به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ سرماخوردگی، سرفه، انگل یا شپش... انسان و حیوان می‌توانند به بیماری‌های مشابهی مبتلا شوند که خصوصیاتی شبیه به هم دارند اما از یکی به دیگری منتقل نمی‌شوند. مثلاً انسان و سگ هر دو می‌توانند به شپش مبتلا شوند، اما از آنجایی که این شپش‌ها از دو گونه مختلف هستند آلودگی بین این دو امکان‌پذیر نیست. همین امر در مورد سرماخوردگی بین انسان و گربه نیز صدق می‌کند که دو ویروس کاملاً متمایز عامل آن است و نمی‌تواند بین این دو گونه منتقل شود.
با این حال، بیماری‌های زیادی وجود دارد که بین انسان و حیوان منتقل می‌شود که به آنها زئونوز می‌گویند. اگرچه ما بیشتر به مواردی اشاره می‌کنیم که حیوانات می‌توانند به ما منتقل کنند، اما باید بدانید که برخی از بیماری‌های نادر وجود دارد که انسان می‌تواند به حیوان خانگی خود منتقل کند.
زئونوزها: بیماری‌هایی که بین ما و حیوانات مشترک هستند
ما از زئونوز به عنوان بیماری یا عفونتی که بین حیوانات مهره‌دار و انسان یا بین انسان و حیوانات مهره‌دار منتقل می‌شود، صحبت می‌کنیم. علم در درجه اول به آسیب‌هایی که این بیماری‌ها می‌توانند به دلایل بهداشت عمومی به ما منتقل کنند علاقه دارد. در واقع، مطالعات بسیار کمی درمورد بیماری‌هایی که احتمالاً ما به آنها منتقل می‌کنیم، انجام شده است.
تعداد آنها بسیار کم است، اما وجود دارند و همه آنها به دلایل واضح خطرات گسترده‌تر انتقال، نیاز به اقدامات احتیاطی زیادی دارند. علاوه بر این، برای صاحب بیمار می‌تواند نگران‌کننده باشد که بداند آیا می‌تواند ویروس خود را به همراه کوچک خود، گربه یا سگ، منتقل کند یا خیر.
بیماری‌هایی که انسان‌ها و حیوانات «اشتراک دارند» شناخته شده هستند و هزاران سال است که وجود داشته‌اند. منشأ آنها به اهلی کردن حیوانات و پرورش آنها برمی‌گردد که به نزدیکی گونه‌ها و اشتراک باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها کمک زیادی کرده است.
اپیدمی‌هایی که در طول قرن‌ها گسترش یافته‌اند بیش از هر چیز نتیجه عدم رعایت بهداشت و / یا ایمنی بهداشتی هستند. مسئولیت انسان گسترده است. تخریب فضاهای حیات وحش باعث افزایش تماس‌های بین گونه‌ای می‌شود که هرگز اتفاق نیفتاده است و/ یا تعادل‌های شکننده‌ای را که طبیعت به وجود آورده است برهم می‌زند.
با استعمار فزاینده اکوسیستم‌ها، تخریب حیات وحش و کاهش مرزهای طبیعی شکل گرفته بین انسان و گونه‌های جانوری خاص، انتقال ویروس‌ها و بیماری‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. مانند مرزی که دیگر محافظت نمی‌شود، مبادلات صورت می‌گیرد، با این تفاوت که گاهی اوقات پیامدهای فاجعه باری برای تعادل طبیعی و سلامت انسان‌ها و حیوانات به همراه دارد.
اگر حیوانات اغلب مورد اتهام قرار می‌گیرند و اگر انسان‌ها از اینکه آنها را مسئول تعداد زیادی از بیماری‌ها می‌دانند لذت می‌برند، عمدتاً به دلیل بینش انسان‌محور آنها است - همانطور که می‌دانیم مطالعات بسیار نادری بر بیماری‌هایی که توسط انسان و نه برعکس منتقل می‌شود تمرکز می‌کنند - اما فقط این نیست. برای در نظر گرفتن اینکه انسان‌ها سهم خود را دارند، باید به منشا ویروس‌ها برگردیم.
به عنوان مثال، میکوباکتریوم بویس که عامل بیماری سل گاوی است، اجدادی دارد که انسان آنها را به گاوها منتقل کرده است. در واقع، این بیماری به ویژه بر روی اسکلت یک استرالوپیتکوس با قدمت بیش از 2 میلیون سال شناسایی شده است.
انتقال بیماری‌های بین گونه‌ای: زمانی که انسان حیوانات را آلوده می‌کند
انسان حامل باکتری‌هایی در درون خود است و به طور منظم با ویروس‌هایی که بخشی از زندگی روزمره او هستند در تماس است. در طول تکامل و نسل به نسل، بدن مکانیسم‌های دفاعی را توسعه می‌دهد که مبارزه با این مهاجمان یا زندگی با آنها را ممکن می‌سازد، یعنی با سطح معقولی خطر برای سلامتی.
با این حال، این باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند شکل دیگری از خطر را برای سلامت سایر گونه‌های جانوری ایجاد کنند. مطالعات علمی نادری که در این زمینه انجام شده است، در واقع نشان داده است که بسیاری از بیماری‌هایی که امروزه حیوانات به آن مبتلا می‌شوند و احتمالاً به ما منتقل می‌کنند، منشایی در انسان دارند! احتمالاً انسان‌ها در از بین بردن گونه‌های جانوری خاص، در گروه‌های خاصی از میمون‌ها، نقش داشته‌اند.
برای درک این انتقال و امکان تکامل یک گونه در محیط خود، می‌توان آلودگی بین انسان‌ها را مورد مطالعه قرار داد. در واقع، برخی از جمعیت‌هایی که در مناطق دورافتاده‌تر زندگی می‌کردند، به‌طور جدی تحت تأثیر ویروس‌ها و باکتری‌های سایر جمعیت‌ها قرار گرفته‌اند. اولین استعمارگران اروپایی بیماری‌هایی را به قاره جدید آوردند که چندین قرن پیش بسیاری از مردمان بومی را از بین بردند.
جمعیت خاصی که در آمازون در مناطقی دور از تمدن‌های دیگر زندگی می‌کنند، هنوز در تماس با آسیب‌های خوش خیم خارجی‌هایی که ما هستیم مستعد نابودی هستند و احتمالاً برعکس. بقا در یک محیط، انسان‌ها و حیوانات را به تکامل سوق می‌دهد تا در برابر خطراتی که احتمالاً آنها را ریشه‌کن می‌کند، مقاومت کنند.
چندین نمونه انتقال بیماری از انسان به حیوانات به وضوح شناسایی شده است. مواردی وجود دارد که مربوط به بیماری‌های تنفسی است که در شامپانزه‌ها مشاهده شده و توسط انسان منتقل می‌شود. دومی می‌تواند هپاتیت A را به میمون منتقل کند. انسان‌ها و خوک‌ها نیز نزدیکی ژنتیکی زیادی دارند، به همین دلیل است که برخی بیماری‌ها از گونه‌ای به گونه دیگر منتقل می‌شود و باعث آلودگی بین گونه‌ای می‌شود، مانند برخی ویروس‌های آنفلوانزا، از جمله آنفولانزای H1N1. موش خرما که اکنون حیوانی اهلیست، می‌تواند آنفولانزا را از انسان بگیرد و به او منتقل کند.
متأسفانه آلودگی انسان به آلودگی گونه‌های وحشی کمک می‌کند. در واقع، انسان‌ها به طور گسترده آنتی بیوتیک‌ها را در محیط پخش می‌کنند و باعث کاهش مقاومت ایمنی بسیاری از گونه‌ها می‌شوند، در نتیجه منجر به گردش راحتتر باکتری‌ها و ویروس‌ها خواهند شد.
انسان با تخریب محیط زیست و تعادل طبیعی اکوسیستم‌ها، خود را نابود می‌کند.
آیا انسان می‌تواند سگ یا گربه خود را آلوده کند؟
بسیاری از صاحبان سگ و گربه در مورد خطر آلودگی همراهان کوچک خود در زمانی که خود بیمار هستند تعجب می‌کنند. من آنفولانزا دارم، آیا گربه من می‌تواند آن را بگیرد؟ من شپش دارم، آیا می‌توانم آن را به سگم منتقل کنم؟ سوالات به حق و منطقی هستند.
خوشبختانه اکثر بیماری‌هایی که به نظر ما مشترک می‌رسند نمی‌توانند از انسان به حیوان منتقل شوند. به عنوان یک سرپرست، احتمال ابتلا به بیماری که توسط گربه یا سگ خود آورده شده است، بیشتر از انتقال آن به او است. برای مثال سرماخوردگی انسان منحصر به انسان است. شپشی که فرزندان شما ممکن است از مدرسه به خانه بیاورند احتمالاً حیوان شما را بیمار نمی‌کند، زیرا گونه‌هایی که به انسان، گربه و سگ حمله می‌کنند گونه‌های کاملاً متفاوتی هستند.
با این وجود، ما می‌دانیم که برخی از بیماری‌های انسانی می‌تواند همراهان کوچک ما را تحت تاثیر قرار دهد. همانطور که گفتیم علم علاقه چندانی به انتقال ویروس‌ها در جهت انسان-حیوان ندارد و اصرار دارد که اکثر گونه‌های ویروسی که بر انسان تأثیر می‌گذارند حیوانات خانگی ما را تحت تأثیر قرار ندهند.
با این حال، در سال 2009، یک مورد آلودگی یک گربه به آنفولانزای A H1N1 در فرانسه شناسایی شد. متأسفانه، او تنها نبود، گربه‌های کوچک دیگری در سراسر جهان تحت تأثیر قرار گرفتند. تنها در فرانسه، سیزده گربه و یک سگ بین سال‌های 2011 تا 2012 به همان ویروس آلوده شدند، عفونت‌هایی که توسط انسان منتقل می‌شد.
اصلی‌ترین بیماری‌هایی که حیوانات خانگی می‌توانند به ما منتقل کنند چیست؟
خطر آلودگی از حیوانات به انسان بیشتر است. در واقع، سگ‌ها و گربه‌های ما ممکن است چندین بیماری را به ما منتقل کنند.
هاری: حیوانات خانگی ناقل هاری هستند، به همین دلیل توصیه می‌شود که آنها را واکسینه کنید. آنها خودشان توسط حیوانات ناقل مانند روباه، راکون یا خفاش و همچنین سایر سگ‌ها و گربه‌ها آلوده می‌شوند.
توکسوپلاسموز: این انگل می‌تواند توسط گربه‌ها به انسان منتقل شود که خود توسط موش‌هایی که شکار می‌کنند و می‌بلعند آلوده می‌شوند. توکسوپلاسموز عمدتاً از طریق مدفوع گربه منتقل می‌شود. این برای زنان باردار که ممکن است در تماس با انگلی که توسط حیوان خانگی ایجاد می‌شود، سقط جنین داشته باشند، اهمیت قابل توجهی دارد.
کرم حلقوی: کرم حلقوی که روی پوست گربه ایجاد می‌شود، می‌تواند به انسان نیز منتقل شود، اما این مورد عمدتاً در افراد آلرژیک یا نقص ایمنی مشاهده می‌شود.
انگل‌های روده‌ای: بیش از 55 زئونوز انگلی شناسایی شده است. برای جلوگیری از آلودگی، مهم است که همراه کوچک خود را به طور منظم کرم‌زدایی کنید.
سالمونلوز: سگ‌های آلوده به باکتری سالمونلا می‌توانند آن را از طریق مدفوع به انسان منتقل کنند.
لپتوسپیروز: سگ‌هایی که آب کثیف از برکه‌ها یا باتلاق‌ها می‌نوشند می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند که در کلیه‌ها و ادرار جای می‌گیرد. این بیماری برای انسان بسیار خطرناک است، اما واکسنی برای محدود کردن اثرات آن در حیوانات نیز وجود دارد.