به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ مرغ‌عشق‌ها و طوطی‌ها پرندگان دوست‌داشتنی هستند که به‌عنوان پرندگان خانگی نگهداری می‌شوند. گرچه رام و دستی کردن آنها کار سختی نیست اما نیاز به زمان و صبر زیادی دارد.
فراموش نکنید از زمان‌هایی که به دستی کردن پرنده می‌گذرد نهایت لذت را ببرید، این می‌تواند یک تجربه عالی هم برای شما و هم برای پرنده باشد.
الف) اعتماد مرغ‌عشق را جلب کنید
1- قبل از هرچیز اجازه دهید تا پرنده خود را با محیط وفق دهد.
درصورتی که محیطی امن و آرام برایشان فراهم نکنید مرغ‌عشق‌ها ممکن است بسیار عصبی و بداخلاق شوند، در این‌صورت پروژه دستی کردن آنها نتیجه نخواهد داد.
اگر پرنده را تازه خریده‌اید حدود 2 هفته زمان نیاز دارد تا به خانه جدید خود عادت کند، در این مدت ظروف آب و غذایش را درون قفس قرار دهید.
درصورت امکان، در این مدت قفس پرنده را در اتاقی شلوغ بگذارید. اگرچه ممکن است غیرسازنده بنظر برسد اما حضور آنها در یک اتاق شلوغ به آنها اجازه می‌دهد تا انسان‌ها را به‌عنوان همراه ببینند نه یک تهدید.
با این‌حال به این نکته نیز توجه داشته باشید که طوطی‌ها شنوایی قوی‌ای دارند و شلوغی را به معنای پرسروصدا تعبیر نکنید و مراقب باشید تنشی به پرنده وارد نشود. منظور از اتاق شلوغ مکانی است که افراد خانواده بیشترین وقت خود را در آن می‌گذرانند.
از دیگر نکاتی که باید به آن توجه کنید اینست که نباید صدای ضبط یا تلویزیون در این اتاق خیلی بلند باشد، یا اتاقی نباشد که رفت و آمد افراد مختلف زیادی در آن صورت می‌گیرد، باید محیطی دلپذیر داشته باشد و پرنده در آن غرق و سرکوب نشود.
2- قفس پرنده را حین فعالیت‌های روزانه کنار خود قرار دهید.
برای اینکه مرغ‌عشق به شما اعتماد کند باید کنارتان احساس امنیت و آرامش کند، حدود یک هفته به این روال ادامه دهید.
هنگام تماشای تلویزیون و مطالعه قفس پرنده را نزدیک خود قرار دهید، لازم نیست حتما توجه و حواستان کاملاً به پرنده باشد فقط باید به حضورتان عادت کرده و کنار شما احساس راحتی کند.
3- بدون اینکه به پرنده دست بزنید با او ارتباط برقرار کنید.
پس از اینکه مرغ‌عشق کنار شما احساس راحتی کرد کم‌کم با او ارتباط برقرار کنید. همچنان باید بسیار آرام و صبور باشید تا دچار اضطراب نشوند.
حواستان باشد که با مرغ‌عشق تماس چشمی نداشته باشید. چشمان طوطی‌ها در دو طرف سر آنها قرار دارد که در پرندگان شکاری رایج است. از آنجایی که هردو چشم انسان در جلوی سر قرار گرفته نگاه کردن مستقیم به پرنده به او این سیگنال را می‌دهد که شما شکارچی هستید. قطعاً نمی‌خواهید که اینطور باشد.
4- دست خود را روی دیواره بیرونی قفس قرار دهید و با پرنده با صدای آرام‌بخشی صحبت کنید.
بدین ترتیب پس از مدتی دست شما نیز تهدیدی برایش حساب نمی‌شود.
صدای آرام شما به کاهش اضطراب کمک می‌کند. حدود یک هفته به مرغ‌عشق فرصت دهید که به دست خارج از قفس نیز عادت کند.
5- دست خود را داخل قفس مرغ‌عشق قرار دهید.
این کار را باید خیلی به آرامی و با احتیاط انجام دهید تا باعث ترس پرنده نشوید. سعی نکنید پرنده یا هرچیز دیگری در قفس را لمس کنید.
هدف فقط اینست که مرغ‌عشق به حضور نزدیک‌تر دست شما عادت کند که این روند نیز باید یک هفته تکرار شود تا با این کار نیز احساس راحتی کند.
اگر می‌ترسید که مرغ‌عشق دست شما را گاز بگیرد می‌توانید یک حوله کوچک روی دست خود قرار دهید، اما بهتر است که این کار را نکنید و حواستان باشد که ترس شما به او نیز منتقل خواهد شد.
6- کف دستتان را با ارزن یا خوراکی موردعلاقه‌اش پر کرده و درون قفس بگیرید.
به آرامی دستتان را به پرنده نزدیک کنید و ببینید که آیا برای خوردن غذا به سمت شما می‌آید یا خیر. اگر ترسید، بی‌حرکت ماند یا به سمت دیگری فرار کرد دلسرد نشوید.
این کار را حداقل در 3-5 جلسه تمرین کنید. پس از گذشت هر جلسه دستتان را به پرنده نزدیک‌تر کنید. سرانجام به سمت شما آمده و از دستتان خوراکی خواهد خورد.
هربار که برای تعویض آب و غذای پرنده دستتان را وارد قفس می‌کنید یک خوراکی در دست داشته باشید، این کار آنها را تشویق می‌کند تا با شما راحت‌تر باشند.
این مرحله ممکن است از چند روز تا چند هفته طول بکشد. رمز موفقیت صبر و تکرار است.
ب) دستی کردن مرغ‌عشق
1- دست خود را درون قفس نگه دارید و همان حرکات آهسته و صدای آرام‌بخشی را به کار برید که هنگام جلب اعتماد او استفاده کردید.
حتی اگر پرنده در این مرحله با شما احساس راحتی کرد باز هم نباید بیش ازحد به او نزدیک شوید تا احساس تهدید نکند.
به‌آرامی انگشت اشاره‌تان را بیرون آورید تا تبدیل به نشیمنگاهی برای پرنده شود. بازهم اگر فکر می‌کنید ممکن است دست شما را گاز بگیرد حوله نازک و کوچکی روی دست قرار دهید. می‌توانید از دستکش پارچه‌ای نیز استفاده کنید.
2- انگشت اشاره را به آرامی به پرنده نزدیک کنید.
حواستان باشد که به‌آرامی این کار را انجام دهید. ممکن است پرنده همان واکنش‌های قبلی را از خود نشان دهد، بترسد، بی‌حرکت مانده یا فرار کند. اگر این اتفاق افتاد صبر کنید تا مرغ‌عشق کاملاً آرام شود سپس دوباره تلاش کنید.
نگران نباشید، ممکن است کمی طول بکشد اما بالاخره به شما اعتماد خواهد کرد.
اگر مرغ‌عشق شما به‌شدت عصبی و مضطرب به‌نظر می‌رسد ممکن است مدت زمان طولانی‌تری برای آرام شدنش نیاز باشد.
3- مرغ‌عشق را تشویق کنید تا روی انگشت شما قدم بگذارد.
هنگامی که پرنده با حضور انگشت شما در نزدیکی‌اش احساس آرامش داشت، حال انگشتتان را به آرامی روی سینه پرنده، درست بالای پایش قرار دهید و خیلی آرام به سمت بالا فشار دهید. حواستان باشد فشار دست روی بدن پرنده باید خیلی کم باشد.
اگر فشار دستتان روی بدنش زیاد باشد ممکن است او را ترسانده و از خود برانید و تمام زحمات قبلیتان را نیز به باد دهید.
در اولین تمرین‌ها ممکن است پرنده این حرکت شما را درک نکرده و پرواز کند اما صبور باشید و بازهم تمرین کنید تا کم‌کم متوجه شود از او چه می‌خواهید.
هنگامی که دست خود را به سینه‌اش می‌فشارید از عباراتی مثل «بپر بالا» استفاده کنید تا این عبارت را نیز به‌عنوان نشانه‌ای کلامی بشناسد و بفهمد که باید روی انگشت شما قرار گیرد.
اگر پرنده مردد است می‌توانید از کمی ارزن برای ترغیب کردنش استفاده کنید.
4- هنگامی که مرغ‌عشق روی انگشتتان قرار گرفت تا حد امکان دست را ثابت نگه دارید.
با اینکه پرنده‌ها عادت دارند روی نشیمنگاه‌های چوبی بنشینند اما ممکن است مدت زمانی طول بکشد تا به دست شما به‌عنوان نشیمنگاه عادت کنند.
هرموقع پرنده روی انگشتتان آمد برای تشویق به او پاداشی بدهید. چند بار در روز با پرنده تمرین کنید تا روی انگشت شما بنشیند و هر بار به او پاداشی بدهید.
5- مرغ‌عشق را از قفس بیرون آورید.
حالا که پرنده به‌راحتی روی دست شما می‌نشیند وقت آنست که برای بیرون آوردن او از قفس تمرین کنید. از صدای آهسته و آرام‌بخش برای بیرون آوردنش کمک بگیرید.
ممکن است پرنده تمایلی به ترک قفس نداشته باشد چراکه مکان امن و آسایشش است. می‌توانید از خوراکی‌ها برای جذب پرنده استفاده کنید اما هرگز عجله نکنید.
یک مسیر بدون مانع (بدون اسباب‌بازی، ظروف آب و غذا) به شما کمک می‌کند که به‌راحتی دست خود را داخل قفس کرده و بیرون بیاورید. اشکالی ندارد اگر هنگام بیرون آوردن دستتان پرنده پرواز کرده و به داخل قفس برگردد.
اگر پرنده شما به درون اتاق پرواز کرد، فرار نکنید و دنبالشان نروید. تعقیب مرغ‌عشق، موقعیت شکارچی را برای پرنده تداعی می‌کند. صبر کنید تا جایی برای نشستن پیدا کند و بنشیند سپس با آرامش به سمتش رفته و انگشت خود را جلویش بگیرید.
اگر دوباره به سمت قفسش پرواز کرد مدتی صبر کنید تا استراحت کند و سپس دوباره امتحان کنید.
بیرون آوردن مرغ‌عشق از قفس و نگه‌داشتنش بروی دست حداقل یک هفته تمرین نیاز خواهد داشت اما ممکن است بیشتر طول بکشد. صبور باشید و مثل همیشه فرصت دهید تا آرامشش را بدست آورد.
6- همانطور که پرنده روی دستتان نشسته است به اتاقهای دیگر بروید.
هنگامی که پرنده خارج از قفس بروی انگشت شما نشسته و آرامش خود را بدست آورده است، به اتاقهای دیگری که برای او ناآشناست بروید.
حواستان باشد که پوشاندن آینه‌ها و پنجره‌ها مفید خواهد بود چراکه ممکن است حواس پرنده را پرت کرده و او را مضطرب کند. همچنین مطمئن شوید که عناصر خطرناکی چون پنکه، شومینه یا حیوانات خانگی دیگری حضور نداشته باشند.
ابتدا ممکن است پرنده از روی دست شما پرواز کند چون محیط برایش ناآشناست اما بازهم این تمرین را انجام دهید و هرگز موقع پریدن پرنده او را دنبال نکنید.
پاداش دادن پرنده در اتاقهای جدید او را تشویق می‌کند تا در محیط های جدید نیز راحت باشد. این تمرین باید چند بار در روز هر بار 15-20 دقیقه انجام شود.
ج) حرکت کردن روی انگشتانتان را به پرنده آموزش دهید.
1- از پرنده بخواهید روی انگشتان دو دست شما حرکت کند.
این مرحله هردو دست شما را درگیر می‌کند بنابراین راحت‌تر می‌توانید پرنده را از قفس خارج کنید.
برای این کار همان اتاقی را انتخاب کنید که مرغ‌عشق بیشتر به آن عادت دارد.
2- روی یک صندلی، زمین با تخت بنشینید.
آموزش پرنده در حالت نشسته راحت‌تر خواهد بود. به آرامی بنشینید تا نترسد و از روی دستتان پرواز نکند.
3- انگشت اشاره خود را روی سینه پرنده قرار داده و به‌آرامی فشار دهید همانطور که قبلاً انجام دادید و به این‌صورت به پرنده آموزش دهید که چطور از دستی به روی دست دیگرتان حرکت کند.
همزمان با این تمرین عبارت «بپر بالا» را نیز تکرار کنید. درنظر بگیرید که این تمرین را روزانه چند بار تکرار کنید تا برای پرنده تبدیل به یک عادت شود.
ممکن است کمی طول بکشد تا پرنده به عبارت کلامی شما عادت کرده و یاد بگیرد چطور روی انگشتان شما قدم بردارد. صبر داشته باشید و هربار با دادن یک خوراکی او را تشویق کنید.
4- این کار را تا زمانی تکرار کنید که بدون فشردن انگشت به سینه‌اش یاد بگیرد روی دستان شما قدم بردارد.
مانند دیگر مرحله‌های دستی کردن پرنده این تمرین را نیز باید در جلسات کوتاه (10-15 دقیقه‌ای) تمرین کنید. قدم برداشتن حالتی طبیعی از پرندگان است بنابراین زیاد طول نمی‌کشد تا یاد بگیرند این قدم‌ها را روی دست شما بردارند.
تکرار و تمرین کلید یادگیری است.
منبع: wikihow
ترجمه: مهسا احمدزاده