به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ ارزش گله‌های مرغ گوشتی تنها پس از کشتار و درجه‌بندی مشخص خواهد شد. گرفتن، حمل کردن و کشتار طيور، علی‌الخصوص وقتی با مدیریت ضعیف انجام شود، کاهش کیفیت لاشه را سبب می‌شود. گرفتن و حمل پرنده بسیار چالش‌برانگیز است. باید تا حد امکان در کمترین زمان ممکن و مطلوبترین شرایط انجام گیرد. گرفتن و منتقل کردن طيور باید در آرامش کامل انجام شود تا میزان استرس کمتر شود. در نتیجه، درصد حذف و تلفات در کشتارگاه کاهش خواهد یافت. در متن پیش رو به برخی نکات کلیدی در بارگیری طيور اشاره شده است.
لازم است که مسئولیت بین مرغدار و کشتارگر تقسیم شود. مرغدار باید وزن و تعداد مرغ ارسالی به کشتارگاه را به دقت بررسی کند، مدت زمان گرسنه نگه داشتن طيـور را قبل از کشتار رعایت کند و همچنین در نحـوه جمع‌آوری مرغ نظارت کامل را به عمل آورد. مسئولان کشتارگاه نیـز بـرای حمـل مـرغ باید بهداشـت قـفـس‌هـا و ماشین ارسالی به مرغداری را رعایت کنند. نظارت بر کیفیـت حـمـل طـيـور به کشتارگاه بر اساس تعداد مرغ درون هر قفس، حمـل مـرغ متناسب با وزن آن، دمای محیط، مسافت تا کشتارگاه، زمانبندی دقیـق بـرای رسیدن به موقع به کشتارگاه و به حداقل رساندن زمان انتظار تا کشتار می‌باشد.
برای نشان دادن یک برنامه استاندارد ارسـال مـرغ به کشتارگاه مثال زیر را آورده‌ایم:
- مدت زمـان بـدون آب و دان ماندن طيـور قبل از ارسال به کشتارگاه ۴ تا ۵ ساعت؛
- زمان لازم جهت انتقال طیور به کشتارگاه ۱ تا ۴ ساعت؛
- زمان انتظار در کشتارگاه ۱ تا ۲ ساعت؛
به طور میانگین فاصله زمانی قطع دان و کشتار ۸ تا ۱۲ ساعت است. حداقل زمان لازم به منظور اینکه آلودگی ناشی از مدفوع و غذای باقیمانده در چینه‌دان را در کشتارگاه به حداقل برسانیم، ۸ ساعت مـی‌باشـد. انتظار طیور در کشتارگاه به ازای هر ساعت ۰/۲۰ درصد از وزن آن‌ها را در دمای نرمال کاهش داده و تأخیر بیشتر سبب دهیدراتاسیون و دفع آب توسط مدفوع می‌شود.
مدت زمان گرسنگی طیور قبل از کشتار:
دان باید حداقل ۴ ساعت قبل از ارسال طيور به کشتارگاه قطـع شــود. بهتر است آب تا شروع گرفتن طیور در اختیار آن‌ها باشد. در بعضی مواقـع، طيور از باقیمانده موادغذایی در بستر استفاده می‌کنند، لذا بهتر است در این فاصله زمانی چراغ‌ها خاموش باشند.
گرفتن طیور:
بارگیری را بر اساس ظرفیت ماشين حمـل مـرغ و سرعت خطوط کشتار تنظیم کنید. در آب و هوای معتدل، ظرفیت بارگیری حداکثر ۵۰ کیلوگرم در متر مربع و در آب و هوای گرم ظرفیت بارگیری حداکثر ۴۰ کیلوگرم در متر مربع توصیه می شود.
- بارگیری باید طوری انجام شود که طیور حداقل استرس را متحمل شوند. استفاده از روپوش و چکمه برای کارگران هنگام بارگیری الزامی است. هنگام گرفتـن طـیور باید دقت نمود تا از خفگی و صدمات وارده به بال، پا و پوست جلوگیری شود، برای مرغ‌های سنگین وزن و مواقعی که فاصله تا کشتارگاه زیاد است بایـد دقت بیشتری اعمال شود.
- هنگام گرفتن و بارگیری طـیور لازم است تـمـام وسایلی را که ممکن اسـت موجب آسیب آن‌هـا شـود از سالن خارج گردد.
- طيور باید از ناحیه پاها گرفته شوند و باید حداکثر سه مرغ را ، متناسب با وزنشان، در یک دست گرفت و زمان حمل را کوتاه کرد.
- مرغ‌های سنگین با دو پا گرفته شوند و یک دست زیر سینه آن‌ها قرار گیرد. باید طیور به آرامی و به دقت درون قفـس گیرند
- بهتر است عمل گرفتن طیور در تاریکی انجام گیرد زیرا مرغ آرامتر بوده و احتمال خفگی و ضایعات پوستی و بدنی در آن‌ها کمتر می‌شود، گله‌ای که بیمار باشد مقاومت کمتری نسبت به گرفتن نشان خواهد داد.
- در ساعات گرم روز که گرما به بیشترین حد خود رسیده است از بارگیری مرغ اجتناب شود و در سالن‌هایی که دارای سیستم بـاز هستند، بهتر است در قسمت ورودی سالن پرده‌ای آبی رنگ آویزان نمـود.
- برای جلوگیری از خفگی طیور در اثر روی هم ریختن می‌توان از توری‌های قابل حمـل بـرای تقسیم‌بندی سالن استفاده نمود.
- لازم است در هوای گرم از قراردادن ماشین حاوی طیور زیر نور مستقیم خورشید اجتناب شود و در صورت امکان برای کم کردن دمای داخل ماشین از سیستم تهویه استفاده شود.
- در هوای سرد بهتر است دو طرف ماشین حمل طیور در زمان حمل به کشتارگاه با برزنت پوشیده شود تا از قرارگیری طیور در معرض هوای سرد جلوگیری شود.
- در کشتارگاه نیز محل مناسبی برای توقف ماشین در نظر گرفته شود تا در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگرفته و رطوبت و تهویه کافی داشته باشند.
بازده لاشه:
تعیین دقیق وزن لاشه و نسبت سینه و ران دشوار است زیرا بازده محصول نهایی در کشتارگاه با عوامل مختلفی مثل مدیریت مرغداری، نحوه تغذیه در دوران پرورش، نژاد و چگونگی حمل و نقل طيور به کشتارگاه و ... ارتباط مستقیم دارد. به علاوه عوامل بازده لاشه به نحوه عملکرد کشتارگاه نیز بستگی دارد. بنابراین مقایسه عملکرد هر گله با گله‌های دیگر همان کشتارگاه مطلوبتر خواهد بود.