به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ بره بایستی بلافاصله بعد از تولد از کلستروم مادر استفاده بکند. کلستروم بره را از عفونت محافظت میکند. کلستروم همچنین حاوی پروتئین، مواد معدنی، انرژی و ویتامینهایی است که بره نیاز دارد. بعد از ۱۰-۱۴ روزگی علاوه بر شیر بره میتواند از کنسانتره هم استفاده بکند. غذای کنسانتره معمولا به صورت (CF (Creep feeling در اختیار برهها قرار داده میشود. (C.F عبارت از روشی است که غذای کنسانتره در محلی طوری قرار داده میشود که بره میتواند وارد شده و خارج بشود ولی میش نمیتواند وارد آن محل بشود).
یونجه با کیفیت خوب باید همیشه در دسترس بره باشد. غذای کنسانتره بره باید در حدود ۱۴-۱۶درصد پروتئین داشته باشد. برههایی که زودتر از شیر گرفته میشوند، باید جیره آنها حداقل ۱۸ ٪ پروتئین داشته باشد. افزودن ملاس سبب خوشمزه شدن جیره میشود. برهها معمولا در ۳ ماهگی از شیر گرفته میشوند. افزودن آنتی بیوتیک در دوران شیرخوارگی از تلفات برهها میکاهد. در موقع از شیرگیری برهها باید حداقل ۹ هفته سن و 18 تا 5|22 کیلوگرم وزن داشته باشند.
تولید شیر بعد از ۴ هفته کاهش پیدا میکند، دادن کنسانتره در جریان شیرخواری سبب افزایش وزن بره خواهد شد، در نتیجه بره را زودتر میتوان فروخت. برههایی که زودتر از شیر گرفته میشوند از غذا بیشتر استفاده میکنند و به ازا یک واحد افزایش وزن به غذای کمتری نیاز دارند.
تغذیه برههای یتیم
در هر دوره زایش بنا به عللی (عدم قبول میش، مردن بعضی میشها، نداشتن و یا کمی شیر میش، ورم پستان و زخم بودن پستان) در گله تعدادی بره بی مادر وجود دارد. در مواردی عدم قبول میش با قرار دادن بره و میش در یک آغل کوچکی کنار هم پس از مدتی میش به بوی بره خود عادت کرده و آن را قبول میکند؛ یا اینکه میتوان با مالیدن ترشحات پوست بدن بره به اطراف بینی مادر و یا مالیدن شیر میش به اطراف ناحیه ران بره به قبول کردن بره توسط مادر کمک کرد.
در بعضی موارد مشاهده میشود که میش بره خود را قبول میکند ولی از دادن شیر امتناع میکند؛ در این قبیل موارد میتوان در موقع شیر دادن میش را ثابت نگه داشت و یا آن را بست تا بره بتواند از شیر آن استفاده کند. برههای پتیم را میتوان به وسیله میشهایی که بره خود را از دست داده اند، تغذیه کرد و اگر این برهها به وسیله میشهای دیگر مورد قبول نشدند، میتوان به وسیله پستانک و شیشه آنها را تغذیه نمود.
فاکتوری که در مورد این نوع برهها باید در نظر گرفته شود، گرم نگاه داشتن و خورانیدن شیر به آنها است. برای زیاد کردن شانس زنده ماندن آنها و افزایش مقاومت آنها لازم است مقداری کلستروم به بره داده شود. در این قبیل موارد میتوان از کلستروم میشهای دیگر استفاده کرد. بعضی از گوسفندداران با تجربه زیادی کلستروم را منجمد میکنند که در این صورت همیشه به کلستروم دسترسی خواهند داشت. در مواردی هم میتوان برای تغذیه برههای یتیم از شیر گاو استفاده کرد.
ولی ترکیب شیر گاو با ترکیب شیر میش مقداری فرق میکند. اگر از شیر گاو استفاده میکنید توصیه میشود به ازای هر یک لیتر شیر یک قاشق چایخوری روغن مایع (ترجیحا روغن ماهی) اضافه کنید. این شیر را باید به اندازه درجه حرارت بدن حیوان گرم کنید. ولی نجوشانید.
وسایلی که برای تغذیه استفاده میکنید تمیز نگه دارید. در هر سه ساعت در حدود ۱۰۰ گرم از این شیر به حیوان بدهید. برهها را دسته بندی کرده و از سرما محافظت کنید. جایگاه برهها باید خشک بوده و از بستر خوب پوشیده شده باشد؛ در مواردی که هوا سرد باشد، میتوان از وسیله گرمکننده استفاده کرد. آب تمیز و علوفه مرغوب باید در دسترس برهها باشد. تغذیه کنسانتره را هرچه زودتر شروع کنید، از ۲ هفتگی به تدریج مخلوط کنسانتره مغذی و خوش خوراک را میتوان به برهها خورانید، اگر برهها از کنسانتره خوب تغذیه میکنند، میتوان آنها را در سن ۴-۶ هفتگی از شیر گرفت. در سن ۴-۵ هفتگی میتوان برهها را به چراگاه محصوری که دارای سایبان است فرستاد.
تغذیه برهها از زمان از شیرگیری تا فروش
برههای پرواری را با غذای با کیفیت خوب تغذیه کنید؛ جیره غذایی این نوع برهها را به تدریج عوض نمایید؛ در موقعی که شروع به تغذیه آزاد با کنسانتره میکنید، برهها را علیه بیماری آنتروتوکسیمی (بیماری پر خوری) واکسینه کنید.
اگر برهها تغذیه و افزایش وزن خوبی دارند و وزن آنها بیشتر از ۱۸ کیلوگرم است، نباید در مرتع قرار داده شوند که این امر سبب کند شدن رشد برهها میگردد. اگر قرار است به علت بالا بودن کیفیت مرتع، برهها به مرتع برده شوند، باید قبل از اینکه به مرتع فرستاده شوند، داروی ضدانگلی خورانیده شوند. برای جلوگیری از انگلهای داخلی میتوان از فنوتیازین، تیایندوزول،هالوکسون و یا تترامیزول استفاده کرد.
تا اتمام دوره پرواری میتوان برهها را به پرواربندی برد و یا آنها را در مرتع قرار داد. موقعی که برهها به پرواربندی و یا مرتع رسیدند، سعی کنید که از استرس آنها کاسته شود، اجازه بدهید تا استراحت بکنند، علوفه و آب سالم برای آنها فراهم کنید، برههای مریض را جدا کنید. در صورت نیاز برای از بین بردن انگل های خارجی سمپاشی کنید و یا از حمام گنه استفاده نمایید. برههای کم وزن در مقایسه با سنگین وزنها در مرتع رشد بیشتری میکنند.
اگر از مراتع برای پرواربندی استفاده میکنید، با توجه به موقعیت بازار و کیفیت مرتع، برهها را تا زمانی که شرایط آب و هوایی اجازه میدهد در مرتع نگهدارید و روزانه به ازای هر رأس مقدار ۴۵۰ گرم کنسانتره بدهید.
تغذیه بره میشهای جایگزین
برههای مادهای که جایگزین میشهای حذفی خواهند شد میباید به خوبی تغذیه شده و در موقع جفتگیری به اندازه کافی رشد کرده باشند. در جیره غذایی این نوع برهها میتوان از علوفه خشبي و دانه استفاده کرد و نسبت علوفه خشبی در جیره را میتوان با توجه به کیفیت بدنی و رشد حیوان تعدیل نمود.
تغذیه و آماده کردن قوچ (Ram)
تا قبل از جفتگیری، علوفه مرتع احتیاجات غذایی قوچ را برطرف میکند، در فصل جفتگیری اگر قوچ ضعیف باشد میبایست روزانه ۰/۴- ۰/۷ کیلوگرم دانه ذرت و یا مخلوط دانههای دیگر خورانیده شود. بره قوچها به مقدار بیشتری مواد دانهای نیاز دارند. در خلال زمستان باید روزانه ۱/۶ تا ۲/۳ کیلوگرم یونجه به بره قوچها داده شود.
برههای نر سنگین بیشتر از این نیاز دارند. ولی باید دقت کرد که در موقع جفتگیری قوچ زیاد چاق نباشد. با شروع فصل جفتگیری باید قوچها را از نظر سلامت عمومی و وضعیت پاها بررسی کرد. در هوای گرم توصیه میشود که اگر قوچ در مزرعه است، مزرعه دارای سایبان باشد.
قبل از رها کردن قوچ در گله، با ماده رنگی شکم و درست جلو آلت تناسلی قوچ را رنگ کنید، این عمل سبب میشود که زمان جفتگیری میش را تشخیص داده و کارهای مدیریتی گله را بهتر و به آسانی انجام دهید. اگر در گله از یک قوچ استفاده میکنید، توصیه میشود برای کنترل قدرت باروری قوچ رنگ به کار برده را هر ماه عوض کنید و اگر بیش از یک قوچ استفاده میکنید، برای قوچها از رنگهای مختلفی استفاده کنید و هر روز ماده رنگی قوچ را امتحان کنید و در صورت لزوم تجدید نمایید.
قوچهای جوان ممکن است برای مدتی فعالیت جنسی خوبی نداشته باشند، برای تشویق این نوع قوچها میتوان قوچها را با میش پیری که فحل شده است در یک محل نگه داشت.
میش به خوبی میایستد و قوچ جوان به راحتی با آن جفتگیری میکند. رها کردن قوچ محرک (Teaser ram) در گله سبب میشود که میشها به فحل شدن تشویق شده و در نتیجه وقتی که قوچ در گله رها میشود میتواند با تعداد زیادی میش در مدت زمان کوتاهی جفتگیری کند.
با توجه به اینکه چندقلوزایی یک صفت توارثی است؛ بنابراین، قوچ میتواند چندقلوزایی گله را تحت تأثیر قرار دهد. بدین جهت در موقع انتخاب قوچ این صفت را باید در نظر گرفت. قبل از فصل جفتگیری قوچها باید از نظر غیربارور بودن آزمایش بشوند، برای گرفتن نتیجه خوب از جفتگیری ۶-۸ هفته قبل از جفتگیری قوچها را پشم چینی کنید.