به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ یکی از راهکارهای مورد استفاده در دامداریها برای پیشگیری و درمان لنگشها استفاده از وان سُم (حوضچه - حمام) است. دامپزشکان و پژوهشگران نظرات بسیار متفاوت و متنوعی درباره کلیت، محل استفاده، دفعات استفاده و مواد افزوده شونده به وانها دارند. اما همگی آنها در اصول کلی و خصوصیات و ویژگیهای حداقلی یک وان خوب و کارآمد که میتوانیم با اغماض نام آنها را استانداردهای حداقلی بگذاریم توافق نظر دارند. در این نوشته بطور مختصر به اهم این استانداردها میپردازیم :
1- هدف:
مهمترین مسئله در طراحی یک وان سُم هدف استفاده از آن است. باید مشخص کرد که وان سم برای چه مواردی مثلا، درماتیت، گندیدگی، خشک کردن بافت شاخی یا دیگر مقاصد استفاده خواهد شد و یا باید آن را طوری طراحی کرد که برای همه مسائل و موارد کارآمد و جوابگو باشد.
2- ویژگیهای اصلی:
یک وان سم خوب باید:
الف- حداقل دارای حدود ۳-۲ متر طول باشد. تا گاوها بتوانند به راحتی قدم بردارند.
ب- حداقل ۱۰ سانتیمتر عمق داشته باشد. تا امکان غوطهوری کامل دستها و پاها را به اندازه لازم فراهم آورد.
ج- در محل مناسب قرار گیرد. تا جریان حرکت گاوها را مختل نکند.
د- دارای عرض مناسب باشد. تا گاوها با یک پا از آن رد نشوند.
ه- راحت پر شود راحت خالی شود و راحت شسته شود. تا زحمت مدیریتی و کار کارگری را زیاد نکند.
3- جنس وان:
جنس وان میتواند از سیمان، فلز، مت، یا پلاستیک باشد:
الف- ویژگیهای مثبت و منفی سیمان (بتون):
مثبت: سطح كف مناسب برای گاوها، احتمال صدمه کم به گاوها، مقاوم به مواد شیمیایی
منفی: غیر قابل تغییر و اصلاح و جابجایی، گران، زمان زیاد برای ساخت
ب- ویژگیهای مثبت و منفی فلزی:
مثبت: قابل حمل و جابجایی
منفی: سطح کف و لبهها نامناسب و احتمال صدمه به گاو، زنگ زدن و خورده شدن با مواد شیمیایی
ج - ویژگیهای مثبت و منفی (تشکچه mat):
مثبت: سبک ساده و سریع، خیلی ارزان، راحت برای گاو، بدون احتمال پاشیدن مواد به پستان، صرفه جویی در نیروی کار و مواد مصرفی، مناسب برای مواد گران
منفی: ضدعفونی و درمان بسیار کم و سطحی، ناکارآمد بر سمهای کثیف، زود از بین رفتن، مخصوص فارمهای با درجه لنگش تحت کنترل، احتمال نیاز همزمان روشهای مکمل مثل وانهای عمیق، اسپری روی سم و ...
د- ویژگیهای مثبت و منفی پلاستیک:
مثبت: سبک و ساده و سریع، اقتصادی، سطح کف خوب، قابل حمل و جابجایی و شست و شوی آسان، امکان به کارگیری در جاها و مسیرهای مختلف فارم، صرفه جویی در نیروی کار، بدون نیاز به طراحی، قطعات منفصل قابل تعویض، مقاوم به مواد شیمیایی
4- محل وان:
الف- بعد از شیردوشی:
ویژگی مثبت: امکان استفاده از فرمالین بدون گسترش بو به شیردوشی، امکان استفاده از آنتیبیوتیکها بدون پاشش به شیر، امکان حرکت آرام و بدون عجله گاوها به سمت جایگاهها، استفاده از مواد کمتر در صورت عرض کمتر
ویژگی منفی: قابلیت کنترل و نظارت کم، ترافیک احتمالی موجب اختلال در شیردوشی، پاشش به سرپستانکهای باز و خطر ورم پستان، زمان ناکافی برای تاثیر وان، خنثی شدن مواد چند قدم بعد از خروج
ب- قبل از شیردوشی:
ویژگی مثبت: سرپستانکهای بسته، زمان کافی برای جذب و عمل کردن مواد داخل وان، امکان کنترل و نظارت از شیردوشی
ویژگی منفی: گسترش بوی فرمالین به داخل، شیردوشی، احتمال ترافیک در محوطه انتظار و اختلال در شیردوشی