به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ تاریخچه پرورش گوسفند در ایران به گذشتههای بسیار دور میرسد. از دیرباز گلهداری و پرورش گوسفند از فعالیتهای عمده بخش کشاورزی در ایران بوده و هست.
عمدهترین مولفه تاثیرگذار بر این روند، وجود ایلات متعدد در شرایط جغرافیایی کشور میباشد. بهنحوی که بیشترین تاثیر را در گلهداری و پرورش گوسفند به خود اختصاص دادهاند.
مهمترین مولفههای تاثیرگذار بر توجه جامعه دامداری، دامپروری و ایلات کشور به پرورش و تولید فراوردههای گوسفندی که بهعنوان محاسن و پتانسل صنعت پرورش گوسفند در برنامهریزیهای بخش کشاورزی موردتوجه میباشد، به شرح ذیل است:
1- گوسفندان حیواناتی هستند که قادرند شرایط اقیلمی متغیر را تحمل کنند.
2- جیره نگهداری گوسفند درمقایسه با سایر دامها کمتر بوده، و بیشتر غذای دریافتی را صرف رشد و تولید میکند.
3- گوسفندان دارای انواع فرآوردههای تولیدی (گوشت، پشم، پوست، شیر و کود) بوده و در تمام طول سال میتوان این فراوردهها را به بازار عرضه نمود.
4- بازار پسند بودن امعاء و احشاء گوسفند (کله و پاچه، سیرابی، جگر سیاه (کبد)، دل، قلوه و خوش گوشت (چربیهای اطراف روده کوچک)).
5- عادت ذائقه ایرانی به گوشت گوسفند. چون گوشت گوسفند طبع گرم و تر داشته و موافق با یبع انسان است.
6- وجود اعتقادات مذهبی به سنت حسنه قربانی نمودن گوسفند بهعنوان یک حیوان با ارزش معنوی.
7- معروفیت و جایگاه خاص فرش (قالی) ایرانی در دنیا و پشم تولیدی گوسفندان ایرانی که از نوع پشم قالی است.
8- نیاز مبرم و توجه خاص جامعه ایرانی به البسه پشمی و بازار پسند بودن چنین کالاهایی.
9- اهمیت و غنی بودن کود تولیدی گوسفند و کاربرد آن در زراعت.
10- تعدد و فراوانی بالای ایلات و رونق جامعه عشایری و توجه خاص این بخش از جامعه به پرورش گوسفند.
11- تنوع نژادی گوسفند (27 نژاد) در کل کشور.
12- درمقایسه با سایر نشخوارکنندگان (گاو و گوساله) برگشت سرمایه نسبتاً سریع بوده و میتوان برهها را در سن 3 ماهگی، یعنی 8 ماه پس از آبستنی مادر به فروش رساند.
13- قدرت تولیدمثل بالاتر و فاصله نسل کمتری درمقایسه با گاو (تولیدکننده گوشت قرمز) دارد. طول دوره آبستنی گوسفند 4 ماه کمتر از گاو بوده و صفت دو و یا چندقلوزایی در گوسفند امری عادی و صفتی پسندیده و اقتصادی است.
14- اگرچه چرای گلههای گوسفند در مراتع سبب بروز فشار بر مراتع گردیده، اما با توجه به عادت گوسفند به دفع کود به هنگام تحرک و چرا، در صورت چرای سیستماتیک، دفع کود در مراتع سبب تقویت مراتع میگردد.
تهیه و تدوین: محمد ابراهیم نوریان سرور
enooriyan @ razi .ac .ir