت ثانیه و مدت زمان ده ثانیه را تشخیص دهد.
ما انسانها بین هشت تا سیزده ماهگی ماندگاری شی را درک میکنیم. این درک بدین معناست که یک شی حتی اگر میدان دید ما را ترک کند به وجود خود ادامه میدهد. گربههای بالغ نیز برخلاف بسیاری از پستانداران دیگر این را میدانند و میتوانند ساعتها پس از ناپدید شدن طعمه یا اسباببازی از میدان دیدشان منتظر بمانند.
حافظه گربه چگونه کار میکند؟
حالا بیایید به حافظه گربه نگاهی بیاندازیم. گربه مانند انسانها و سگها در واقع چندین نوع حافظه دارد.
حافظه کوتاه مدت گربه
گربه دارای حافظه کوتاه مدت - یا حافظه کاری - حدود 16 ساعت است. پس از این مدت، مغز گربه فقط اطلاعات مهم را حفظ میکند. این حافظه به گربه اجازه میدهد تا اطلاعات مربوط به محیط اطراف خود را حفظ کند و به بقای خود ادامه دهد.
حافظه بلند مدت گربه
مطالعات تا به امروز به ما اجازه نمیدهد که میزان دقیق حافظه بلند مدت گربه را بدانیم، اما برخی از آزمایشات مدت زمان آن را سه سال نشان میدهد. دقیق بودن با این شکل از حافظه که بسیار انتخابی است دشوار است، زیرا مغز حیوان فقط دادههایی را که واقعاً برای بقای آن ضروری است حفظ میکند.
حافظه فضایی گربه
گربه حافظه فضایی خوبی دارد که به او اجازه میدهد تا هر عنصر ضروری را در محیط خود دقیقاً تعیین کند. مثلاً جاهایی را که تغذیه میکند، جایی که کارش را انجام میدهد، جایی که میخراشد، جایی که اسباببازیهایش نگهداری میشوند، جایی که سرپرستانش در آن جا میخوابند را حفظ میکند... حتی اگر این عناصر حذف شوند، او میداند که محل دقیق آنها کجاست.
این حافظه برای حیوان مفید است، زیرا به او اجازه میدهد وقتی برای پیادهروی بیرون میرود راه خانه خود را پیدا کند.
خاطره اپیزودیک گربه
حافظه اپیزودیک یا رویدادی آن چیزی است که به ما امکان میدهد وقایعی را که در یک زمینه خاص تجربه شدهاند، از طریق «چه زمانی»، «چه» و «کجا» به خاطر بسپاریم. مطالعهای که در سال ۲۰۱۷ انجام شد نشان داد که گربهها حافظهای برای «کجا» و «چه چیزی» دارند، دو جزء حافظه اپیزودیک که برای بقای گربه در محیط روزانهاش بسیار مفید است.
به لطف حافظه اپیزودیک، گربه مکان برخی چیزها، افراد خاص، رویدادهای مثبت یا منفی خاص، روال روز و غیره را به خاطر میسپارد. گربه همچنین به لطف این حافظه قادر است فوراً متوجه حضور یک جسم جدید در محیط خود شود، همانطور که میداند چه زمانی قرار است بلند شوید، خارج شوید، به رختخواب بروید و غیره.
حافظه گربه در یادگیری
هنوز اندازهگیری دقیق تواناییهای به خاطر سپردن گربه دشوار است. با این حال، میدانیم که او رویدادهایی را که تجربه میکند، چه مثبت یا منفی، یاد میگیرد و به خاطر میآورد. بنابراین، گربهای که تجربه منفی داشته است (برخورد با وسیله نقلیه، افتادن در استخر یا وان حمام، تعقیب و گریز با سگ، دست کشیدن برروی موهایش و غیره) میداند که باید فاصلهاش را با این منبع خطر حفظ کند. بنابراین ما میتوانیم به وضوح استنباط کنیم که گربه به لطف ظرفیت حافظهاش میتواند از تجربیات خود بیاموزد.
به همان ابتدای زندگی او برگردیم. بچه گربه از همان روزهای اول مادرش و همچنین برادران و خواهرانش را مشاهده میکند. او با تماشای انجام این کار و تقلید از آنها یاد میگیرد که چگونه گربه شود. او خطراتی را که باید از آنها اجتناب کرد، اقداماتی که باید انجام داد و نباید انجام داد، وسایل تغذیه خود، انسانها و حیواناتی را که میتوانند برای او مفید باشند یا برعکس، به او آسیب برسانند و غیره را شناسایی میکند. حیوان کوچک در حال مرتب سازی است و حافظهاش تمام اطلاعاتی را که برای رشد و زنده ماندن نیاز دارد انتخاب میکند. بنابراین گربه میتواند هر چیزی را که برای زندگی نیاز دارد حفظ کرده و بیاموزد.
چگونه با غذا حافظه گربه را تقویت کنیم؟
ظرفیت کلی مغز گربه نیز مانند انسان با افزایش سن کاهش مییابد. پیری بر همه موجودات زنده اثرگذار است. اما مانند انسانها، میتوان با عادات غذایی خوب، عملکردهای مغز - از جمله حافظه - گربهسانان کوچک را تحریک کرد.
مغز گربه به سرعت رشد میکند و در حدود 18 ماهگی به بلوغ کامل میرسد. بنابراین، در طول این مرحله از رشد مغز، ارائه یک رژیم غذایی کامل، باکیفیت و متعادل و متناسب با سن او ضروری است.
گربهها در طول زندگی خود به رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب (امگا 3 و امگا 6)، تورین و مواد مغذی ضروری برای حفظ سلامت سلولها و عملکرد مغز خود نیاز دارند.
در نهایت ناگفته نماند که اگر کوچکترین شکی در مورد سلامتی همراه کوچک خود دارید، مهم است که با دامپزشک مشورت کنید.