به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ تنفس غبار حاوی عوامل قارچی، راه مشخص ورود قارچ به بدن است و کانونهای اولیهای در ریه ایجاد میشود، اما اعتقاد بر این است که ورود از راه دستگاه گوارش متداولتر بوده و قارچها در شیردان و رودهها سبب بروز زخمهایی میشود و گسترش خونی از این نقاط به تمام اعضای بدن به ویژه طحال، کبد، شش و جفت دام آبستن رخ میدهد.
فقط جفت مورد هجوم قرار میگیرد و باروری بعدی ازبین نمیرود. به هر حال، دستگاههای گوارش و تنفس، متداولترین راههای ورود قارچ هستند.
اگرچه اغلب کونیدیای قارچی که به قسمتهای پایینی دستگاه تنفس میرسند، در همان جا میمانند یا ازبین میروند، اما تصور میشود که تعدادی از آنها ممکن است وارد ریه شده و از راه گردش خون عمومی به جفت برسند.
عفونتهای شکمبه، زخمهای شیردان و جراحتهای رودهها نیز ممکن است از عوامل مستعدکننده ورود به خون و رسیدن آنها به شاخ آبستن باشند، که شاید بهعلت تسریع نفوذ آنها از سدهای مخاطی است.
بهنظر میرسد راه خونی اولین راه ورود عفونت به جنین باشد، زیرا جراحتها ابتدا در پلاسنتوم جفت رخ میدهند. زمانی که عفونت ایجاد شود، از یک نقطه به جوانب گسترش مییابد و به نواحی بین کوتیلودونی میرسد.
پوست و ریههای رویان نیز در ابتدا مبتلا شده و گاهی اوقات مغز یا کبد نیز مبتلا میشوند. عفونت بالا رونده از دستگاه تناسلی ایجاد نمیشود، تا بهعنوان یک راه متداول برای ورود آن باشد.
تصور میشود پنومونی که بهدنبال سقط در آلودگی مورتیلرلا ولفی رخ میدهد، بهعلت چرخه ریه- رحم - ریه باشد. اگرچه محل اولیه ورود ناشناخته است، احتمال دارد که اسپورها از راه دستگاه گوارش وارد شده و سپس از راه عروق یا سیستم لمفاوی به ریه میرسند و بعد در کارنکول جفت موضعی میشوند.
بعد از سقط، تعداد زیادی از عوامل قارچی از رحم جذب شده و سبب پنومونی آمبولیک حاد چند کانونی ناگهانی در گاو میشوند. این حالت به طور مشخص 2 تا 4 روز بعد از سقط رخ میدهد.
کنترل و پیشگیری بیماریهای قارچی دام
مدیریت در کنترل بیماری نقش مهمی دارد. استفاده از تهویه مناسب میتواند احتمال آلوده شدن با کونیدیهای قارچها را کاهش میدهد. پرهیز از تغذیه دامها با یونجههای مرطوب یا سیلوهای کم کیفیت، در پیشگیری از آلودگی و سقط در دامهای آبستن اهمیت دارد.
درمان
استفاده از ضدقارچها در گاوهای سقط کرده خیلی مؤثر نمیباشد، البته در پیشگیری از آسیبهای اندومتر (که باعث جفتماندگی و عفونتهای ثانویه میشود) اهمیت دارد.
جمعآوری نمونه
جفت مفیدترین نمونه برای تشخیص دقیق سقط قارچی است. درصورت امکان باید تمام جفت به آزمایشگاه ارسال شود، زیرا عفونت ممکن است به بخشهایی از جفت محدود شود.
کوتیلودونها یا بافتهای رحم (کارنکول) نمونههای انتخابی هستند. رویان یا بافتهایی از رویان به ویژه پوست، ریهها و محتویات شیردان نمونههای خوبی برای تشخیص بهشمار میروند. در رویان آلوده به مورتیلرلا ولفی، کبد و مغز متداولترین بافتهای مبتلا هستند.
تخریش جفت و پوست رویان مانند محتویات شیردان بعد از اینکه در محلول هیدروکسید پتاسیم یک درصد حل شد، میتواند برای دیدن هایفای قارچ به کار رود.