به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ حافظه چیزی است که به ما امکان میدهد اطلاعات را ذخیره کرده و آن را برای مدت زمان کم و بیش طولانی نگه داریم تا در صورت لزوم از آن استفاده کنیم. دوستان سگ ما، مانند ما انسانها، دارای چندین شکل از حافظه هستند. به لطف این حافظه، حیوان یاد میگیرد و شخصیت خود را شکل میدهد. بنابراین، حافظه برای یادگیری اصول اولیهای که شخصیت یک سگ را شکل میدهند، برای معاشرت و تعامل با دیگران، و همچنین برای آموزش ضروری است. اگرچه مطالعات روی حافظه سگها هنوز در مراحل ابتدایی است، اما میتوان گفت که دوستان سگ ما از حافظه نسبتا خوبی برخوردارند.
حافظه متفاوت سگها: درک بهتر تواناییهای سگهای ما
حافظه دوستان سگ ما با ما متفاوت اما همچنان پیچیده است و عملکرد آن به طور کلی یکسان است. بنابراین نمیتوانیم واقعاً از یک حافظه صحبت کنیم، بلکه از چندین شکل حافظه مانند انسانها صحبت میکنیم.
حافظه کوتاه مدت سگ
حافظه کوتاه مدت شکلی از حافظه است که به سگ اجازه میدهد اطلاعات دقیق را برای انجام یک عمل خاص در مدت زمان کوتاهی حفظ کند. در دوستان سگ ما، این حافظه همان حافظهای است که وقتی شما اسباب بازی را پرتاب میکنید و سگ شما برمیگردد تا اسباب بازی را از جایی که آن را انداختهاید بیاورد، فعال میشود. بنابراین به او امکان میدهد تا دادههای مرتبط با رویدادی را که به تازگی رخ داده است به طور خلاصه به خاطر بسپارد.
سگها حافظه کوتاه مدت خوبی دارند، اما زمان نگهداری آن برای اطلاعات بسیار کوتاه است. در واقع، طبق مطالعات علمی انجام شده توسط دانشگاه استکهلم در سال 2014 - هرچند تا حدودی سوال برانگیز است چرا که این آزمایشات براساس آزمایشهای رنگی بودند در حالی که بینایی سگ اجازه نمیدهد همه رنگها را تشخیص دهد - این زمان حدود 2 دقیقه خواهد بود. در مقایسه با سایر گونههای جانوری، این زمان حافظه نسبتاً خوبی است زیرا این حافظه بسته به گونههای آزمایش شده، از چند ثانیه تا چند دقیقه متغیر است و میانگین آن به طور قابل توجهی کمتر از سگهای ماست.
حافظه بلند مدت سگ
ما از حافظه بلندمدت صحبت میکنیم تا حافظهای را مشخص کنیم که به سگ اجازه میدهد اطلاعات را در مدت زمان طولانیتری ذخیره کند، که میتواند از چند روز تا چند سال متغیر باشد.
دو نوع حافظه بلند مدت در سگها وجود دارد: حافظه آگاهانه یا آشکار و حافظه ناخودآگاه یا ضمنی.
حافظه آگاهانه یا حافظه آشکار
این نوع حافظه دو دسته حافظه دیگر را شامل میشود: حافظه معنایی و حافظه اپیزودیک.
- حافظه معنایی سگ مربوط به دانش است، دانشی که آگاهانه در مورد دنیای اطراف ما به دست میآید. به این ترتیب سگ معنای برخی از کلمات (نام افراد، ساعاتی از روز که به غذا یا پیادهروی اختصاص داده شده و غیره) را میآموزد. حیوان موفق میشود از این حافظه استفاده کند تا با یک دستور کلامی یا فیزیکی ساده از صاحب خود، با تجربیات خاصی پیوند برقرار کند و از این طریق، فرمانها را بهتر درک کند.
- حافظه اپیزودیک سگ به توانایی آن در به خاطر سپردن وقایع گذشته و وضعیت عاطفی فعلی آن مربوط میشود. در انسان، حافظه اپیزودیک اجازه میدهد تا او خاطرات را به خاطر بیاورد و خود را به آینده فرافکنی کند، به همین دلیل است که این موضوع باعث ایجاد بحث در میان جامعه علمی میشود. در واقع، ما میدانیم که سگها مانند ما با زمان رابطه ندارند و به نظر میرسد که اساساً در زمان حال زندگی میکنند.
با این حال، هرچند نتوانیم ثابت کنیم که آنها خود را به آینده فرافکنی میکنند، اما به نظر میرسد سگهای ما میتوانند از این حافظه برای غوطهور شدن در گذشته استفاده کنند، یا حداقل سالها بعد اعمال خاصی را که در یک دوره زمانی طولانی به دست آمدهاند، بازتولید کنند. ما همچنین میبینیم سگهایی که گذشته سختی داشتهاند – یا به ویژه قربانی خشونت بودهاند – تمایل دارند این لحظات را برای مدت طولانی به یاد بیاورند. آنها به زمان نیاز دارند تا دوباره اعتماد کنند و برخی حرکات میتوانند واکنشهای مرتبط با گذشته را دوباره تحریک کنند.
حافظه ناخودآگاه یا حافظه ضمنی
این شکل از حافظه که به طور خودکار و بدون تلاش ذهنی به کار میرود به دو گروه تقسیم میشود.
حافظه رویهای که در آن از دانش، مهارتهای عملی و مهارتهای حرکتی به دست آمده از طریق تکرار استفاده میشود. به لطف این حافظه، سگ میداند چگونه راه برود، غذا بخورد، بدود و غیره. همچنین این حافظه است که به آموزش سگ کمک میکند.
حافظه ادراکی یا احساسی حواس را در بر میگیرد. این حافظه براساس تجربیاتی است که حیوان با آن زندگی میکند و احساساتی که در این لحظات دقیق احساس میشود. هر چه احساسات شدیدتر باشد، رویداد مرتبط با آن بیشتر در حافظه سگ نقش میبندد، به همین دلیل است که آموزش مثبت، که تشویق و پاداش را با یادگیری مرتبط میکند، به خوبی کار میکند، زیرا به لذت دعوت میکند. این حافظه حواس را بسیج میکند، زیرا سیگنالهای درک شده توسط بینایی، بویایی، شنوایی، لامسه و چشایی را شناسایی میکند تا آنها را برای چند ثانیه حفظ کند. بسته به ارتباط دادهها، حافظه آن را حفظ میکند و به حافظه بلندمدت منتقل میکند یا آن را فراموش میکند.
حافظه سگ در فرآیندهای مختلف یادگیری چگونه کار میکند؟
حافظه پدیده پیچیدهایست که موضوع مطالعات متعددی بر روی انسان است و هر روز علاقه بیشتری را به منظور مطالعه بر روی سگها بر میانگیزد. در میان دوستان سگ ما، پیشرفتهای علمی هنوز در مراحل ابتدایی خود هستند و اکتشافات اخیر با بخشی از آنچه ما فکر میکردیم در مورد سگها میدانیم در تناقض است. با این حال، ما میدانیم که این حیوانات حافظهای دارند که ساختار آن به حافظه ما بسیار نزدیک است، حتی اگر در استفاده، گستردگی و تحرک آن متفاوت باشد.
سگ در طول زندگی خود حافظه خود را - یا بهتر است بگوییم حافظههایش را - بسیج میکند و آن را درست مانند ما انسانها توسعه می دهد.
اولین آموختهها
توله سگ جوان از اولین هفتههای زندگی خود محیط خود را کشف میکند. او با آنچه که او را احاطه کرده است، صداها، بوها، بدن خود و دیگران را به خاطر میسپارد. او یاد میگیرد و حفظ میکند.
سپس با مشاهده مادر و برادران و خواهرانش یاد میگیرد که از طریق تقلید به یک سگ تبدیل شود. او رفتار، حرکات، صداها و غیره آنها را بازتولید میکند.
در اصل، یک توله سگ آموزش دیده از طریق تماس با پرورشدهنده اولین روابط با انسان را از طریق نوازش و مهربانی میآموزد. بنابراین انسان را با این محبت و این اعتماد به دلیل رفاه برانگیخته از این تماس مرتبط میکند. برعکس، حیواناتی که در خشونت بزرگ شدهاند، انسانها را با این حس منفی مرتبط میکنند.
با گذشت زمان، مغز او چیزها را مانند مغز ما مرتب میکند. دادهها را ذخیره میکند و بقیه را فراموش میکند تا حافظه حیوان را بسازد. او اینگونه شخصیت خود را میسازد.
اجتماعی شدن
توله سگ بسیار جوان هر روز یاد میگیرد که در تماس با دیگران زندگی کند و با آنها ارتباط برقرار کند. خواه با همتایان خود، سایر گونههای حیوانی یا انسانها باشد، روابط را تجربه میکند و حافظهاش اطلاعات حاصل از این تبادلات را ذخیره میکند. بنابراین او نه تنها یاد میگیرد که چه کاری را انجام دهد و چه کاری را نباید انجام دهد، بلکه میآموزد که دیگران را نیز درک کند.
اجتماعی شدن موفقیت آمیز بسیار مهم است تا به حافظه سگ اجازه داده شود تا بعداً تماس های خوبی را ایجاد کرده و به خوبی ارتباط برقرار کند.
آموزش
یک توله سگ که به خوبی اجتماعی شده است، پرورشدهنده خود را در حدود 2 ماهگی ترک میکند تا به خانه جدیدش بپیوندد. پایههای آموزشی او از قبل به خوبی بنا شده است. او تا 18 ماهگی با به کارگیری حافظه خود به یادگیری ادامه میدهد که به شکلگیری شخصیت او به شکلی ماندگار کمک میکند.
در این سن، حافظه او بسیار مهم است، زیرا سگ میآموزد که با دیگران زندگی کند، و همچنین قوانین زندگی در خانه و حتی تمیزی و خوب رفتار کردن راد یاد میگیرد. تمام حافظههای او فعال میشوند و برای ذخیره دادهها و پاک کردن سایرین استفاده میشوند.
خاطرات انسان
سگ ظرفیت قابل توجهی برای به یاد آوردن انسانهای نزدیک خود دارد. به محض اینکه به یک نفر دلبسته میشود، یاد او را در تمام عمر حفظ میکند. پیوند ایجاد شده چه مثبت و چه منفی از بین نمیرود. در نتیجه، سگ انسانهایی را که برایش مهم بودند، حتی پس از سالها ندیدن، به یاد میآورد.
آیا خطر از دست دادن حافظه در سگها وجود دارد؟
متأسفانه، مانند انسانها، حافظه سگها نیز با افزایش سن ضعیفتر میشود. سگ مسن ممکن است قربانی اختلال عملکرد شناختی شود که منجر به از دست دادن حافظه میشود. سگ چیزهای خاصی را فراموش میکند، میتواند نشانههای خاصی را از دست بدهد یا دیگر عناصر خاصی از محیط خود یا افراد خاصی را در خانهاش تشخیص ندهد.
به لطف چند تمرین میتوان اثرات این اختلال را محدود کرد. در صحبت با دامپزشک خود در مورد آن تردید نکنید. و اگر این نوع رفتار را در یک توله سگ یا یک سگ بالغ که هنوز جوان است مشاهده کردید، برای درک منشأ این مشکلات و ارائه راهحل مناسب با متخصص دامپزشک مشورت کنید.