به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ با وجود تمام مراقبت‌ها و توجه‌ها متاسفانه سگ شما از شوک، تصادف، آسیب جدی، سوختگی یا حتی خفگی در امان نیست. در صورت بروز حادثه تا حد امکان سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید و اقدامات درست را برای کمک به او انجام دهید. در اینجا به تفصیل در این خصوص توضیح می‌دهیم.
اقدام شماره 1: دمای بدن سگ خود را بررسی کنید
دمای طبیعی بدن سگ بین 38 تا 39 درجه سانتی گراد است. با این حال، مانند انسان می‌تواند در طول روز متفاوت باشد. به عنوان مثال اگر حیوان برای مدت طولانی روی یک کف کاشی سرد دراز کشیده باشد، می‌تواند کمی به زیر 38 درجه سانتیگراد کاهش یابد، یا اگر دمای محیط بالا باشد یا سگ به تازگی فعالیت کرده باشد، کمی بیشتر از 39 درجه سانتیگراد باشد.
وضعیت با این حال نگران کننده نیست. در هر صورت، اگر شک دارید، مهم است که دمای بدن همراه کوچک خود را بررسی کنید.
برای انجام این کار به بینی او اعتماد نکنید! بینی خشک و گرم نشان دهنده حالت تب نیست، همانطور که برعکس، بینی نرم و مرطوب لزوماً نشانه خوبی نیست.
برای دانستن دمای دقیق بدن سگ خود، باید یک دماسنج رکتوم با نوک نرم داشته باشید. نوک آن را به وازلین آغشته کنید یا آن را با کمی آب مرطوب کنید تا راحتتر وارد شود. هنگامی که سگ شما آرام شد، آن را حدود 2 سانتی متر داخل مقعدش قرار دهید. بنابراین شما می توانید به طور قابل اعتمادی از دمای بدن حیوان خود مطلع شوید و در نتیجه تب احتمالی (هیپرترمی) یا هیپوترمی را تشخیص دهید.
در صورت هایپرترمی (یعنی بیش از 39.2 درجه سانتیگراد)، وضعیت سلامتی سگ شما باید نگران‌کننده باشد. بدن او دمای خود را افزایش می‌دهد تا با ویروس، باکتری یا انگل مبارزه کند. با این حال، هر چه دما بالاتر می‌رود، وضعیت سگ بیشتر باعث نگرانی می‌شود.
در دمای بالای 41 درجه سانتیگراد، پیش آگهی حیاتی آن حتی به خطر می‌افتد. در حالی که منتظر مشورت با دامپزشک هستید، او را با قرار دادن تکه‌های یخ در کیسه پلاستیکی روی گردن، پشت، زیر بغل و کشاله ران او خنک کنید.
برعکس، در دمای زیر 38 درجه سانتیگراد، سگ شما در حالت هیپوترمی قرار دارد. مهم است که دوباره گرم شود تا ضعیف نشود. در دمای زیر 36 درجه سانتیگراد وضعیت وی بسیار نگران کننده است و نیاز به درمان فوری دارد. در حالی که منتظر دیدن دامپزشک هستید، او را با یک پتوی گرم بپوشانید.
در همه موارد، برای درمان سریع، بدون تاخیر با متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید.
اقدام شماره 2: نبض سگ را بررسی کنید
بسته به اندازه و سن سگ شما، ضربان قلب طبیعی او ممکن است 70 تا 120 ضربه در دقیقه باشد. برای پیدا کردن نبض او، سگ خود را به پهلو بخوابانید، یک پای عقبی را بالا بیاورید و انگشتان خود را در سطح کشاله ران قرار دهید. بنابراین ضربان شریان فمورال آن را درک خواهید کرد.
تعداد ضربات را به مدت 20 ثانیه بشمارید سپس این عدد را در سه ضرب کنید تا نتیجه در دقیقه را بدانید. این به شما امکان می‌دهد به سرعت یک ناهنجاری را تشخیص دهید و فورا به دامپزشک بروید.
همچنین اگر تعداد ضربان صحیح است اما نبض‌ها نامنظم است به نبض او نیز توجه کنید.
اقدام شماره 3: در صورت خفگی سگ به درستی عمل کنید
سگ شما می‌تواند هرچیزی را ببلعد و درنتیجه با خوردن یک جسم خفه شود. اسباب بازی، غذا، پارچه، کیسه پلاستیکی... ممکن است سگ شما شروع به سرفه کند تا جسم گیر کرده در مری خود را بیرون بیاورد. در این صورت اجازه دهید این کار را انجام دهد، زیرا در وهله اول بیشترین تاثیر را خواهد داشت. اگر موفق نشد و سرفه را متوقف کرد، باید به او کمک کنید. عملیات Heimlich توصیه می شود.
مانور Heimlich به پاکسازی راه های هوایی در صورت خفگی کمک می‌کند.
با یک سگ کوچک، عملیات ساده تر است:
- باسن حیوان را بگیرید.
- او را از روی زمین بلند کنید، سر را پایین بیاورید.
- دو تکان خوب بدهید تا جسم گیر کرده آزاد شود.
با یک سگ بزرگ، باید کارها را متفاوت انجام دهید، زیرا نمی توانید او را به این شکل حمل کنید:
- پشت حیوان بایستید، چه ایستاده و چه زانو زده بسته به اندازه آن.
- یک دست خود را از هر طرف از طرفین او عبور دهید و به شکم او فشار وارد کنید (اگر سگ کوچک باشد سه انگشت کافی است).
- فشار را 5 بار تکرار کنید تا جسم آزاد شود.
اگر این کار انجام نشد، کف دست خود را به پشت سگ، بین شانه‌هایش، با یک حرکت تند، 5 بار بزنید.
هنگامی که جسم را با موفقیت آزاد کردید، مطمئن شوید که سگ شما به درستی نفس می‌کشد. اگر اینطور نیست، فوراً به او تنفس مصنوعی بدهید (2 بازدم به سوراخ بینی).
اقدام شماره 4: در صورت بروز مشکل تنفسی در سگ‌ها به درستی عمل کنید
در صورت تصادف، شوک یا موقعیت‌های پیچیده دیگر، سگ شما ممکن است دچار مشکل تنفسی شود. سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید تا به او اطمینان دهید، زیرا اگر احساس کند شما تحت استرس هستید، نگران می‌شود و این می‌تواند وضعیت را بدتر کند. نزدیک او بمانید، به آرامی با او صحبت کنید تا آرام شود و او را به پهلو بخوابانید تا نبضش را حس کنید، همانطور که قبلاً اشاره کردیم.
زیر 15 ضربان نبض در دقیقه، وضعیت جدی است و توجه سریع دامپزشکی ضروری است. این در واقع یک مورد دیسترس تنفسی شدید است.
اقدام شماره 5: در صورت بروز مشکل قلبی در سگ‌ها به درستی عمل کنید
اگر قلب سگ شما دیگر نمی‌تپد، یا اگر بررسی نبض نشان می‌دهد که او دیگر نفس نمی‌کشد، باید احیای قلبی ریوی یا CPR انجام شود. انجام این حرکت بسیار سخت و اضطراب آور است، اما گاهی اوقات ضروری است که جان حیوان خود را قبل از رسیدن کمک نجات دهید.
اول از همه سعی کنید آرام باشید، نفس عمیق بکشید و روی داشتن افکار شفاف تمرکز کنید. این کار شما را کارآمدتر می‌کند و شرایط برای حیوان خانگی شما و خودتان استرس کمتری خواهد داشت.
سپس مراحل زیر را برای CPR دنبال کنید:
- سگ خود را به پهلوی راست بخوابانید و بررسی کنید که هیچ جسمی در دهانش گیر نکرده باشد.
- سرش را بلند کنید، بینی و دهانش را آزاد بگذارید.
- تنفس مصنوعی را با یک بار دمیدن با قدرت (مانند باد کردن بادکنک) انجام دهید تا بررسی کنید که شکم او به خوبی باد می‌کند (برای سگ کوچک، هم به دهان و هم به بینی دمیده می‌شود، اما برای سگ بزرگ فقط داخل دهان)؛
- سپس با فشار دادن پهلو چپ سگ خود 5 بار (اگر سایز کوچک یا متوسط است) یا 10 بار اگر بزرگ است، سریع و محکم به ماساژ قلبی ادامه دهید.
- تنفس مصنوعی از دهان به بینی را از سر بگیرید؛
- به مدت 20 دقیقه به صورت متناوب ماساژ دهید.
به یاد داشته باشید که هر دو دقیقه یکبار نبض سگ خود را چک کنید. به محض اینکه قلب او دوباره شروع به تپیدن کرد، می‌توانید این عمل را متوقف کنید. درمان اضطراری توسط خدمات اورژانس پس از آن ضروری است.
اقدام شماره 6: در صورت زخمی شدن سگ به درستی عمل کنید
اگر سگ شما زخم دارد، وضعیت آن را ارزیابی کنید. اگر عمیق است، باید سگ خود را نزد دامپزشک ببرید تا از عوارض جلوگیری شود.
صرف نظر از این، توقف خونریزی ضروری است. با یک دستمال یا کمپرس و یک طناب یا روسری یک باند فشاری برای جلوگیری از آن بسازید. مهمتر از همه، از کمربندهای درمانی استفاده نکنید که وضعیت را تشدید می‌کند، بلکه زخم را به خوبی فشار دهید.
اگر خونریزی ادامه پیدا کرد، پراکسید هیدروژن روی زخم بمالید.
توجه داشته باشید که اگر زخم کثیف است، برای جلوگیری از عفونت باید با آب شفاف و صابون تمیز شود. برای این کار می‌توانید از سرم فیزیولوژیک نیز به عنوان پشتیبان استفاده کنید.
اگر زخم سطحی است، می‌توانید آن را با بتادین یا کلرهگزیدین ضدعفونی کنید، اما هرگز از الکل استفاده نکنید.
دو بار در روز وضعیت زخم را بررسی کنید. اگر به درستی بهبود نیافت یا عفونت ظاهر شد (وجود چرک، قرمزی و/یا تورم)، بدون تاخیر با دامپزشک مشورت کنید. این یک وضعیت اضطراری است.
اقدام شماره 7: در صورت خونریزی در سگ به درستی عمل کنید
اگر سگ شما از خونریزی رنج می‌برد، همانطور که قبلا ذکر شد، باید بانداژ فشاری نیز اعمال کنید. فورا به دامپزشک مراجعه کنید. سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید تا به سگ خود اطمینان دهید و از بدتر شدن وضعیت جلوگیری کنید. در حالت ایده‌آل، برای انتقال او کمک بگیرید تا از انجام هر گونه حرکات تشدیدکننده جلوگیری کنید.
اقدام شماره 8: در صورت سوختگی سگ به درستی عمل کنید
اگر سگ شما سوخته است، ناحیه سوخته را در یک حوله خیس که به اندازه کافی بزرگ باشد بپیچید تا کل ناحیه آسیب دیده را بپوشاند. فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.
یک سوختگی خفیف یا بسیار کوچک را می‌توان به روش‌های دیگری مدیریت کرد. آن را برای چند دقیقه زیر آب سرد قرار دهید. آن را خوب خشک کنید و سپس بیافین یا پماد درمانی مناسب بمالید. همچنان برای بررسی سوختگی با دامپزشک مشورت کنید و در صورت لزوم برای تسکین حیوان اقدام به درمان کنید.
نجات و درمان سگ شما: اقدامات پیشگیرانه صحیح
اگر سگی را به سرپرستی گرفته‌اید، بهتر است بر برخی اقدامات پیشگیرانه تسلط داشته باشید که در صورت بروز یک موقعیت جدی برای شما مفید خواهد بود.
خود را در زمینه کمک‌های اولیه به حیوانات آموزش دهید
جلسات آموزش کمک‌های اولیه برای حیوانات خانگی به طور منظم توسط متخصصان دامپزشکی ارائه می‌شود. برای یادگیری نحوه احیای همراه کوچک خود در صورت لزوم، تمرین صحیح تنفس مصنوعی و احیای قلب، درمان زخم، درست کردن پانسمان فشاری به درستی و غیره از دنبال کردن آن دریغ نکنید.
این دوره‌های آموزشی مفید هستند و به شما این امکان را می‌دهند که در شرایطی آرام با متخصصان واجد شرایطی که می‌توانند به شما مشاوره دهند تمرین کنید. بنابراین، درصورت انجام این تمرینات در هنگام بروز حادثه آماده‌تر خواهید بود که البته ما امیدواریم هرگز در چنین موقعیتی قرار نگیرید، اما همیشه زمانی که قبلاً آنها را تمرین کرده‌اید، انجام آنها در یک محیط واقعی اطمینان بیشتری دارد.
از خود محافظت کنید
در شرایط اضطراری، حیوان خانگی رنجور یا مضطرب شما ممکن است واکنش تهاجمی نشان دهد. حتی شیرین‌ترین و مهربانترین سگ ممکن است سعی کند شما را گاز بگیرد تا از تماس شما با او یا به دلیل شوک عاطفی جلوگیری کند.
با روسری، کمربند نرم یا طنابی که دور پوزه‌اش می‌بندید، از خود محافظت کنید. پارچه‌ای بلند را زیر پوزه او رد کنید، پشت گوش‌ها تا کنید و گره بزنید. بنابراین خطرات را محدود خواهید کرد و در اقدامات خود کارآمدتر خواهید بود.
سگت را گرم کنید
یک حالت شوک مرتبط با درد قابل توجه یا یک آسیب جدی باعث کاهش دمای بدن حیوان می‌شود. او را با یک پتوی گرم به خوبی بپوشانید تا از از حال رفتن او جلوگیری شود تا زمانی که توسط دامپزشک ویزیت شود.
در حمل و نقل سگ خود مراقب باشید
در صورت امکان، بهتر است از جابجایی سگ آسیب دیده خودداری کنید. اگر چاره‌ای ندارید، تکیه‌گاه محکمی را زیر بدنش بلغزانید تا حرکاتش را محدود کنید یا او را با چند نفر حرکت دهید تا از حرکت او جلوگیری کنید و او را روی تخته یا کف یک جعبه حمل و نقل سفت قرار دهید.
هنگام حمل و نقل، مهم است که از هرگونه حرکت ناگهانی خودداری کنید.
در همه موارد، از از مشورت با پزشک و مراجعه هرچه سریعتر به دامپزشک دریغ نکنید.