به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ در بیشاخ کردن گوسالهها سه نکته زیر جایز اهمیت است که شامل:
- هر چه زودتر بهتر، هفته سوم تا چهار زمان خوبی است.
- هر چه مهارتر بهتر، بی حسی موضعی را مورد توجه قرار دهید.
- هرچه استرس کمتر بهتر، در زمان بیشاخ کردن از هر گونه استرس دیگر اجتناب کنید.
هر چه زودتر بهتر:
بسیاری از پرورشدهندگان گوسالههای شیری گوسالهها را بین هفتههای ۶ تا ۱۰ بیشاخ میکنند. در مقابل هستند افراد محدودی که این کار را در سنین ۳ تا ۴ هفتگی انجام میدهند. هفته سوم سنی است که گوساله سن آسیبپذیری را پشت سر گذاشته است. در این سن گوساله در حال انتقال از مرحله ایمنی غیرفعال که از طریق کلستروم دریافت کرده به مرحله کسب ایمنی از طریق آنتیبادهای حفاظتی خود است و هفته ۴ برای حداقل صدمه به بافت جهت جلوگیری از رشد شاخ مناسب است. در این سن مقدار بافتی که در زمان بیشاخ کردن برداشته میشود به جوانه شاخ محدود میشود. یک وسیله کوچک شاخکش برای تمام این کارها کافی است.( خمیر شاخ سوز ) استفاده شود، در این سن، محدوده کوچکی از بافت برای از بین بردن موثر منطقه رشد کافی است. هویه یا داغکن در این سن تنها در منطقه محدودی از بافت داغ شده میتواند عمل کند و موثر باشد. بیشاخ کردن هرچه زودتر انجام شود، چه در زمان از بین بردن شاخ و چه بعد از آن استرس کمتری در گوساله ایجاد میکند. همچنین کار کردن با یک گوساله ۱۰۰ تا ۱۲۰ پوندی (معادل ۴۵ تا ۵۴ کیلویی) نسبت به تلیسه ۲۰۰ تا ۳۰۰ پوندی (معادل ۹۰ تا ۱۳۶ کیلویی) بسیار راحتتر است و در نردههای حفاظ کمتر ایجاد مشکل میکند.
هرچه مهارتر بهتر:
بهترین نوع مهار، مهاری است که از کوچکترین آسیب به گوساله یا حفاظ جلوگیری کند. افسار یکی از انواع خوب مهار است که سودمندی آن به خاطر زمان صرف شده برای بستن گوساله محدود میشود. گرچه، در موارد محدودی گوساله با دو افسار هم بسته میشود.
با استفاده از وسایل مهار پوزه، با جلوگیری از برگشت به اطراف، وقتی که به صورت محکم به یک قسمت ثابت بسته شده باشد در انجام کارهای کوتاه کردن شاخ عالی خواهد بود. در صورت امکان، با استفاده از هر دو وسیله سربند و افسار، گوساله را در یک محل نگه دارید و سرش را به یک طرف و بعد طرف دیگر نگه دارید. اگر از یک بیحسکننده موضعی (مثل لیدوکائین) برای بیحسی منطقه جوانه شاخ (عصب کورتال) قبل از، از بین بردن شاخ استفاده شود نیاز زیادی به مهار فیزیکی نیست. اگر گوسالههای زیادی در یک زمان بی شاخ میشوند، پیشنهاد این است که به ترتیب، به حدود ۵ گوساله داروی بیحسی موضعی تزریـق شـود، بعـد بـه همـان ترتیب که دارو تزریـق شـده گوسالههـا بـیشـاخ شـوند و بعـد گوساله بعـدی بـیشـاخ شـود. این سیستم عقب و جلو، فرصت کافـی مـیدهد که بیحسی بـه انـدازهای باشـد کـه در زمـان بـیشـاخ کردن گوساله آرام باشـد.
هرچه استرس کمتر بهتر :
متاسفانه، گاهـی اوقـات، بـیشـاخ کردن زمانی اتفاق میافتد که گوساله بـه انـدازه کافی راحت نیست. برای یک مثال، وقتی حیوانات از جایگاههای انفرادی به جایگاههای دسته جمعی فرستاده میشوند. افزودن یک استرس بیشتر به چیزی که گوسالهها در آن قرار دارند مطلوب نمیباشد.
مدیریتی خوب است که در آن قبـل و بـرای ۱ هفتـه بعـد از بـیشـاخ کردن از هر گونه تغییری در وضعیت همیشگی گوساله اجتناب شـود. اگر بیشتر راجـع بـه اثرات استرس روی کارآئی ایمنی گوساله هـا بدانیم، به اهمیت تأخیر در اتفاقات استرسزا پی میبریم. حتی ۷ تا ۱۰ روز بعـد از یک مورد استرس (بـیشـاخ کردن، تغییر در خوراک، تغییر در جایگاه، حمـل و نقـل و واکسیناسیون) مـیتـوان کاهـش سـطوح دفاع ایمنی گوساله را مشاهده کرد. بنابراین گوساله به ویژه در مـورد بیماریهای تنفسی در این دوره بسیار آسیبپذیر است.