به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ لپتوسپیروز یا تب شالیزار یک بیماری باکتریایی است که توسط لپتوسپیرا ایجاد می‌شود. این بیماری که به طور بالقوه کشنده است، جدی است و می‌تواند سگ‌ها، انسان‌ها و بیش از 160 گونه حیوانی را نیز درگیر کند. متأسفانه تشخیص آن دشوار است، زیرا سگ مبتلا ممکن است بدون علامت باشد یا علائم کم و بیش مشخص و نسبتاً مشترکی با بسیاری از آسیب‌های دیگر داشته باشد.
علل این بیماری چیست؟ لپتوسپیروز چه ویژگی هایی‌دارد؟ چه علائم بالینی مشاهده می‌شود؟ چگونه این آسیب را درمان کنیم و چه اقدامات پیشگیرانه‌ای باید انجام شود؟ پاسخ ما را در این مقاله بیابید.
لپتوسپیروز در سگ: علل این بیماری باکتریایی چیست؟
لپتوسپیروز یک بیماری باکتریایی است که توسط یک باکتری از خانواده لپتوسپیرا ایجاد می‌شود. این بیماری به طور بالقوه کشنده است، زیرا در 5 تا 20 درصد مواقع به مرگ منتهی می‌شود. لپتوسپیروز انسان‌ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد، زیرا یک بیماری مشترک انسان و حیوانات است. این بیماری در سراسر جهان وجود دارد، اما به ویژه در تابستان و پاییز در مناطق با میزان رطوبت بالا به فراوانی یافت می‌شود و می‌تواند بیش از 160 گونه جانوری را تحت تاثیر قرار دهد.
متأسفانه، به راحتی منتقل می‌شود زیرا برخی از حیوانات ناقل هستند اما علائمی از خود بروز نمی‌دهند. این امر به ویژه در مورد گونه‌هایی مانند موش‌ها (ناقلان اصلی این بیماری)، نوتریا و حتی جوجه تیغی که باعث گسترش این باکتری و بیماری می‌شوند، صادق است.
در اکثر موارد، باکتری از طریق ادرار آلوده یک حیوان مبتلا و ناقل منتقل می‌شود، به ویژه زمانی که این ادرار در یک گودال آب راکد تخلیه می‌شود. باکتری در آنجا زندگی می‌کند و به بدن میزبانی که به آن نزدیک می‌شود، از آن می‌نوشد یا در آن استحمام می‌کند، اغلب از طریق زخم وارد می‌شود.
انواع مختلفی از باکتری‌های لپتوسپیرال، به عبارت دیگر سروتیپ‌های مختلفی ازین باکتری وجود دارد. واکسیناسیون به محافظت از سگ‌ها در برابر برخی از آنها کمک می‌کند، و وقوع بیماری از طریق این نوع از باکتری‌ها را به حداقل می‌رساند در حالی که برخی دیگر بیشتر رشد می‌کنند. به همین ترتیب، برخی از لپتوسپیرها معمولاً بدون علامت هستند در حالی که برخی دیگر علائم به وضوح قابل مشاهده را ایجاد می‌کنند.
ضروری است که مراقب باشید، زیرا این بیماری می‌تواند سگ‌ها و انسان‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. سگ‌ها می‌توانند سال‌ها ناقل سالم باقی‌بمانند. با این حال، آنها می‌توانند اعضای خانواده خود را از طریق ادرار در غیاب اقدامات بهداشتی دقیق آلوده کنند. اما به یاد داشته باشید که لپتوسپیروز می‌تواند کشنده باشد، هم برای سگ و هم برای انسان. این موضوعیست که نباید از آن غافل شد.
عموما سگ‌های شکار قربانیان اصلی این بیماری هستند، زیرا باکتری ها عمدتا در اواخر تابستان و اوایل پاییز، زمانی که آب و هوا گرم و مرطوب باشد، ایجاد می‌شوند.
علائم لپتوسپیروز سگ چیست؟
به طور معمول، دوره کمون در سگ‌ها 7 روز است. در این مدت لپتوسپیرها در بدن او تکثیر می‌شوند و اندام‌های مختلف را تحت تاثیر قرار می‌دهند. لازم به ذکر است که مدت زمان کمون در انسان به طور متوسط 8 روز است، اما می‌تواند بین 5 روز تا 30 روز ادامه یابد.
پس از حدود 7 روز، لپتوسپیرها به ریه‌ها، مغز، کبد، کلیه‌ها، طحال و حتی چشم سگ رسیده است. سپس اولین علائم ظاهر می‌شود که علائم بالینی زیر را شامل می‌شود:
- تب بالا و متغیر که ممکن است مدتی کاهش یافته و مجددا افزایش یابد.
- اسهال که می‌تواند خونی باشد.
- استفراغ که ممکن است با خون همراه باشد.
- ادرار تیره.
- زردی غشاهای مخاطی به دلیل آسیب به کبد.
- کم آبی شدید.
- احتقان غشاهای مخاطی.
- خستگی زیاد.
- نارسایی شدید کلیه.
- مشکلات تنفسی.
- اختلالات عضلانی.
- هیپوترمی شدید (کاهش قابل توجه دمای بدن).
- کما.
- مرگ احتمالی.
به یاد داشته باشید که لپتوسپیروز ویژگی ایجاد طیف گسترده‌ای از واکنش‌ها را دارد. برخی از سگ‌ها بیمار هستند، اما ناقل سالم باقی می‌مانند، یعنی با وجود اینکه می‌توانند بیماری را به اطرافیان خود منتقل کنند، هیچ علامتی از خود نشان نمی‌دهند. در سگ‌های دیگر، علائم بالینی کم و بیش متعدد و کم و بیش مشخص است. بنابراین بیماری کم و بیش جدی است و کم و بیش سریع پیشرفت می‌کند و در برخی موارد منجر به مرگ می‌شود.
سگ‌ها ممکن است به آرامی از این بیماری بهبود یابند، اما برخی از آنها هر از چندگاهی دچار حملات می‌شوند تا زمانی که باکتری‌ها به طور کامل از طریق ادرار از بین بروند، که ممکن است چندین ماه طول بکشد. با این حال، برای حیواناتی که متعاقباً سلامت خود را به دست می‌آورند، متداول است که آسیب کلیوی را تا آخر عمر حفظ کنند.
تشخیص بیماری لپتوسپیروز چگونه است؟
متأسفانه، لپتوسپیروز همیشه به سرعت تشخیص داده نمی‌شود، زیرا علائم بالینی می‌تواند نامرئی باشد یا اینکه علائمی مشابه بیماری‌های دیگر داشته باشد. با این حال، از آنجایی که خطر آن برای انسان زیاد است، معمولا دامپزشکانی که به این بیماری مشکوک هستند، آزمایش‌های خاصی را توصیه می‌کنند.
برخی از پزشکان آزمایش ادرار انجام می‌دهند و با استفاده از میکروسکوپ به دنبال تشخیص وجود لپتوسپیرا در ادرار سگ هستند. با این حال، این یک تکنیکیست که خیلی نمی‌توان به آن اعتماد نمود. آزمایش خون مؤثرترین راه تشخیص است، چرا که وجود آنتی‌بادی‌هایی را که بدن برای مبارزه با باکتری‌ها ترشح می‌کند، در خون تشخیص می‌دهد.
چه درمان‌هایی برای لپتوسپیروز در سگ‌ها انجام می‌شود؟
هنگامی که لپتوسپیروز به سرعت تشخیص داده شود، می‌توان آن را به راحتی با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان کرد، زیرا یک عفونت باکتریایی است. خلاص شدن از شر لپتوسپیرا به طور کلی آسان است. در عین حال، پزشک می‌تواند درمان‌های مختلفی را تجویز کند که ضایعات مشاهده شده در اندام‌های مختلف تحت تأثیر باکتری را تسکین می‌دهد.
بنابراین، درمان آنتی‌بیوتیکی با درمان‌هایی برای محدود کردن وسعت ضایعات و تسکین علائم بالینی مانند استفراغ، اسهال و درد احتمالی تکمیل می‌شود. در صورت آسیب شدید کلیه، ممکن است دیالیز توصیه شود.
علاوه بر این، اجرای اقدامات بهداشتی دقیق برای جلوگیری از آلوده شدن سایر اعضای خانواده توسط سگ حامل از طریق ادرار ضروری است. در واقع، باکتری‌ها به مدت چندین هفته توسط آنها از بین می‌روند که طبیعی است.
برخی از سگ‌ها به آرامی بهبود می‌یابند و ممکن است حملات اپیزودیک را تجربه کنند تا زمانی که باکتری به طور کامل از بین برود. برخی دیگر آسیب‌های جبران ناپذیری را حفظ می‌کنند. به این دلایل، درمان مادام العمر ممکن است ضروری باشد.
به یاد داشته باشید که لپتوسپیروز یک بیماری بسیار جدی است که می‌تواند منجر به مرگ سگ شود. بنابراین لازم است سریع عمل کنید و در صورت کوچکترین علامت مشکوک با دامپزشک مشورت کنید.
چگونه از بروز لپتوسپیروز در سگ جلوگیری کنیم؟
پیشگیری از این بیماری ممکن است. تنها اقدام پیشگیرانه موثر واکسیناسیون است. به طور معمول، واکسن لپتوسپیروز جزو اولین تزریقاتی است که به توله سگ داده می‌شود. برای سگ‌هایی که بیشتر در معرض تماس هستند، مانند سگ‌های شکار، یک تقویت کننده هر شش ماه یکبار توصیه می‌شود. به یاد داشته باشید که هر یادآوری فراموش شده مستلزم شروع مجدد کل فرآیند واکسیناسیون اولیه است.
با این حال، باید بدانید واکسن‌هایی که علیه لپتوسپیروز تجویز می‌شوند، سگ‌ها را در برابر دو یا حتی چهار نوع سروتیپ لپتوسپیر، محافظت می‌کنند. در نتیجه، اگر سگ در حضور باکتری دیگری باشد، ممکن است به شکل دیگری مبتلا شود.
در میان سایر اقدامات پیشگیرانه ممکن، بیش از همه مسئله هوشیاری است که مهمی می‌باشد. هنگام بیرون رفتن، از نزدیک شدن سگ به نقاط آب راکد خودداری کنید. به طور کلی، اشعه خورشید به سرعت باکتری‌های موجود در آب را از بین می‌برد، اما اگر منبع آب در یک منطقه سایه‌دار باشد، خطر آلودگی همچنان ادامه دارد.
لپتوسپیرا از طریق زخم پوستی وارد بدن می‌شود نه از راه دهان. بنابراین، اگر آسیب دیدید، مراقب باشید که سگ خود را در این سطح لمس نکنید. لپتوسپیرا همچنین می‌تواند از طریق گوشت ملتحمه یا مصرف آب آلوده وارد بدن شما شود. واکسنی برای انسان نیز وجود دارد، اما درمانی که معمولا تجویز می‌شود آنتی بیوتیک درمانی است.
در نهایت، از باقی ماندن آب راکد در باغ خود و همچنین هر چیزی که احتمال دارد موش ها را جذب کند خودداری کنید. اگر سگ شما بیمار است، لازم است او را با دستکش درمان کنید و اتاق ها یا مناطقی را که رفت و آمد می‌کند کاملا ضدعفونی کنید.