به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ کاسکو یا طوطی خاکستری آفریقایی پرنده‌ای محبوب و باهوش در اکثر نقاط جهان است. علت محبوبیت این پرنده، هوش سرشار و قدرت سخنگویی و تقلید صدای این پرنده می‌باشد و شاید به یقین بتوان گفت که این پرنده بهترین پرنده تقلیدکننده صدا در جهان به حساب می‌آید که به راحتی می‌تواند بیش از صدها واژه را به خاطر سپرده و تکرار نماید و با این کار باعث شادی و خوشحالی صاحبان خود گردد. این پرنده در محیط‌زیست طبیعی خود پرنده‌ای خجالتی و ترسو است. طوطی خاکستری آفریقایی و یا به تعبیری دیگر کاسکو از سالیان دور به عنوان پرنده اهلی در قصرهای پادشاهان و خانه‌های طبقات مختلف مردم جامعه نگهداری می‌شده است.
رومیان اولین ملتی در جهان هستند که درباره این پرنده مطالبی نوشته‌اند. این پرنده در اصل پرنده‌ای وحشی است که در قاره آفریقا زندگی میکند و از قرن‌ها پیش مورد توجه آدمی قرار گرفته و تلاش‌های زیادی برای اهلی کردن و آموزش دادن پرنده صورت گرفته است. امروزه کاسکوها توسط پرورش‌دهندگان دست‌آموز شده و به پرنده‌ای خانگی و سرگرم‌کننده و جالب تبدیل شده است با این حال به دلیل آنکه عملکردی غیر قابل پیش‌بینی دارند نباید به آنان زیاد اطمینان کرد. کاسکوهایی که از حیات‌وحش به جمع انسان‌ها آورده می‌شوند نیازمند صبر و کوشش بسیار برای آموزش و تطبیق با محیط تازه هستند.
کاسکوها بسیار قوی می‌باشند در صورت عصبانیت می‌توانند گاز بگیرند و یا پنجه بکشند. این پرنده یکی از اعضای تبار پستاسی Psitacidac می‌باشد که همانند سایر طوطیان از بدنی استوار ولی نرم تشکیل شده به طوری که پرنده می‌تواند با منقار خود به راحتی به تمام اجزای بدن خود دسترسی داشته باشد و تا ۱۸۰ درجه سرخود را برگرداند. اندازه بدن طوطی خاکستری آفریقایی بسیار متفاوت است و در گونه‌های کوچک ۱۲ سانتی‌متر و در گونه‌های بزرگ تا ۱۰۰ سانتی‌متر می‌رسد و وزن آن در حدود ۴۰۰ گرم است. رنگ پر وبال آن خاکستری است و در نژاد کنگو رنگ دم آن سرخ رنگ است، دمگاه به رنگ خاکستری روشن و لبه‌های بال سیاه رنگ و پاها خاکستری تیره هستند.
رنگ منقار پرنده سیاه و رنگ چشم پرنده بالغ زرد روشن و هردو جنس نر و ماده از نظر ظاهری شبیه به هم می‌باشند. این پرنده در طول زندگی زاد و ولد می‌نماید و معمولا در حدود ۵۰ تا ۶۰ سال عمر میکند. طوطی خاکستری آفریقایی پرنده‌ای تیز پرواز است و پروازی منظم دارد اما‌این پرنده قدرت جهت شناسی مناسبی ندارد و نمی‌تواند همانند کبوترها محل زندگی خود را جهت‌یابی نموده و به لانه باز گردد، از این رو پرورش‌دهندگان این پرنده باید توجه کافی داشته باشند که چنانچه پرنده از محل زندگی خود دور شد، نمی‌تواند به راحتی لانه و کاشانه خود را یافته و بدان باز گردد.
۷ نکته اساسی برای تربیت و رام کردن کاسکو
برای تربیت کاسکو صبور باشید و نکات زیر را با دقت رعایت نمایید.
۱) پس از خرید، کاسکو را در قفس مناسبی قرار دهید و دور قفس را با روزنامه بپیچید و به آرامی به خانه بیاورید و در محلی کم رفت و آمد؛ مثل گوشه یک اتاق بگذارید و تعدادی روزنامه زیر قفس پهن کنید. سپس آبخوری آن را پر و غذاخوری‌اش را نیمه پر کنید و روزنامه را از دور قفس باز کنید و از قفس دور شوید. بهتر است به مدت ۱۰ روز، فقط در هنگام تعویض ظروف آبخوری و غذاخوری و نظافت به آن نزدیک شوید. در‌این مدت کاسکو با محیط خانه شما آشنا می‌شود و به تدریج با شما که پرستاری آن را به عهده گرفته‌اید، عادت میکند. همواره سعی کنید انواع سبزی‌ها، میوه‌ها، تخم آفتابگردان، نخود خیس کرده، بلال، نخودچی، استخوان ران مرغ و غیره را در اختیار کاسکو قرار دهید و توجه کنید که کاسکو به کدام غذاها بیشتر علاقه نشان می‌دهد و کدام غذاها را کمتر می‌خورد و کدام را با اشتیاق بیشتر می‌خورد.
۲) از همان ابتدا می‌توانید اسباب‌بازی‌های گوناگون در اختیار کاسکو بگذارید کاسکو به طور روزانه چند ساعتی بازی‌کردن با اسباب‌بازی‌ها می‌گذراند (بهتر است اسباب‌بازی‌ها از جنس چوب باشد تا بتواند آن را بجود). کاسکو به این عمل نیاز دارد، زیرا طبق غریزه، کاسکو در زندگی جنگلی خود وقت زیادی را به جویدن ترکه‌های نرم و خوردن جوانه درختان می‌گذراند. این سرگرمی را باید در طول زندگی کاسکو برای آن فراهم کنید.
در غیر این صورت، اگر کاسکو سرگرمی دیگری نداشته باشد، ممکن است به قطع کردن یا کندن پرهای خودش مشغول شود. اگر ترکه تازه در اختیار ندارید، کاغذ سفیدی را لوله کنید و نوار چسبی وسط آن بزنید و آن را در اختیار کاسکو قرار دهید تا کاسکو با جویدن آن سرگرم شود. از این لوله‌های کاغذی می‌توانید به تعداد زیاد آماده کنید و همیشه تعدادی را در اختیار کاسکو قرار دهید.
ملاحظه خواهید کرد که کاسکو وقت زیادی را به جویدن و خردکردن آنها می‌گذراند. بنابراین با هر چیزی که بتوانید به طور مؤثر کاسکو را سرگرم کنید، شما می‌توانید از بروز عادت پرکنی در کاسکو حتی الامکان جلوگیری کنید و یا کاسکوی عادت کرده به پرکنی را احتمالا از پرکنی باز دارید. البته علت پرکنی ممکن براثر تنش‌های روانی، تنش‌های تغذیه‌ای و تنش‌های جنسی باشد.
۳) پس از گذشت چهار هفنه از ابتدای ورود به خانه شما، کاسکو تا حد زیادی به محیط جدید زندگی‌اش و خود شما آشنا شده و ترسش از شما کمتر می‌شود و لذا در‌این زمان می‌توانید برای اولین بار اقدام به حمام دادن کاسکو کنید.
۴) از همان روزهای اول، روزانه چندین بار در یک متری جلوی قفس کاسکو بنشینید تا ترسش از شما زودتر از بین برود. در‌این اوقات شما می‌توانید سوت‌های قشنگ و ملایم برای کاسکو بکشید و نامی را که به کاسکو می‌دهید، مرتب تکرار کنید. توجه داشته باشید که هر چه بیشتر شما برای کاسکو سوت بزنید، کاسکو به دلیل مشابه بودن تن صدای سوت‌ها با صدای طبیعی خودش، آنها را زودتر یاد می‌گیرد، اما عیب یاددادن سوت زدن به کاسکو این است که کاسکو در‌آینده بیشتر میل دارد سوت بکشد تا حرف بزند.
بنابراین یاددادن سوت کشیدن در حد افراط به کاسکو توصیه نمی‌شود. هر وقت کاسکو شروع به قار کشیدن کند، شما باید از جلویش بلند شوید و تنهایش بگذارید یا دورتر بنشینید. بهترین جا برای نشستن روبه‌روی کاسکوی وحشی، جایی است که کاسکو قار نکشد. وقتی شما به کاسکوی وحشی نزدیک می‌شوید، دقیقا ملاحظه می‌کنید که زمانی به فاصله خاصی برسید، کاسکو شروع به قار کشیدن میکند. حال اگر شما قصد تعویض محتوای آبخوری و غذاخوری یا نظافت سینی زیر قفس را داشته باشید، چاره‌ای ندارید جز آن که به قفس نزدیک شوید و ضمن آن که قارهای کاسکو را تحمل می‌کنید، کار خود را سریع انجام دهید و دور شوید.
اما در سایر موارد، فقط به اندازه‌ای به کاسکو نزدیک شوید که کاسکو قار نکشد. شما می‌توانید در همین جا جلوی قفس بنشینید. اگر کاسکو قار نکشید به نشستن ادامه دهید و اگر شروع به قار کشیدن کرد، قدری عقب‌تر بروید. این رفتار کاسکو در رابطه با فاصله شما نسبت به قفس به قدری دقیق است که اگر در جایی که نشسته‌اید و کاسکو قار نمی‌کشد، حتی یک سانتی متر سر یا بدن خود را جلو ببرید، کاسکو حالت قار کشیدن به خود می‌گیرد و اگر کماکان خود را جلو نگهدارید، کاسکو قار خواهد کشید و وقتی شما دوباره به همان مقدار جزیی به عقب می‌روید، منقار کاسکو بسته می‌شود و می‌نشیند و شما را نگاه میکند.
حال اگر می‌خواهید یک حالت خنده‌دار کاسکو را تجربه کنید، درست از جایی که کاسکو قار نمی‌کشد، چند سانتی‌متری جلو بیایید تا کاسکو حالت قار کشیدن به خود بگیرد و دوباره به عقب بروید تا بسته شدن منقار کاسکو را ببینید. در اوایل، این عمل هرچند بار که تکرار شود، کاسکو همان واکنش را نشان می‌دهد.
۵) در هر روز در مواقعی که قصد نزدیک شدن به کاسکو را دارید، همان اصول را رعایت کنید: یعنی تا جایی که می‌بینید کاسکو در حال باز کردن دهانش برای قار کشیدن است جلو بروید و همان جا توقف کنید یا بنشینید. اگر کاسکو قار کشید کمی به عقب بروید و اگر دیدید که علایم شروع قار کشیدن نشان نداد، کمی‌جلوتر بروید. سعی کنید در هر نوبت فقط کمی به جلو بروید، با‌این روش ملاحظه خواهید کرد که تا روز دهم یا کمتر، کاسکو چنان قیافه شما را شناخته و به آن اطمینان کرده است که حتی وقتی درست در نزدیکی قفس قرار می‌گیرید، قار نمی‌کشد هرچه کاسکو بیشتر به شما عادت کند، قار کمتری می‌کشد و هر چه شما با ملاطفت بیشتر با کاسکو رفتار کنید، کاسکو زودتر با شما دوست می‌شود.
در حدود روز دهم وقتی شما جلوی قفس کاسکو می‌نشینید، کاسکو دیگر شما را به عنوان دوست می‌پذیرد، اما به آن معنی نیست که درب قفس را باز کنید و منقار یا بدن کاسکو را لمس کنید. هنوز زود است و اگر چنین کنید، کاسکو یا به شما حمله میکند و گاز می‌گیرد یا خودش را به دیواره قفس می‌چسباند و قار می‌کشد یا در حالت نشسته روی چوب وسط، در حال قار کشیدن بدنش را به عقب متمایل میکند.
۶) اجازه دهید با همین روش ملایم، کاسکو به تدریج به شما اطمینان کند. حدود یک ماه دیگر که با چنین روشی با کاسکو رفتار کردید، بخشی از حالت وحشی کاسکو به حالت اهلی تبدیل می‌شود. رفتار با کاسکوهای وحشی یکسان نیست. بنابراین ممکن است یک کاسکو پس از یک ماه، و کاسکوهای دیگر پس از دو، سه یا چهار ماه رام شما شوند. به هر حال شما باید آن قدر صبور ر باشید که کاسکو به تدریج و با میل خودش تربیت شود. البته راه دیگری وجود ندارد، یعنی این که شما نمی‌توانید با اعمال خشونت کاسکو را مجبور به رام شدن کنید. خشونت دقیقا نتیجه معکوس می‌دهد.
وقتی از رام کردن کاسکو حوصله شما سررفت، هرگز با صدای بلند با زدن انگشت به منقار کاسکو با آن خشونت نکنید، زیرا مدتها طول می‌کشد تا دوباره کاسکو رفتار خشن شما را فراموش کند. به عبارت دیگر، هر نوع تنبیه، رام کردن کاسکو را عقب می‌اندازد.
۷) کاسکوی وحشی هر چه قدر جوان‌تر باشد، به علت کمتر گذراندن عمر خود در طبیعت، خاطرات کمتری از طبیعت وحشی دارد و لذا زودتر با محیط خانه و خود شما آشنا و اهلی می‌شود. در مورد کاسکوهای چشم زرد، چون نمی‌توان حدود سن آنها را حدس زد؛ باید تصور کرد که طول زمان تربیت شدن تمام کاسکوهای چشم زرد حدودا یکسان و دست کم ۴ ماه و این مدت برای جوجه‌ها حدود ۲ تا ۳ ماه است.