به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ منابع پروتئین حیوانی مورد مصرف در تغذیه طیور از بازارهای جهانی روز به روز مشکل‌تر و با هزینه‌های بالاتر انجام می‌شود. در داخل کشور با سرمایه‌گذاری‌های انجام شده طی سال‌های اخیر در خصوص فرآوری محصولات دریایی و تهیه پودر از ضایعات کشتارگاهی طیور، اقدامات موثری در تهیه اقتصادی منابع پروتیینی فوق به تهیه رسیده است. پودر ضایعات طیور از محصولات فرعی طی مراحل فراهم نمودن گوشت طیور به دست می‌آید.
به علت اینکه این ضایعات همواره از منشا طیور است، ترکیب پروتئینی آن در مقایسه با پودر گوشت تغییرات کمتری دارد و به طور حتم کلسیم و فسفر آن کمتر خواهد بود. در مراحل فرآوری، پرها نیاز به حرارت بیشتر جهت هیدرولیز شدن پروتئین‌های کراتینی دارند و از آنجا پروتئین پرها قابل هیدرولیز نیستند. پخت بیشتر پروتئین‌های دیگر پودر ضایعات سبب رنگ بسیار تیره‌تر محصول می‌شود.
چربی‌های غیر اشباع پودر ضایعات طیور در مقایسه با پودر گوشت بسیار بیشتر می‌باشد. بنابراین به عنوان یک هدف ورود این محصول در جیره دام و طیور از نظر کمی و کیفی جایگزین مناسبی برای منابع پروتئینی گران قیمت حیوانی بوده و در عین حال از نظر شاخص‌های تولیدی و عملکردی آن چنانکه نتایج تعدادی تحقیقات نشان می‌دهد، مشکل جدی وجود نخواهد داشت.
مواد مغذی پودر ضایعات طیور
مواد مغذی ضایعات طیور کاملا متغیر است و بستگی به روش فرآوری آن دارد. این ضایعات خوش خوراک بوده و دارای مواد مغذی با کیفیت بالا شامل اسیدهای آمینه ضروری مانند لیزین و متیونین، اسیدهای چرب، ویتامین و مواد معدنی اصلی شامل کلسیم، سدیم و پتاسیم می‌باشند و به علاوه جهت استفاده در حیوانات اهلی و تقاضای زیاد آن جهت تغذیه حیوانات به لحاظ اقتصادی دارای اهمیتا است.
برخی از ضایعات کشتارگاهی طیور دارای پروتئینی در دامنه ۷۵-۹۰ درصد با میزان خاکستر کمتر از ۱۰ درصد و چربی کمتر از ۱۵ درصد می‌باشند و برخی دیگر نیز دارای کیفیت پایین‌تر با مقدار پروتئین ۷۵-۵۵ درصد و مقدار بالای خاکستر تا حدود ۱۵ درصد و چربی بیشتر از ۱۵ درصد و حدودا ۳۰ درصد می‌باشد.
چربی بالا در این ضایعات (۱۶ درصد چربی) مستعد فساد خواهد بود که نتیجه این فساد می‌تواند سبب علائم مختلفی در حیوان از جمله اسهال، کاهش مصرف خوراک، عملکرد ضعیف حیوان، میوپاتی (تحلیل ماهیچه)، کم خونی همولیتیک و کمبود ویتامین‌های A و E در تک معده ای‌ها شود.
نتیجه گیری:
تحقیقات انجام شده نشان داد که در صورت جایگزینی کنجاله سویا با سطوح مختلف ضایعات کشتارگاهی طیور، استفاده از سطح ۶ درصدی این محصول در مقایسه با سطوح ۳، 9، 12 و ۱۵ درصدی تأثیر مثبت بر میانگین افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی در سن ۴۲ و ۴۹ روزگی جوجههای گوشتی داشته است.
دلیل کاهش عملکرد در سطوح بالاتر پودر ضایعات طيور می‌تواند ناشی از پروفیل بهتر اسیدآمینه کنجاله سویا و کمبود اسیدهای آمینه ضروری مانند تریپتوفان و تا حدودی آرژنین در پودر ضایعات طیور باشد. همچنین نشان داده شده در صورتی که از دو ماده پروتئینی (پودر ماهی و پودر بقایای کشتارگاهی) به طور توام در جيره استفاده شود، منجر به کاهش مصرف خوراک و کاهش افزایش وزن گردیده که می‌تواند نتیجه استفاده از دو منبع پروتئین حیوانی متفاوت باشد که روی هم اثر متقابل داشته اند.
لذا می‌توان اظهار داشت پودر بقایای کشتارگاهی در جیره طیور به عنوان یک منبع غذایی مناسب از جنبه‌های تغذیه‌ای و اقتصادی مورد توجه بوده و به شرط رعایت نکات بهداشتی در حین فرآوری این محصول و اطمینان از عدم وجود آلودگی در آن به خوبی در جیره غذایی طیور قابل مصرف می‌باشد.