به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ مرغ عشق (Budgerigar) یکی از اعضا کوچک خانواده طوطیها محسوب میشود. مهد این پرنده زیبا استرالیا میباشد. در طول قرن ۱۹ و ۲۰ هزاران جفت از این پرنده به سایر قارهها آورده شد و خیلی زود توانست جای خود را به عنوان یک حیوان خانگی محبوب باز کند. رنگهای زیبا، صدای دلنشین، توانایی تقلید صدا، طبیعت اجتماعی، نگهداری آسان و قیمت ارزان، مرغ عشق را به یکی از محبوبترین پرندگان تبدیل کرده است.
خصوصیات مرغ عشق در رنگهای متنوعی وجود دارد که از جمله آنها سبز، زرد، آبی و شیری میباشد. در طبیعت به کمک منقار قوی و شکل انگشتان پاهایش، دو انگشت رو به جلو و دو تا رو به عقب به راحتی از شاخهها بالا میرود. مرغ عشق در ۳ ماهگی بالغ میشود. برجستگی روی قاعده منقار در غالب پرندگان نر بالغ آبی روشن یا بنفش و در ماده بالغ، قهوهای است. البته این رنگ در نابالغین کاملا مشخص نیست ضمن اینکه هنگام بیماری یا پیری به تدریج رنگ آن کم میشود. مرغ عشق ماده در هر نوبت به طور متوسط ۴ تا ۶ تخم میگذارد. جوجهها ۱۶ تا ۱۸ روز بعد از تخم بیرون آمده و ۲۴ تا ۲۸ روز در لانه میمانند. در طول این مدت جوجهها به شدت وابسته به مادر هستند.
سایر مشخصات:
طول عمر: ۷-۸ سال
وزن: ۴۵-۴۰ گرم
طول بدن پرنده نر: ۱۸ سانتیمتر
خریداری:
باید توجه داشت که مرغ عشق (مانند سایر حیوانات خانگی) حتما باید از جای مطمئن خریداری شود. سن مناسب برای خرید ۷-۶ هفتگی است. هنگام خرید به وضعیت پرها دقت کنید چرا که نشانه خوبی از وضعیت کلی پرنده است. در پرنده سالم پرها صاف، شفاف و درخشان میباشند در حالی که پرنده بیمار کسل بوده و پرهای ژولیدهای دارد. چشمها باید شفاف، درخشان و فاقد تورم باشند. پاها به راحتی میله قفس را بگیرند و پرنده در حالت ایستاده زاویه ۳۰ نسبت به خط قائم داشته باشد. اطراف مخرج طبیعی و پرنده شاداب باشد.
مرغ عشق خیلی زود اهلی شده و به خانه خو میگیرد. میتوان به آن یاد داد که روی انگشت بنشیند. حضور سگ و گربه موجب ناراحتی پرنده میشود حتی اگر به آن دسترسی نداشته باشند. پرنده جدید را باید بتدریج وارد کرد حتی اگر جفت پرنده شما باشد. بهتر است ابتدا در قفسهای مجزا ولی کنار هم باشند (بدون تماس) تا به هم عادت کنند.
قفس:
باید فضای کافی برای تحرک پرنده داشته باشد. اندازه توصیه شده برای یک جفت مرغ عشق ۱۰۰٫۶۰٫۷۵ سانتیمتر میباشد. داشتن میلههای افقی (نسبت به عمودی) ارجح است چرا که پرنده میتواند برای بالا رفتن از آن استفاده کند.
مکان قفس:
قفس باید در اتاقی روشن، با هوای مناسب و در جریان (با دمای ۱ تا ۲۶ سانتی گراد بدون تغییرات ناگهانی)، بدون دود سیگار و در گوشهای از اتاق قرار داد تا پرنده احساس امنیت کند، پرنده نباید در معرض تابش مستقیم خورشید باشد همچنین آشپزخانه محل مناسبی برای قفس نمیباشد چون دارای بخارات مضر است. ارتفاع قفس بهتر است طوری باشد که پرنده حدودا هم سطح چشمان شما باشد تا کنترل و اهلی کردن آن سادهتر شود. با توجه به اینکه مرغ عشق در شب ساعاتی را میخوابد در صورتی که برق روشن است بهتر است روی قفس با پارچه پوشانده شود.
وسایل داخل قفس:
وسایل لازم برای قفس شامل ظروف آب، غذا و سنگریزه و قالب معدنی (یا کف دریا) میباشد. اسباب بازی نیز بویژه برای یک پرنده تنها لازم است. کف قفس را میتوان با روزنامه (رنگی نباشد) یا روزنامه که روی آن ماسه ریخته شده است، پوشاند. آبخوری لولهای، برای مرغ عشق مناسب است. جلوی ظروف آب و غذا باید میله باشد تا پرنده بتواند بر روی آن بنشیند ضمن اینکه ظروف آب و غذا نباید زیر میلههای بالایی قفس باشند چرا که با مدفوع پرنده آلوده میشوند. آب همیشه تازه و تمیز باید در اختیار پرنده باشد. کف قفس باید هر روز و كل قفس ۳ تا ۴ روز یک بار تمیز شوند.
میله داخل قفس:
میلههای چوبی نسبت به پلاستیکی ارجح هستند ضمن اینکه بهتر است قطر میلهها متفاوت باشد. به طور کلی قراردادن شاخه درخت بویژه به جای میلههای بالایی قفس مناسبتر است چرا که پرنده میتواند از آن بالا رفته ضمنا ناخنهایش نیز ساییده میشود. برای این کار میتوان یک ساقه به قطر ۱/۵-۱سانتیمتر پیدا کرده که عاری از سمپاشی، قارچ و مدفوع پرندگان وحشی باشد سپس برگ و شاخههای اضافی آن را قطع کرده و داخل قفس قرار داد.
مرغ عشق آینه را دوست دارد. میتوان یک آینه کوچک داخل قفس قرار داد یا بهتر است یک آینه دیواری کنار قفس باشد تا پرنده خود را ببیند. اسباب بازیهای دیگر مورد علاقه مرغ عشق شامل نردبان، تاب، توپ پینگ پنگ آویزان و زنگ میباشند.
تمرین و ورزش مرغ عشق نیاز به پرواز آزاد دارد. در صورتی که پرنده شما به قفس عادت کرده، میتواند هر روز بیرون بیاید و در اتاق پرواز کند. برای این کار ابتدا باید شرایط اتاق کاملا مناسب باشد. در و پنجرهها بسته، بخاریها خاموش و سگ و گربه در اتاق نباشد. آنگاه میتوان در قفس را باز کرده تا پرنده ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بازی کند. پرندهای که به قفس خود عادت کرده پس از این مدت باز خواهد گشت بویژه اگر به طور منظم برای بازی بیرون آورده شود.
صحبت کردن:
مرغ عشق تا حدی قادر است صحبت کردن را بیاموزد. بهترین زمان برای یاد دادن از حدود ۶-۵ هفتگی است. پرنده نر از نظر یادگیری بهتر از ماده میباشد. برای یاد دادن باید توجه کرد که کلمه به دقت و بارها تکرار شود. با توجه به اینکه پرنده معنی کلمه را نمیفهمد باید کلمه به یک شکل تکرار گردد.
تغذیه:
غذای اصلی مرغ عشق در اسارت و آزادی دانه است.
دانه غلات: کربوهیدرات زیاد و چربی کم دارند؛ مانند ارزن و ذرت.
دانههای روغنی: چربی زیاد و کربوهیدرات کم دارند؛ مانند تخم آفتابگردان یا تخم کتان. غذای مناسب مرغ عشق شامل دانه قناری و ارزن میباشد ولی این ترکیب غذای کاملی نیست بویژه هنگام تولیدمثل و برای بالانس کردن آن اضافه کردن یک دانه روغنی (مانند تخم کتان) لازم است. علاوه بر اینها سبزیها (مانند هویج، کلم)، میوههای تازه (مانند سیب، انگور) و نیز مکمل توصیه میشوند. باید توجه داشت که هر نوع تغییر جیره به تدریج انجام شود.
مکمل:
دو مکمل مهم برای مرغ عشق سنگریزه (یا شن) و کف دریا میباشند. پرندگان دانه خوار از جمله مرغ عشق اغلب قبل از خوردن دانه اقدام به خوردن سنگریزه میکنند. سنگریزه در سنگدان پرنده به شکستن دانه کمک کرده و نقش مهمی در هضم آن دارد. باید توجه داشت که سنگریزه آلوده نباشد. کف دریا یک منبع با ارزش کلسیم است. ضمنا پرنده جوان از آن برای اصلاح منقارش نیز استفاده میکند، بهتر است در جایی فیکس باشد تا توسط پرنده جابجا نشود.
آب:
مرغ عشق به آب کمی نیاز دارد ولی آب تازه در ظرف تمیز باید همیشه در دسترس باشد. بهتر است آب هر روز عوض شود. پرنده برای آراستن پرهای خود نیز نیاز به آب دارد. برخی پرندهها برای استحمام ظرف آب را دوست دارند و برخی دیگر را میتوان به آرامی اسپری زد. باید توجه داشت که این کار در یک روز خوب و گرم انجام شود و پرنده قبل از خوابیدن خود زمان مناسب برای خشک شدن داشته باشد
تولید مثل:
برای موفقیت در جوجه گرفتن باید به موارد زیر توجه شود:
- فراهم آوردن شرایط مناسب نگهداری و تغذیه
- قرار دادن جعبه آشیانه.
یک جعبه محرک برای تولید مثل محسوب میشود. برای مرغ عشق جعبه آشیانه به اندازه ۱۷,۱۷,۲۳ سانتیمتر و ورودی به قطر ۵-۴ سانتیمتر مناسب است. وجود یک میله جلوی سوراخ ورودی کمک میکند پرنده نر جفت خود را هنگام خوابیدن روی تخمها بهتر تغذیه کند، بهتر است کف جعبه آشیانه کشویی باشد تا تمیز کردن آن به سادگی صورت گیرد. ضمنا مرغ عشق تخم را مستقیما روی چوب میگذارد و نیاز به ماده دیگری نیست.
نقش تحریک سایر پرندگان:
میتوان ۲ جفت مرغ عشق را در قفسهای مجزا ولی در کنار یکدیگر قرار داد. صدای هرجفت میتواند جفت مقابل را به نشان دادن رفتار تولید مثلی تشویق کند.
تأثیر نور:
افزایش تدریجی مدت زمان وجود نور تحریک مناسبی است. فصل جفت گیری مرغ عشق معمولا بهار و تابستان است.