به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ از چند متخصص صنعت پرورش گاو شیری در چندین بعد عملیات گاوداری سوال شد که تولیدکنندگان به‌جز قسمت شیردوشی در چه مواردی می‌توانند راهکارهایی را به‌کار گیرند تا کیفیت شیر را بهبود دهند.
پاسخ‌دهندگان شامل یک مدیر تغذیه، یک متخصص زراعت، یک استادیار در زمینه سلامت انسانی، یک مشاور و یک دامپزشک بودند.
چه چیزی بیشترین اثر را در زمینه بهبود کیفیت شیر می‌تواند داشته باشد؟
تغذیه (نظر مدیر تغذیه) یک متخصص تغذیه خوب می‌تواند جیره را طوری تنظیم کند که تولید شیر به حداکثر خود برسد و در عین حال، سلامت گاو را حفظ کند توازن انرژی جیره بسیار مهم است تا اطمینان حاصل شود که گاو برای حفظ سامانه ایمنی خود انرژی کافی داشته باشد و با موارد عفونی مبارزه کند.
علوفه (نظر متخصص زراعت)
علوفه الیاف، پروتئین و مواد معدنی و به‌خصوص پتاسیم را برای جیره گاو فراهم می‌کند.
طول الیاف علوفه با اندازه درست می‌تواند سبب سلامت شکمبه شود. شکمبه، الیافی را که برای انسان غیرقابل هضم است به گوشت و شیر باکیفیت تبدیل می‌کند.
علوفه خوب به گاو کمک می‌کند تا تولید شیر به‌طور نسبی پربازده و کم‌هزینه شود.
کارکنان (نظر استاد کار)
آسان‌ترین و پربازده‌ترین اقدام، گرفتن بیشترین شیر، از یک گاو و به حداکثر رساندن کیفیت آن است. هدف، افزایش کارگران شیردوش به‌وسیله سلامتی، ایمنی و عملکرد آنهاست.
مدیریت خوب سبب بهبود هشیاری کارگران شیردوشی و مشاهده راحت‌تر سطوح کثیف می‌شود.
همچنین، عمل چرخشی شیردوشی و به‌پیش راندن (Push up) خوراک درست انجام شود و از ایجاد جراحات و خستگی و خطراتی مانند لغزش کارگران روی بستر که می‌تواند بازده کارگران و رضایت‌مندی آنها را تحت تأثیر قرار دهد، جلوگیری کند.
امکانات (نظر مشاور)
تمیز نگه داشتن و تأمین آسایش گاو هنوز بهترین راه برای افزایش تولید و بهبود کیفیت شیر است. امکانات دوره انتقال پر اهمیت‌ترین نقطه کار است.
یک بهاربند ایده‌آل، دارای نرخ تراکم ۸۰ درصد است و طوری طراحی می‌شود که گاو بتواند به‌خوبی زایمان کند.
فراهم کردن سامانه‌های تهویه به صورت طبیعی می‌تواند هزینه‌ها را تعدیل کند.
سلامتی دام (نظر دامپزشک)
دوره تازه‌زایی گاو، زمان افزایش خطر بروز عفونت‌های جدید به لحاظ تضعیف سامانه ایمنی است.
یکی از علل سرکوب سامانه ایمنی نزدیک زایمان، کاهش مصرف ماده خشک است. بنابراین، در نزدیکی زایمان، باید توجه به مواردی معطوف شود که بر مصرف ماده خشک اثر می‌گذارد.
این موارد شامل تراکم دام، جیره‌های کنترل‌کننده انرژی جیره برای کاهش ذخیره‌سازی چربی در طی دوره خشکی و مصرف جیره‌های آنیونی برای کاهش کمبود کلسیم تحت بالینی پس از زایمان هستند.
چه موانعی برای تولید یک شیر با کیفیت وجود دارد؟
تغذیه
تغذیه خوب یک روش سریع و محکم برای رفع مشکل تولید شیر باکیفیت نیست.
بیشترین ناحیه‌ای که باید بر روی آن سخت کار شود، جاهایی است که مربوط به بهداشت و مدیریت گله است.
استفاده از پایه‌های یک تغذیه درستی اساس تولید شیر و کیفیت آن است.
علوفه
استفاده از الیاف بسیار کوتاه در جیره، یکی از علت‌های کاهش درصد چربی شیر است که می‌تواند مواد جامد شیر را کاهش دهد و منجر به کاهش درآمد تولیدکنندگان شیر شود.
کمبود الیاف مؤثر در جیره به این معنی است که خوراک مصرفی بدون جویده شدن از گوارش گاو عبور می‌کند و منجر به افزایش خطر اسیدوز شکمبه می‌شود و مواد مغذی کمتری جذب شده و هزینه‌ها به هدر رفته و سودآوری گاو کم می‌شود.
کارکنان
غالباً خسته شدن افراد شیردوش منجر به ناقص شدن مراحل غیردوشی می‌شود. این خستگی می‌تواند در طول مرحله شیردوشی و یا حتی از ابتدا تا انتهای زمان یک نوبت شیردوشی اتفاق بیفتد.
تعلیم و تربیت فرد شیردوش، آموزش شیردوشی و کمک‌های منظم می‌تواند به حفظ انجام درست مراحل شیردوشی کمک کند.
برای کاهش خستگی کارگران شیردوشی تغییرات طول یا تعداد نوبت‌های کاری درنظر گرفته شود (۳ روز کار و ۲ روز استراحت).
آیا در گاوداری کارگران استراحت کافی و یا شغل چرخشی دارند؟
امکانات
نگه داشتن گاوها در سالن انتظار شیردوشی برای بیش از یک ساعت می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
گاوهایی که به مدت زیادی ایستاده‌اند، چیزی نمی‌خورند و آبی نمی‌نوشند و اغلب به لحاظ تجمع در سالن انتظار شیردوشی تحت تنش بوده یا اغلب گرمشان می‌شود.
حفظ و نگهداری تجهیزات در گاوداری‌های بزرگ یک چالش است اما وقتی که قسمتی از آن برای پرورش گاوها عمل نمی‌کند، باید سریع تعمیر شود.
سلامتی دام مدیریت تغذیه مناسب به این معنی است که گاوها به‌طور یکنواخت تغذیه می‌شوند و شکمبه سالم و ترکیبات شیر خوب دارند.
سامانه‌ها و دستورالعمل‌های صحیح در سالن شیردوشی می‌تواند به این معنی باشد که به احتمال زیاد گاوها به‌طور تمیز دوشیده، سرپستانک‌های آنها خشک، ضدعفونی شده و به‌خوبی تحریک شده و تجهیزات شیردوشی هر روز به‌درستی کار خود را انجام می‌دهند.
یک توصیه به تولیدکننده برای افزایش کیفیت شیر
تغذیه
افزودنی‌های خوراکی زیر می‌توانند کیفیت شیر را بهبود دهند:
• مواد معدنی کیلاته که می‌توانند به مقدار کمتر از عناصر معدنی مورد استفاده قرار گیرند زیرا ازنظر زیست فراهمی برای گاوها بیشتر قابل دسترس هستند و مواد معدنی خاص آنها می‌توانند فعالیت سامانه ایمنی گاو را مورد حمایت قرار دهد.
سلنیوم آلی نیز از میزان زیست فراهمی بیشتری برخوردار بوده و می‌تواند به سلامت و باروری گاو کمک کند.
• میزان دریافت سطح کافی از ویتامین A و ویتامین E نیز برای پشتیبانی از فعالیت خوب یک سامانه ایمنی و افزایش کیفیت شیر مهم هستند.
علوفه
برای تولید علوفه، بذر درست و مناسبی را کشت کنید. زراعت یک فرایند است که با |کشت بذر شروع می‌شود.
بنابراین، بذری باید کشت شود که با شرایط خاک منطقه همخوانی داشته و دارای خصوصیات ژنتیکی درست و خصوصیت مقاومت به بیماری‌ها باشد. یک محصول خوب، سوخت تولید گاوهای پر تولید است.
کارکنان
تعهدات مالک گاوداری و همکاری کارکنان کلید موفقیت است.
وقتی که کیفیت شیر تولیدی در دستور کار باشد، تولیدکنندگان شیر باید کارگران خود را در حل موضوع درگیر کنند و به آنها مسئولیت داده و جواب لازم را بخواهند.
برای مثال، وقتی که میزان شمار سلولی شیر افزایش می‌یابد، مدیر تولید از گروه خود سوال کند که چه چیزهایی باید تغییر کند و آنها را درخصوص این نتیجه مسئول بداند.
مدیر تولید باید روزانه در محوطه قدم بزند تا اطمینان حاصل کند کارگران دستورالعمل‌ها را به‌درستی انجام می‌دهند.
تا حد ممکن، برخوردتان دوستانه باشد زیرا تحقیقات نشان می‌دهند که برخوردهای مثبت می‌توانند عملکرد کارگران را افزایش دهند.
امکانات
برای کاهش مدت زمان انتظار گاوها در سالن انتظار شیردوشی، ابعاد سالن شیردوشی باید با جمعیت گاوهای یک بهاربند همخوانی داشته باشد.
هنگامی که یک گاوداری به صورت مرحله‌ای ساخته می‌شود، عدم همخوانی‌هایی به‌وجود خواهد آمد. در این صورت، انتقال نیمی از جمعیت یک بهاربند در هر بار شیردوشی می‌تواند زمان شیردوشی و تنش ناشی از زمان انتظار شیردوشی را کاهش دهد.
سلامتی دام
سامانه‌ها و دستورالعمل‌هایی در کلیه مکان‌های گاوداری داشته باشید تا بتوانید عملکرد و نتایج کار را بهینه‌سازی کنید.
چرا کیفیت شیر مهم است و مسئولیت آن به عهده کیست؟
تغذیه
یک فشار اقتصادی برای تولید شیر باکیفیت وجود دارد. این حقیقت می‌تواند سبب کاهش هزینه‌های درمان و بهبود سلامت باروری شود. این کار نیاز به یک کار گروهی دارد.
علوفه
هدف، موفقیت یک تولیدکننده است که به معنی تبدیل پربازده خوراک به یک شیر باکیفیت است.
کارکنان
تولید شیر باکیفیت، کار هرکسی می‌تواند باشد. نقش ما کمک به تولیدکنندگان است که یک شغل اقتصادی سودآور و پایدار از طریق کارگران، تحقیقات و آموزش داشته باشند.
امکانات
بررسی نتایج تولید و به خصوص مسایل مالی نشان می‌دهد که سودآوری در تولید شیر باکیفیت است. نتایج حاصله در ناحیه شمال مرکزی آمریکا نشان می‌دهد که کیفیت شیر می‌تواند سود تولیدکننده را ۳۰ تا ۵۰ سنت بهبود دهد.
سلامت دام
کیفیت شیر تولیدی تعیین‌کننده ارزش واقعی شیر است. شیرهای حاوی بار میکروبی با شمار سلول بدنی بالا نتیجه آزمایش شیر و محصولات لبنی استحصالی را مثبت می‌کند زیرا باکتری‌ها و آنزیم‌های حاصل از شکسته شدن سلول‌های بدنی ترکیبات شیر را مورد تجزیه قرار داده و کیفیت آن را کاهش می‌دهند.
شیری در بازار طالب دارد که حاوی ترکیبات خوب، باکتری و سلول‌های بدنی کم است و تولید آن مسئولیت کسی است که در گاوداری کار می‌کند.
منبع: دنیای کشت و صنعت