در حرفه پرورش دام همواره لحظاتی پیش میآید که استرس بر محیط چیره میشود. برای کنترل شرایط استرسزایی که میتوانیم با مدیریت بر آنها غلبه کنیم چه روشهایی وجود دارد؟
1. کاهش تراکم در جایگاه
تراکم بالا با افزایش استرس شرایط را برای ابتلا به ذاتالریه، اسیدوز، شکستگیها، سقط جنین مکانیکی و افزایش احتمال ابتلا به بیماریهای عفونی و واگیردار فراهم می کند.
پس قبل از شروع فصل زایش، حتما تراکم را در گله خود مدیریت کنید (بخصوص در سیستم صنعتی)
2. تناسب طول آخور با تعداد دام موجود در جایگاه
گاهی فضای جایگاه مناسب است، اما طول آخور نسبت به جمعیت کم است. بنابراین دامها بر سر آخور باهم رقابت کرده و ممکن است همان عوارضی که در تراکم بالای جمعیت در جایگاه مشاهده میشود، به وقوع بپیوندد. مشکلاتی مثل افزایش استرس، شکستگی، عدم تناسب رشد در بین دامهای مختلف، سقط جنین مکانیکی.
3. حمل و نقل و جابجایی صحیح دامها
• تعداد دامها در کامیون حمل و نقل، متناسب با فضای موجود باشد.
• فضای کامیون حمل و نقل باید برای نشستن دامها فضا داشته باشد.
• تهویه ماشین حمل و نقل دام مناسب باشد.
• حداقل 2 هفته قبل از حمل و نقل واکسن پاستورلوز حاوی باکتریهای اصلی به دامها تجویز شود.
• قطع شیر حداقل 2 هفته قبل از جابجایی صورت گیرد.
• دامها را از گوش، شاخ و پشم برای کشاندن به ماشین نگیرید.
• دامهای نر وماده را نباید با هم در یک کامیون حمل کرد.
4. تهویه مناسب در جایگاه
• تهویه نامناسب و رطوبت بالا شرایط را برای وقوع ذاتالریه فراهم میکند.
• توجه به تهویه و میزان رطوبت بخصوص در فصول گرم و مرطوب و در سیستم بسته بسیار اهمیت دارد.
• برای کنترل میزان رطوبت، باید به بهداشت بستر نیز توجه کنید.
5. واکسیناسیون
• می توانید دامهای گله را با واکسیناسیون ایمن کنید تا اگر گله شما به هر شکلی با شرایط استرس زا مواجهه پیدا کرد، با خیال آسودهتری با آن مقابله کنید.
• برای اینکه مطمئن شوید هزینهای که صرف واکسیناسیون میکنید در نهایت به نفع شما تمام میشود، لازم است واکسنی را برای گله انتخاب کنید که بتواند ایمنی وسیعتری ایجاد کند. به این معنا که بتواند همزمان علیه عوامل اصلی از بدن دام شما مراقبت کند.
6. ورود حیوانات وحشی و درنده را به گله کنترل کنید
در مورد گاو ما خیلی نگران حمله حیوانات درنده نیستیم اما در مورد گوسفند خطر حمله زیاد است.
• فنس کشی مناسب اطراف مزرعه
• وجود سگ نگهبان در مزرعه (به شرط آنکه بقایای لاشهها و جنینها به آن داده نشود، تحت درمان داروی ضدانگل قرار گیرد و واکسن هاری تجویز شود).
• در فصل بره زایی کنترل و نظارت بیشتری بر گله داشته باشید.
• اگر امکانش وجود دارد در طی شب در فصل برهزایی درب جایگاه دامها را قفل کنید.
7. بستر دامها را تمیز و خشک نگه دارید
• بهترین بستر برای دامها کلش است.
• بستر را به شکل مرتب تعویض کنید.
• در صورت بروز بیماری، بستر را با شعله دادن ضدعفونی کنید.
• بخصوص به تمیزی بهداشت بستر محل زایش و جایگاه برهها توجه داشته باشید.
8. بیماریهای ویروسی رایج در منطقه را کنترل کنید
• گله را علیه بیماریهای ویروسی که برای آنها واکسن وجود دارد واکسینه کنید.
• دام جایگزین را از محل مطمئن خریداری کنید و قبل از خرید به خوبی از لحاظ سلامت ظاهری آن را بررسی کنید.