راه های انتقال و علائم سارکوسیستوزیس

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ منبع عفونت، مدفوع گوشتخوار است. در وحله اول سگ‌ها و گربه‌ها که از گوشت خام تغذیه کرده‌اند یا سایر گوشتخوارانی که با لاشه نشخوارکنندگان مواجهه داشته‌اند، آلوده می‌شوند، بدین صورت که میزبان اصلی (گوشتخوار) باخوردن بافت آلوده میزبان واسط، به سارکوسیست بالغ آلوده می‌شود.

انگل‌ها پس از تکثیر در دستگاه گوارش گوشتخوار، ازطریق مدفوع وارد محیط شده، میزبان واسط نیز ازطریق خوردن اسپوروسیت‌های موجود در آب و غذا، آلوده می‌شود.

بنابراین، حضور گربه‌ها در گله، منبع مهمی برای آلودگی دام‌ها محسوب می‌شود و گربه‌ها می‌توانند با آلوده کردن علوفه و سایر مواد غذایی، عفونت را به دام‌ها منتقل کنند.

حضور سگ گله نیز، احتمال بروز بیماری همراه با علائم بالینی را در دام‌ها افزایش می‌دهد. علاوه براین، افزایش میزان آلودگی به این بیماری می‌تواند بازتاب‌دهنده آلودگی شدید مراتع به‌وسیله سگ‌ها باشد.

خطر ابتلا به سارکوسیستیوزیس با بالا رفتن تراکم گله زیاد می‌شود. مشخص شده است، گاو‌های گله‌ای که همزمان با گوسفند‌ها در یک مرتع چرا می‌کنند، بیشتر از گاو‌هایی که به تنهایی چرا می‌کنند آلوده می‌شوند. احتمال انتقال تک‌یاخته ازطریق جفت مخصوصاً در گاو وجود دارد.

بیشتر بدانیم:
بیماری سارکوسیست (Sarcocystis)
سارکوسیست در دیگر حیوانات

بیماری سارکوسیستیوزیس در گوسفند و بز

سارکوسیستیوزیس در گوسفند و بز نسبت به گاو از اهمیت کمتری برخوردار است و در بیشتر موارد باعث بروز علائم عصبی در این دام‌ها می‌گردد. بیماری‌زاترین گونه سارکوسیست در گوسفند‌ها S.tenella است.

ازجمله علائم این بیماری تب (در روز‌های اول)، بی‌اشتهایی، کم‌خونی، لاغری و در برخی موارد سقط جنین می‌باشد.

علاوه براین، ضعف عضلانی، لرزش، کاهش رشد پشم در گوسفند و نارسایی احتقانی قلب (CHF) همراه با عفونت اندوکارد و میوکارد نیز ممکن است در دام‌های آلوده مشاهده گردد.

گاهی در اثر ابتلا به بیماری، مری عملکرد طبیعی خود را از دست می‌دهد و درنتیجه این دام‌ها غذای خود را برمی‌گردانند.

بیماری سارکوسیستیوزیس در گاو

علائم مذکور در گاو با شدت بیشتری همراه است و حتی درصورت عدم درمان ممکن است حیوان در عرض یک ماه تلف شود. یکی از علائم این بیماری در گاو که علامت قابل توجهی است، دم موشی (rat tail) می‌باشد.

در این حالت مو‌های دم گاو به‌طوری می‌ریزد که به دم موش شباهت پیدا می‌کند، همچنین آلودگی به این تک‌یاخته می‌تواند باعث کاهش میزان شیر در گاو‌های شیری، تنگی نفس (که ممکن است به علت حضور شیزونت‌ها در ریه ایجاد شود)، لنگش، انقباض ناگهانی عضلات و افزایش بزاق گردد.

علائم بالینی سارکوسیتوزیس حاد در گاو شامل تب، ریزش بزاق، بزرگ شدن گره‌های لمفاوی، کم‌خونی و سقط جنین می‌باشد. البته این شکل از بیماری در گاو به ندرت منجر به بروز علائم بالینی می‌گردد.

کالبدگشایی

مشاهدات کالبدگشایی در دام‌های تلف شده در اثر این بیماری می‌تواند شامل لاغری، لمفادنوپاتی، عفونت سم، کم‌خونی و آسیت باشد اما شاخص‌ترین علامت، خونریزی‌های پتشی و اکیموز در سراسر بدن است.

زخم و خراشیدگی در محوطه دهان و مری (احتمالاً به‌دلیل تخریش‌های ریز در عروق) مشاهده می‌شود. حضور شیزونت‌ها در سلول‌های اندوتلیال سراسر بدن، ادم، خونریزی در قلب، مغز، کبد، کلیه، ریه و عضلات مخطط از دیگر علائم کالبدگشایی در دام‌های آلوده می‌باشد.

خطر بیماری مشترک

سارکوسیستیوزیس جزء بیماری‌های مشترک است و انسان در چرخه زندگی این تک‌یاخته به‌عنوان میزبان اصلی مطرح است. آلودگی در انسان به‌واسطه گونه bovihominis  ایجاد می‌شود، که در اثر مصرف گوشت گاو آلوده موجب ایجاد بیماری در انسان می‌گردد.

البته بیماری در انسان شدید نیست و علائمی همچون تهوع، اسهال و استفراغ مشاهده می‌شود. در برخی کتب این نظریه مطرح شده است که انسان می‌تواند به‌عنوان میزبان واسط هم ایفای نقش کند.