به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ گاهی افراد سودجو برای افزایش کمیت شیر و سود اقتصادی بالاتر دست به تقلباتی میزنند که کیفیت شیر را کاهش خواهد داد. این تقلبات عبارتند از:
1- اضافه کردن آب به شیر:
در این حالت چون وزن مخصوص آب کمتر از شیر است وزن شیر را کاهش خواهد داد و پایینتر از 1/031 نزول خواهد کرد.
در ازاء هر ۱۰ درصد آبی که به شیر اضافه می شود ۳ درصد از وزن مخصوص کاسته میشود پس بدین ترتیب میتوان میزان آب اضافه شده به شیر را حساب کرد.
۲- گرفتن چربی از شیر
با گرفتن چربی بهتدریج بر مقدار ماده خشک شیر اضافه میشود و چون وزن مخصوص آن زیاد است منجر به افزایش وزن مخصوص شیر از حالت طبیعی میگردد.
٣- تقلب مضاعف:
با اضافه کردن آب به شیر و گرفتن توأم چربی از شیر باعث میشود که وزن مخصوص در یک صدی ثابت بماند برای کشف این امر نمیتوان از تعیین وزن مخصوص استفاده کرد و جهت تشخیص آن از تعیین درصد چربی شیر و ماده خشک شیر استفاده میکنیم.
اصول کلی و بهداشتی در تهیه و تولید فرآوردههای شیر
۱- در تهیه و تولید هر نوع فرآوردههای شیر، ماده اولیه باید کیفیت بهداشتی خوبی داشته باشد. در این صورت میتوان فرآورده نهایی خوبی از نظر تولید و کیفیت بهداشتی بهدست آورد.
۲- تمام لوازم مورد نیاز در صنایع شیر بایستی بهآسانی قابل نظافت باشند.
٣- نگهداری لوازم در شرایط مناسب ضروری است.
4- افرادی که بهنحوی با فرآورده شیر با در تولید آن دخالت دارند باید سالم و در ضمن آشنا با منابع آلودهکننده باشند.
٥- شرایط توزیع و حمل ونقل فرآوردههای شیر باید طوری باشد که از آلودگی ثانویه جلوگیری نماید.
در نهایت تحقیقات نشان میدهد عواملی همچون بهداشت دام، نحوه دوشش، ادوات شیردوش، دمای شیر و نحوه حمل و نقل شیر میتوانند بر روی بار میکروبی تأثیر داشته باشند.
در مراکز جمعآوری شیر، عدم رعایت اصول شستشوی صحیح در پمپهای انتقال شیر به مخازن شیر سردکن بهعنوان یکی از عوامل آلودگی است.
در تولید شیر با کیفیت بهداشتی خوب، شستشو و ضدعفونی تانکر و درنتیجه دسترسی به یک منبع آب سالم بسیار مؤثر است.
ساختمان تانکرها باید طوری باشند که نظافت آن بهسادگی مقدور بوده و قبل از ضدعفونی شدن با پاککننده مناسبی شسته شوند.
برای تانکرهای فاقد سیستم سردکننده میتوان از بخار آب استفاده نمود ولی بایستی دقت شود بعد از استفاده از بخار آب، تانکر کاملاً سرد و سپس برای نگهداری شیر از آن استفاده گردد.
سیستم تمیز کردن در محل (CUP) با استفاده از مواد پاککننده و ضدعفونیکننده یکی از عوامل مهم در بهبود کیفیت شیر خام است.