به گزارش «سرویس اطلاعات دارویی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ با توجه به اهميت غیرقابل‌انکار منابع پروتئینی با منشا دامی در تغذیه انسان و مزایای تأمین پروتئین از طریق فرآورده‌های دامی، لزوم توجه بیشتر به صنعت پرورش دام و عوامل موثر در آن اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. از جمله راه‌های افزایش بازدهی غذا، افزودن برخی از ترکیبات مختلف به جیره‌های غذایی مورد استفاده جهت تغذیه دام را می‌توان نام برد و از میان ترکیبات توصیه شده انواع زئولیت دارای کارایی بیشتری هستند.
زئولیت چیست؟
زئولیت‌ها، بلورهای آلومینوسیلیکات هیدارته می‌باشند که دارای کانیون‌هایی از خانواده فلزات قلیایی خاکی هستند و ساختمان سه بعدی نامحدود دارند. از ویژگی‌های این ترکیبات، تبادلات کاتیونی و دارا بودن قابلیت برگشت‌پذیر جذب و دفع آب بدون ایجاد تغییر عمده در ساختمان مولکولی آنها می‌باشد. نام دیگر زئولیت آنزیمیت است.
زئولیت در جیره غذایی دام علاوه بر تاثیر مثبت بر متابولیسم پروتئین، فواید دیگری را نیز شامل می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که جیره غذایی که حاوی 2.5 درصد زئولیت کلینوپتیلولیت باشد موجب افزایش تولید شیر به میزان متوسط 17 درصد شده است.
مزایای مصرف آنزیمیت در گاوهای شیری:
1- افزایش شیر و چربی و در نتیجه سود بیشتر
۲- توازن اوره مصرفی در جیره غذایی و تبدیل آن به پروتئین قابل جذب
٣- جلوگیری از اسهال و در نتیجه به حداقل رسیدن تلفات گوساله‌ها
۴- کاهش اسیدوز در گاوهای شیرده و فعال‌تر نمودن میکروب‌های شکمبه
۵- افزایش ضریب جذب به علت تاخیر تدریجی در عمل گوارش و پالایش محیط با جذب گازهای سمی و از بین بردن بوی فضولات و رطوبت بستر
۷- جذب عناصر فلزی سنگین (Heavy Metal) موجود در آب آشامیدنی و مواد غذایی و جلوگیری از ایجاد
مزایای مصرف آنزیمیت در گوساله‌های پرواری:
1- هضم بهتر خوراک و اشتهای بیشتر در نتیجه افزایش وزن گوساله‌ها تا ۱۰ درصد
2- جلوگیری از آلودگی‌های احتمالی در نتیجه جذب رطوبت بستر
3- ازدیاد مقاومت دام در مقابل پاره‌ای از بیماری‌ها به خصوص بیماری‌های روده‌ای و کاهش چشمگیر درصد تلفات و عوارض (AFLATOXIN)
4- جلوگیری از مسمومیت قارچی
5- جذب گازهای سمی نظیر آمونیاک و هیدروژن سولفوره
کاربرد آنزیمیت در گوسفندداری:
1- افزایش قابلیت هضم پروتئین خام وچربی خام و دیواره سلولی
2- بهبود عملکرد بره‌های نر پرواری
3- افزایش وزن نهائی
4- افزایش وزن روزانه
5- بهبود ضریب تبدیل خوراک و پروتئین قابل دسترس
مصرف زئولیت در تغذیه طیور:
1- کاهش میزان تولید گازهای زیان آوری نظیر سولفید هیدروژن و آمونیاک
2- کنترل رطوبت بستر در سالن‌های پرورش طیور
3- کاهش اثرات سمیت آفلاتوکسین در طیور
4- افزایش معنی‌داری در تعداد و وزن تخم مرغ‌ها
5- بهبود کیفیت پوسته تخم مرغ
مزایای مصرف زئولیت در مرغ مادر و تخمگذار:
1- جایگزینی در خوراک روزانه به جای ذرت و کنجاله و کاهش وابستگی به خارج
2- کاهش رطوبت مدفوع و بستر در نتیجه اختلال در سیکل زندگی کوکسیدیا
3- جلوگیری از مسمومیت قارچی (اسپرژیلوز)
4- تنظیم جذب کلسیم و فسفر و در نتیجه استحکام بیشتر پوسته تخم مرغ
5- ایجاد سلامتی بیشتر در مرغ مادر و انتقال آن به جوجه در نتیجه سود بیشتر برای مرغدار
مزایای مصرف آنزیمیت در پولت:
1- افزایش آنزیمیت به جیره برابر است با تقلیل خوراک مصرفی در نتیجه جلوگیری چاقی پولت‌ها.
2- کم شدن بیماری‌های تنفسی - جذب رطوبت بستر - جلوگیری از مسمومیت آفلاتوکسین.