به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ این مقاله مسائل مؤثر بر روند تولیدمثل مرغ‌های سنگین وزن را مورد بررسی قرار می‌دهد. وجود رابطه معکوس بین وزن بدن و توانایی تولید مثل عمده‌ترین مشکلی است که تولیدکنندگان تخم مرغ‌های مخصوص جوجه درآوری با آن مواجه هستند. به خوبی مشخص شده است که اگر مرغ‌های مادر گوشتی این فرصت را داشته باشند که به میزان مورد دلخواه خود غذا صرف نمایند میزان تولید تخم مرغ بسیار پایین خواهد بود.
اختلاف فازهای فعال تخمگذاری:
مرغ‌هایی که تعداد زیادی تخم‌مرغ می‌گذارند دارای فازهای فعال طولانی هستند. یک مرغ مادر گوشتی از نژادهای برتر (Superior) به هنگام قرار داشتن در حداکثر تولید، ممکن است ۴۰ روز پی در پی تخمگذاری نماید و نیز یک مرغ لگهورن با مشخصات نژادی خوب می‌تواند در یک فاز فعال ۸۰ تخم بگذارند.
به طور خلاصه ، هنگامی که مرغ‌ها در شرایط خوب تخمگذاری قرار دارند فازهای فعال طولانی بوده و شما می‌توانید مطمئن باشید که دستگاه تولید مثل به خوبی کار می‌نمایند. به طور طبیعی تخمدان مرغ از یک سری فولیکول تشکیل شده است که در مراحل مختلف رشد و بلوغ قرار دارند.
تخمدان سالم یک مرغ در حال تخمگذاری دارای حدود پنج الى هفت فولیکول بزرگ است ( با قطری بیش از ۱ سانتیمتر) و نیز تعداد زیادی فولیکول‌های کوچک وجود دارند که به عنوان مخزن فولیکول‌های بزرگ آینده عمل می‌نمایند.
هنگامی که مرغ‌های مادر بیش از حد تغذیه می‌شوند توانایی مشخص در ایجاد فولیکول‌های اضافی در آنها پدید می‌آید و بدین ترتیب ممکن است دارای ۱۵ فولیکول بزرگ شوند. در ابتدا تصور می‌شود که این حالت جهت تولید مناسب است، اما چنین نیست.
این قبیل مرغ‌ها شانس فراوانی برای گذاردن تخم‌های دو یا سه زرده داشته و حتی ممکن است این مرغ‌ها تعداد زیادی تخم چند زرده بگذارند.اما به واسطه این تخم‌ها قابل قرار دادن در دستگاه جوجه کشی نیستند، چنین مرغ‌هایی افت تولید قابل ملاحظه‌ای نسبت به مرغ‌های تولید کننده تخم مرغ قابل تفریخ دارند.
تغییر زمان تخم گذاری:
همراه با افزایش فعالیت تخمدان امکان به هم خوردن جریان طبیعی تخمگذاری وجود دارد. مرغ‌های سنگین وزن تخمگذاری خود را محدود به زمان طبیعی (Normal Period) نکرده به راحتی در طول شب تخمگذاری می‌نمایند.
این تغییر زمان تخمگذاری (Erratic laying) احتمالا یکی از ساده‌ترین راه‌های تشخیص عدم کارآیی تخمدان است. در مواقعی که مرغ‌ها به طور نامرتب تخمگذاری نمایند، بیشتر تخم‌ها دارای پوسته نرم شده و یا به میزان ضعیفی کلسیفیه می‌شوند که علت آن اختلال در روند طبیعی کلسیفیکاسیون تخم‌مرغ است زیرا در یک زمان بیش از یک تخم مرغ در منطقه غدد مترشحه پوسته (Sheel Gland) ) قرار می‌گیرد . همچنین ، رها شدن فولیکول‌های جدید از تخمدان (اوولاسیون) نیز ممکن است در روند گذاردن تخمی که قبلا تشکیل شده است اختلال ایجاد نمایند.
قطع تولید:
مشکل دیگر مرغ‌های سنگین وزن قطع تولید آنها در سنین جوانی است .این مرغ‌ها در دوره اول تولید متحمل از دست دادن تعداد زیادی فولیکول شده اند. فقدان فولیکول به معنی فقدان تخم مرغ است. زیرا در حدود ده روز یا بیشتر طول می‌کشد تا تولید تخم مرغ از یک مرحله بدون فولیکول شروع شود.
دلیل افت باروری کاهش توانایی مرغ‌های فربه در ذخیره سازی اسپرماتوزوئیدها باشد. دلیل دیگر این است که محل عبور طبیعی اسپرم‌ها تا رسیدن به قسمت بالای اویدوکت (محل انجام لقاح) ممکن است به دلیل هم زمان شدن با عبور تخم مرغ تشکیل شده به پایین دستگاه تناسلی، مسدود شود.
افزایش تلفات جنینی:
مشاهده شده است که مرگ و میر جنين‌ها هنگام تغذیه بیش از حد مرغ‌های مادر افزایش می‌یابد. احتمال مرگ اولین تخم مرغ یک فاز فعال تخمگذاری در طی انکوباسین از سایر تخم‌های دوره بیشتر است. زیرا این تخمک قبل از باروری مدت طولانی‌تر را در بدن مرغ مادر گذرانده است.
به خاطر بیاورید که یک تخم مرغ تازه در حدود ۲۴-۲۶ ساعت در بدن مرغ مورد انکوباسیون قرار گرفته است. از این رو اضافه شدن زمان باقی ماندن تخم در اویدوکت (بیش از مدت طبیعی یعنی ۲۴-۲۶ ساعت) ممکن است یکی از عوامل مرگ جنین‌ها باشد.
