به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ چندین بیماری می‌تواند مرغ‌های اهلی را درگیر کند که شایع‌ترین آنها آنفولانزای پرندگان، بیماری‌های مارک، تیفوز، کوریزا و کوکسیدیوز است. مانند هر حیوانی، مرغ‌ها نیز می‌توانند تحت تأثیر کرم‌های روده و انگل‌های خارجی (شپش، گال) قرار بگیرند که می‌تواند مشکلات جدی برای سلامتی این پرندگان ایجاد کند.
در این مقاله با نحوه تشخیص این بیماری‌ها، درمان و پیش‌بینی آنها به ویژه از طریق واکسیناسیون و قوانین بهداشتی ضروری آشنا می‌شوید.
بیماری نیوکاسل (طاعون پرندگان)
این بیماری بسیار مسری و طاقت فرسا بوده و امکان بقا در آن نادر است، پس از عواقب آن باید ترسید. "طاعون پرندگان" مربوط به سپتیسمی وحشیانه و غیرقابل درمانیست که زمانی یک پرنده را مبتلا کرده است. علائم عبارتند از تب بالا، افسردگی، کم آبی همراه با تشنگی شدید و از دست دادن اشتها. مرغ‌های مبتلا اغلب پرهای پرزدار و اختلالات تنفسی و عصبی را نشان می‌دهند.
در برابر این بیماری مخوف و کشنده، قرنطینه افراد مبتلا برای محافظت از دیگران در برابر آلودگی ضروری است. اگرچه هیچ راه درمانی برای این بیماری پیدا نشده است، اما خوشبختانه یک واکسن پیشگیرانه در برابر طاعون پرندگان وجود دارد.
بیماری مارک
این یک بیماری سیستم گوارشی است که از طریق ایجاد تومور در اندام‌های خاص پیشرفت می‌کند. فلج پیشرونده در سطح پاها و بال‌ها اتفاق می‌افتد، سر صاف و سفت باقی می‌ماند. مرغ‌های مبتلا نابینا می‌شوند و مرگ و میر بالا است، به ویژه در میان بزرگسالان جوان که به طور خاص در معرض خطر هستند.
مشکلات تنفسی و اختلالات گوارشی را نیز می‌توان به علائم اضافه نمود. واکسنی برای مبارزه با بیماری مارک وجود دارد، اما 100٪ قابل اعتماد نیست و درمان خاصی امکان پذیر نیست. این عفونت ناشی از ویروس تبخال است که از راه تنفسی منتقل می‌شود، به راحتی سرایت می‌کند و مبارزه با آن دشوار است.
پولوروم
پولوروم که عمدتا جوجه‌های جوان را درگیر می‌کند عمدتا در مزارع بزرگ گسترش می‌یابد. این بیماری با اسهال سبز در مرغ‌ها و زردی در جوجه‌های جوان و همچنین تشنگی شدید و کاهش تخمگذاری ظاهر می‌شود.
درمان شامل مخلوط کردن پرمنگنات پتاسیم با آب است که به طور کلی امکان جلوگیری از انتشار و درمان برخی از پرندگان آسیب‌دیده را فراهم می‌کند، اگرچه مرگ و میر همچنان بالاست.
اینها بیماری‌های عفونی ناشی از سالمونلا هستند که از مرغ به جوجه و همچنین از طریق بستر، غذا و نوشیدنی آلوده منتقل می‌شوند. بنابراین توصیه می‌شود بهداشت را جدی بگیرید تا از ابتلا به آنها اجتناب کنید.
کوریزا
علائم کوریزا شامل تنفس سخت، عطسه، آبریزش بینی و چشم، اسهال و کاهش وزن است. چشم‌ها ممکن است قبل از بسته شدن کامل متورم شوند و مرغ‌های مبتلا سر خود را تکان دهند تا سوراخ‌های بینی خود را پاک کنند. درمان شامل تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها و روغن کبد ماهی است که یک تقویت‌کننده طبیعی است که می‌تواند در هنگام پوست‌اندازی و حملات انگلی نیز تجویز شود. یک واکسن نیز در دسترس است و به شدت توصیه می‌شود چرا که ویروس مسری است و ریشه‌کن کردن آن دشوار است.
کوکسیدیوز، یک بیماری انگلی
این بیماری روده‌ای که توسط تک‌یاخته‌ها ایجاد می‌شود، مربوط به یک هجوم انگلی است که می‌تواند باعث ترکیدن روده کوچک و تضعیف شدید حیوانی شود که منابع غذایی آن (غذا و نمک‌های معدنی) توسط انگل‌ها مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. استخوان‌های مرغ‌های بیمار ضعیف شده و باعث درد در اندام آنها می‌شود. کم‌خونی مزمن مشاهده می‌شود و امکان اسهال نیز وجود دارد.
در صورت تشخیص به موقع بیماری، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد کوکسیدیال مخلوط با غذا به طور کلی درمان موثری است.
سایر انگل‌های داخلی و خارجی مرغ‌ها
کرم‌های روده، شپش و گال همگی انگل‌هایی هستند که می‌توانند سلامت مرغ‌ها را به خطر بیندازند. آنها عمدتاً در مزارع آزاد یافت می‌شوند زیرا توسط حشرات و محیط منتقل می‌شوند. کرم‌ها انگل‌های داخلی هستند که مواد مغذی را مستقیماً از روده مرغ می‌گیرند. شپش هایی که به پر و بال پناه می‌برند را می‌توان با استفاده از پودر حشره کش مناسب از بین برد.
کنه‌های پا، یک انگل میکروسکوپی از خانواده کنه‌ها، در زیر فلس‌های پا لانه می‌کنند و پوسته‌های سفیدی روی پاها ایجاد می‌کنند که می‌توانند متورم شوند و تغییر شکل دهند. سپس لازم است پاهای مرغ را با روغن یا گلیسیرین یددار مسواک بزنید. جرب پر، با پودر ضدانگلی درمان می‌شود و مرغداری نیز باید کاملا تمیز و ضدعفونی شود.
علاوه بر این، تمیزی و نگهداری منظم از محیط‌زیست مرغ‌ها باعث جلوگیری از بسیاری از بیماری‌ها و انگل‌ها می‌شود. همچنین توصیه می‌شود هر روز وضعیت سلامتی آنها را مشاهده و بررسی کنید تا آسیب‌شناسی‌ها را در اسرع وقت شناسایی کنید.