به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ تشخیص از دست دادن شدید آب، سخت نیست. درایـن حـالـت چشـمهـا فرو میروند، گوشها سـرد میشـوند و گوساله بـیحـال اسـت و اغلـب نمیتوانـد بایستد حتـی اگـر ایـن گوسالهها نمیرند، زمـان زیـادی بـرای برگشـت بـه حالت اول نیاز دارند. امـا، بایـد از دست دادن آب بـه مـرور زمـان را بـه عنـوان یک دشمن خامـوش مـد نـظـر داشـته باشـیم. از دست دادن واقعـی آب بـدن (بالاتر از ۶ درصـد وزن بـدن گوساله را مایعات تشکیل میدهـد) میتوانـد قـبـل ازاینکـه مـا هیچگونه علامتی راجـع بـه، از دست دادن آب مشاهده کنیم، اتفاق بیافتد. مـا میتوانیم در این مرحلـه شـروع به مایع درمانی کنیم، قبـل ازاینکه از دست دادن آب به مرحله خطرناک برسد. بنابراین مبارزه تشخیصی ما کسب مهارت برای جدا کردن گوسالهها در مراحل اولیهای است که از دست دادن آب در گوسالهها بالا است. بنابراین، مایع درمانی میتواند در زمان مناسب برای جلوگیری از مشکلات ایجاد شده بوسیله از دست دادن شدید آب شروع شود.
مروری مختصر از انواع از دست دادن آب:
در گوسالههای سالم، مقادیر زیادی از آب بطور منظم به روده باریک ترشح میشود تا در هضم و جذب مواد مغذی کمک کند. بیشتر این آب همراه مواد مغذی که هضم و جذب میشوند، دوباره پس گرفته میشود. نزدیک به دو برابر کل حجم آب در چرخههای بدن حیوان در هر روز وارد لوله گوارشی شده و خارج میشود. اما، اگر این مراحل ترشح و بازجذب کار نکند، گوساله را آب از طریق مدفوع، از دست دادن خواهد داد.
دلایل از دست دادن آب:
١- نوع افزایش نفوذپذیری:
این مورد معمولا به وسیله ویروسها(rotavirus, corononavirus) و پروتوزوآها (cryptosporidia, coccidian) به وجود میآید. این میکروبها باعث التهاب و صدمه به موکوس روده میشوند، این مسئله به آب اجازه میدهد بیشتر به داخل روده تراوش کند.
۲- ترشح زیاد:
باکتری، توکسینها را تولید میکنند. این توکسینها آزاد شدن موادی که آب را به داخل روده میکشانند، تحریک میکنند. در میان گوسالههای جوان، غالبترین عامل بوجود آمدن این نوع از دست دادن آب، باکتری کولی فرم، به ویژه باکترى E.coli میباشد.
۳- عدم جذب:
پاتوژنها، میتوانند به لایه داخلی رودههای بزرگ و کوچک صدمه بزنند. در روده باریک، مقادیر کافی آب میتواند برای افزایش هضم و جذب مواد مغذی ترشح شود. اما، بافت صدمه دیده تنها میتواند باعث جذب جزیی مواد مغذی و آب شود.
این مخلوط پرحجم در هم با بسیاری از مواد مغذی موجود به روده بزرگ میرود. به علاوه صدمه به بافت که جذب مایعات را کاهش داده، مدفوع را شلتر میکند. برای گوسالهها از دست دادن آب به وسیله همه این سه روش، (عدم جذب،ترشح زیاد، افزایش نفوذ پذیری) در هر زمان معمول است. مورد دیگر این که وقتی گوساله با هر یک از این سه مکانیسم از دست دادن آب شروع به کاهش حجم پلاسما میکند، بدنش به پلاسما آب اضافه میکند. این آب از درون سلولها میآید. به عبارت دیگر، حجم پلاسما به صورت هزینه مایعات سلولی حفظ میشود. در مراحل بسیار ابتدایی از دست دان آب، ماهیچگونه تغییری نمیبینیم. اما در از دست دادن شدید آب، بافتها چروک میشوند، چشمها چروکیده و پوست به نظر خشک و چین خورده به نظر میرسد.
اخطارهای عملی برای تشخیص زود هنگام:
شاخص مهم اولیه برای مشکل از دست دادن آب اسهال یا آبکی شدن مدفوع است. تمام پرورشدهندگان گوساله در مورد درجات اسهال اطلاع دارند. چه مایعی اسهال است؟ اگر شما میتوانید اسهال را ببینید حالتهای زیر را مد نظر دارید:
١- کپه یا توده: مشکلی به نظر نمیآید.
۲- کمیشل: باید دقت بیشتری کرد.
٣- مایع یا آبکی: گوساله حتما آب از دست داده بود.
شاخص دوم برای از دست دادن آب تغییر در رفتار خوردن است.
گوسالهای که به طور معمول با اشتیاق شیر خود را تمام میکرد، تغییر میکند. حالا، او بی میل است و تمام شیر خود را نمیخورد. این مسئله به ما میگوید که او را برای اسهال کنترل کنیم، دم کمیکثیف و یا اسهال بسیار آبکی براحتی مشخص میشوند.
شاخص سوم برای از دست دان آب تغییر در کل رفتار گوساله است:
به طور نرمال، گوساله ممکن است در زمان تغذیه به سطل شیر حمله کند. در زمان سلامت هوشیار است، به اطراف پرش میکند و میدود. اما به دنبال ایجاد مشکل کمآبی در بلند شدن کمی آهسته و کند، نسبت به خوردن شیر بیاشتیاق یا اصطلاحا «خاموش» میشود. گوشها بلند و جلو نیستند، و وضعیت «کز کرده» دارد، روشنی در چشمها از بین میرود.
مصرف آب:
مصرف آب، معمولا باید برای گوسالهها آزاد در نظر گرفته شود. به ویژه در میان گوسالههایی که به صورت جزیی آب از دست دادهاند، در دسترس بودن همیشگی آب میتواند روش ارزان برای درمان باشد.