به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ سقط در گله‌های آلوده تا حدود 93 درصد نیز می‌رسد اما اغلب حدود 50-5 درصد است. پس از سقط یا زایمان طبیعی حیوانات مبتلا و تماس آن‌ها با مرتع، انتقال از راه گوارش به بقیه گله صورت می‌گیرد.
ارگانیسم در غلظت بالا در جفت و مایعات جنین و درنتیجه، ترشحات واژنی وجود دارد و همچنین از راه ادرار و مدفوع تا 11 الی 18روز پس از زایش دفع می‌شود.
در بز تا 2 هفته پس از زایش از راه ترشحات واژنی و تا 52 روز از راه شیر و مدفوع دفع می‌شود. در گاو نیز حداکثر دفع در زمان زایمان رخ می‌دهد و تا دو هفته نیز وجود دارد، ولی از راه شیر تا چند ماه یا حتی 2 سال بعد دفع شده و تانک شیر نیز آلودگی را نشان می‌دهد.
علائم بالینی
علائم بالینی زیاد نیستند اما سقط و مرده‌زایی در انتهای آبستنی رخ داده و آسیب‌های شدید جفت و نکروز کوتیلودون‌ها و قطور شدن بین کوتیلودون‌ها وجود دارد.
تعدادی از بزها بدون علائم ظاهری سقط می‌کنند درحالی که سایر بزها ممکن است بی‌اشتهایی و بی‌حالی را 2-1 روز قبل از سقط از خود نشان دهند.
بیماری تب کیو درگوسفند
در گوسفند‌ها عفونت هنگام بره‌زایی از سقط جنین متداول‌تر است. میزان سقط در یک گله ممکن است بین 5 تا%35 باشد. جنین‌ها در اواخر آبستنی سقط می‌شوند و یا به‌صورت مرده‌زایی و تولد بره‌های ضعیف بروز می‌کند اما در هر صورت التهاب چرکی جفت از نشانه‌های معمول آن می‌باشد.
علائم کالبدگشایی
بر روی کوتیلودون‌ها قسمت‌هایی به رنگ خاکستری بوده و نکروز، التهاب و اکسودا بر روی آن مشاهده می‌شود.
غشاء بین کوتیلودونی ضخیم، چرمی و زرد رنگ شده و سطح آن توسط اکسودا پوشیده می‌شود.
کنترل و پیشگیری تب کیو
واکسن تجاری در دسترس در ایران وجود ندارد. مانند سایر بیماری‌های مشترک، کنترل بیماری در جمعیت دامی می‌تواند به کاهش انتقال عفونت به انسان‌ها منجر شود. استراتژی‌های کنترل کنه و اقدامات بهداشتی محیطی می‌تواند به کاهش آلودگی محیطی کمک کند.
مایعات آلوده رحمی، جنین‌های سقط شده و بسترهای آلوده شده با ترشحات زایمانی می‌بایست سوزانده شوند زیرا کوکسیلا بورنتی به بیشتر ضدعفونی‌کننده‌ها و شرایط محیطی مقاوم است.
از آنجا که دام‌های به ظاهر سالم و دام‌هایی که زایمان‌های سالم و طبیعی داشته‌اند نیز درصورت آلوده بودن می‌توانند میزان زیادی جرم در زایمان ترشح و درمحیط پخش کنند، لازم است حتماً آموزش‌های لازم به دامداران در خصوص از بین بردن صحیح و بهداشتی بستر‌ها و ترشحات زایمانی داده شود.
کودهای دامداری باید قبل از جابه‌جایی و استفاده در امورات کشاورزی، بوسیله آهک یا کلسیم سیانید 0/4 درصد عمل‌آوری شوند. لازم است این کار در روزهایی انجام شود که وزش باد وجود نداشته باشد تا باعث انتقال اجرام نشوند.
درمان
در تجربه‌ای که در یک همه‌گیری سقط جنین در بزها به‌دست آمد، استفاده از کلرتتراسیکلین خوراکی به میزان200 میلی‌گرم به ازاء هر راس در هر روز برای مدت 19 روز باعث توقف سقط جنین‌ها شد.
در مواجه با کانون‌های سقط جنین ناشی از این بیماری، تزریق 20 میلی‌گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن اکسی‌تتراسیکلین 20% دیرجذب، سه روز یک بار به مدت 14-10 روز نیز موثر می‌باشد هرچند این رژیم درمانی نمی‌تواند باعث پاکی گله شود و مواردی از دام‌های حامل باقی می‌مانند.
گربه، گاو، گوسفند و بز و جوندگان محیط می‌توانند به‌عنوان مخازن نگهدارنده در محیط باشند و موجب شیوع عفونت دوباره در همان محل گردند. کوکسیلا بورنتی قادر است برای سال‌ها حتی در محیط خشک نیز زنده بماند و موجب بروز عفونت دوباره در دام‌ها و انسان‌ها گردد.
تصویر شماره 12 - کوکسیلا بورنتی