بیماری مرزی ازجمله عومل ویروسی است که موجب سقط جنین در دام می شود.
به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ویروس بیماری مرزی در جنس پستی ویروس و در خانواده فلاوی ویریده قرار دارد. این ویروس به عامل اسهال ویروسی گاو (BVD) شباهت زیادی داشته و برخی از موارد همه‌گیری بیماری مرزی همراه با حضور بیماری اسهال ویروسی گاو در گله‌ها مشاهده شده است.
در کشور ما نیز شیوع بیماری مرزی در نقاط مختلف منعکس‌کننده حضور آلودگی با BVD می‌باشد.
بیماری مرزی بیشتر در گوسفند و به میزان کمتری در بزها رخ داده و به‌طور نادر گاو‌ها را درگیر میکند. در مطالعه‌ای که در سال 1390 در استان فارس صورت گرفت، 20% گوسفندان و 14% بزها ازنظر سرمی مثبت بودند.
همچنین در مطالعه دیگری که در سال 1387 در گوسفندان اطراف تبریز صورت گرفت، مشخص شد که 75/6 درصد گوسفندان مبتلا بودند. تحقیقات نشان داده است که در اطراف قم 19/1 درصد سقط‌ها، ناشی از بیماری مرزی است که نشان‌دهنده حضور ویروس در منطقه است.
بیماری مرزی در گوسفند
بیماری مرزی مادرزادی است و بره‌ها را درگیر میکند. بیماری در میش مشکلی ایجاد نمی‌کند اما ویروس به جفت حمله میکند و منجر به عوارضی چون سقط، مرده‌زایی، نازایی و به دنیا آمدن بره‌های ضعیف و کوچک می‌گردد.
در این بیماری پشم برخی از بره‌ها به‌طور غیرطبیعی مانند مو می‌شود و لرزش آشکار عضلات نیز ممکن است در بره‌های مبتلا مشاهده شود. این بیماری در بسیاری از کشور‌های مهم ازلحاظ پرورش گوسفند وجود دارد.
ویروس میش را آلوده کرده و سبب ویرمی (حضور ویروس در خون) هفت روزه می‌گردد. در زمانی که میش ویرمیک است ویروس از ادرار، مدفوع و بزاق دفع می‌شود.
بره‌های ویرمیک اگر به سن تولیدمثل برسند نوزادان PI (مقاوم به عفونت) به‌دنیا می‌آورند. این بره‌ها بدون نشان دادن علائم بالینی ویروس را برای مدت طولانی از ترشحات خود (بزاق، ادرار، مدفوع و غیره) دفع می‌کنند.
عفونت‌های دائم (PI)، در بره‌هایی که قبل از توسعه سیستم ایمنی آلوده شده ولی زنده مانده‌اند، به‌وقوع می‌پیوندد که این حالت بیشتر بین روز‌های 21 و 72 آب
ستنی رخ می‌دهد، اما بعد از آن ایجاد نمی‌شود.
اغلب این بره‌ها در زمان تولد علائم اختلال عصبی را به شکل لرزش خفیف تا انقباض‌های شدید تمام عضلات مخطط (که به شکل انقباض سر و تمام بدن است) نشان می‌دهند.
بره‌های PI اگر تا 6 ماه زنده بمانند، خودبه‌خود بهبود می‌یابند.
بیماری مرزی در بز
مرگ جنین مهمترین نتیجه این بیماری در بز است. در بزها سیستم ایمنی بعد از 100-80 روزگی تکامل پیدا میکند. بنابراین بزغاله‌های PI بعد از 60 روز از آبستنی ممکن است به‌وجود آیند (با علائم لرزش و گاهی بدون علائم بالینی)، البته چنین حالتی در بزغاله‌ها کمتر از بره‌ها مشاهده می‌شود.
آلودگی بزها به بیماری مرزی اغلب در اثر نزدیک بون به گاو‌های مبتلا به BVD مشاهده شده است. علائم بالینی در بز مشابه گوسفند است.
بیماری زایی
نکروز در اتصال ویلی‌های تروفوبلاست در کارنکول مادری ایجاد می‌شود. این نکروز سبب جدا شدن جفت از رحم شده و درنتیجه در تغذیه جنین و تبادل خونی، اختلال ایجاد می‌شود.
بره‌های PI متولد شده برای تمامی عمر آلوده‌اند و ویروس در تمام بافت‌های بدن این دام‌ها وجود دارد. اغلب گوسفندان PIنمی‌توانند آنتی‌بادی اختصاصی بر علیه BDV تولید کنند، اما گاهی اوقات به شکل متناوب سرم آن‌ها مثبت می‌شود.
در این دام‌ها پاسخ آنتی‌بادی بر علیه سایر پاتوژن‌ها و آنتی‌ژن‌ها طبیعی است. با وجود این، پاسخ ایمنی سلولی مختل شده، زیرا جمعیت سلول‌های T تغییر یافته و عملکرد لنفوسیت‌ها کاهش یافته است.
بنابراین این بره‌ها اغلب به بیماری‌های معمول حساس‌ترند و قبل از رسیدن به سن بلوغ می‌میرند.