به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ جهت تشخیص دقیق کمپیلوباکتریوز به جمع آوری نمونه از دام می‌پردازیم. در این بخش توضیح داده شده که از چه قسمت‌هایی و چگونه باید برداشت شده و چگونه نمونه‌ها را نگهداری و انتقال دهید.
دام نر
در گاو نر ترشحات غلاف قضیب با روش‌های مختلفی به‌دست می‌آید. اسکراپ، آسپیره کردن و شستشو دادن. ترشحات غلاف قضیب معمولا با اسکراپینگ به‌دست می‌آید و می‌تواند جهت جداسازی باکتری استفاده شده و یا آن را در لوله محتوی 5 سی‌سی محلول PBS در فرمالین 1% برای آزمون ایمونوفلئورسنس جمع‌آوری کرد.
مایع منی می‌تواند ازطریق واژن مصنوعی جمع‌آوری شود که پس از آن، محتویات واژن مصنوعی را می‌توان با 30-20 سی‌سی محلول PBS شستشو داده و در ظرف استریل جمع‌آوری کرد.
برای جمع‌آوری نمونه از غلاف قضیب می‌بایست 30-20 سی‌سی محلول PBS را در آن وارد کرده و پس از گذشت 20-15 ثانیه، محلول را آسپیره کرده و در ظرف استریل جمع‌آوری می‌نمائیم.
نمونه منی جمع‌آوری شده که در PBS غوطه‌ور است باید مستقیماً روی محیط کشت معمولی یا محیط کشت غنی شده قرار داده شود.
دام ماده
جهت نمونه‌برداری در دام ماده از ترشحات گردن رحم و واژن استفاده کنید. نمونه‌ها را با روش آسپیره کردن یا شست و شوی واژن جمع‌آوری کنید.
جهت آسپیره کردن، ناحیه فرج را با دستمال تمیز کنید. سپس یک پیپت مخصوص تلقیح مصنوعی یا پیپت تلقیح مصنوعی را وارد واژن کنید تا بخش ابتدایی آن به گردن رحم برسد.
در هنگام بیرون کشیدن ترشحات، پیپت را به آهستگی جلو و عقب ببرید سپس پیپت را خارج کنید و ترشحات جمع‌آوری شده را مستقیماً به محیط کشت یا محیط کشت انتقالی و غنی شده وارد نمایید.
همچنین می‌توانید نمونه‌ها را با شست وشوی واژن، جمع‌آوری کنید: با استفاده از سرنگی که به پیپت مخصوص تلقیح مصنوعی متصل است 30-20 میلی‌لیتر PBS را به آهستگی به داخل واژن تزریق کنید. مایعات را بیرون بکشید و مجدداً 5-4 مرتبه دیگر مایعات را به آهستگی تزریق کنید سپس به‌طور مستقیم آن را در محیط کشت پخش کرده یا آن را به محیط کشت انتقالی و غنی شده اضافه کنید.
می‌توانید بعد از تزریق PBS با استفاده از یک تامپون یا گاز استریل که به‌مدت 10-5 دقیقه در داخل واژن نگهداری شده است مایع شست وشو را از محوطه واژن جمع‌آوری کنید. نمونه‌ای که از گردن رحم و واژن اخذ کرده‌اید را باید با PBS رقیق کنید و سپس آن را به‌طور مستقیم در محیط کشت یا محیط کشت انتقالی و غنی شده وارد کنید.
نمونه‌ای را که به این شیوه جمع‌آوری کرده‌اید در ظرفی که حاوی حدود 5 میلی‌لیتر PBS و فرمالین 1% است، ارسال کنید. نمونه‌ها باید تازه باشند و در محیط کشت انتقالی مناسب مانند FBS/glycerol ارسال گردند و تا رسیدن به آزمایشگاه در شرایط سرد و مرطوب نگهداری شوند.
نمونه‌ها
تنها درصورتی می‌توان گفت که عامل سقط در دام‌ها کمپیلوباکتر است که جرم را جداسازی کنیم و بررسی کنیم که آیا خصوصیات این جرم با کمپیلوباکتر مطابقت دارد یا خیر.
نمونه‌های انتخابی شامل جفت دام سقط شده، کبد، ریه و معده جنین و ترشحات واژن می‌باشد. محتویات معده جنین سقط شده که می‌توان از آن به‌صورت سترون توسط سرنگ نمونه‌گیری کرد، نمونه مناسبی جهت جداسازی کمپیلوباکتر می‌باشد.
جهت اخذ نمونه از پرده‌های جفت لازم است بعد از شست و شوی آن با PBS جهت رفع آلودگی‌های سطحی، پرز‌های کوریونیک را به روش اسکراپینگ جدا و به محیط کشت معمولی انتقال داد.
نمونه‌هایی را که می‌خواهیم به آزمایشگاه ارسال کنیم، باید تازه باشند، توسط محیط انتقالی مناسب مثل FBP/glycerol منتقل شده و سرد و مرطوب نگهداری شوند.
نمونه‌ها باید در دمای 10-4 درجه سانتی‌گراد و به دور از نور به آزمایشگاه ارسال شود. چنانچه امکان ارسال نمونه‌ها در همان روز جمع‌آوری به آزمایشگاه نباشد، باید حتماً آنها را در محیط انتقالی نگهداری نمود.
محیط‌های انتقالی متنوعی جهت ارسال نمونه‌ها وجود دارد که ازجمله آنها می‌توان اشاره کرد به: Lander᾿s-clark᾿s, SBL, Weybridge᾿s, Clark᾿s and Foley᾿s, Blair᾿s, Cary
برخی از محیط‌های انتقالی مذکور حاوی cycloheximide هستند که دارای خاصیت بالقوه سمی است به‌همین دلیل می‌توان از ampHotericine B به‌عنوان جایگزین استفاده کرد.
برای تشخیص موارد مثبت، آزمایش‌های هیستوپاتولوژیک بر روی نمونه‌های بافتی دام سقط شده مناسب می‌باشند. نمونه‌هایی که ضخامت آنها کمتر از 0/5 سانتی‌متر است، باید بلافاصله بعد از سقط یا مرگ، تهیه شده و توسط ثابت‌کننده مناسب ثابت شوند.
بهتر است بافت‌های ثابت شده برای حداقل دو روز قبل از هر کاری بر روی آنها در محیط آزمایشگاه باقی بمانند.
آماده سازی محلول‌ها
1- محیط کشت FBP/glycerol محیط آبگوشت مغذی شماره 2
2- آگار w/v 0/12درصد
3- گلیسرول 15%
4- عصاره مخمر w/v 0/1درصد
5- FBP با غلظت دوبرابر و مکمل غنی شده
-6 آبگوشت مغذی، آگار و گریسرول را با استفاده از حرارت ملایم ذوب کنید. سپس آنها را به مدت 15 دقیقه در حرارت 121 درجه سانتی‌گراد اتوکلاو کنید، سپس دمای آنها را در حمام آب به 55-50 درجه سانتی‌گراد برسانید.
FBP غنی شده با مکمل را به صورت سترون اضافه و به آرامی مخلوط کنید. 4 میلی‌لیتر از محلول حاصل را در ظروف مخصوص توزیع کنید.
تشخیص
درموارد برگشت منظم و غیرمنظم به فحلی درگاوها و تلیسه‌ها به‌ویژه پس از ورود یک گاو نر به گله، پس از ارزیابی اسپرم گاو نر باید به کمپیلوباکتریوز مشکوک شد.
جداسازی میکروب از مایعات پس از شست و شوی غلاف آلت تناسلی
تهیه گسترش، کشت و آزمون آنتی بادی فلئورسنت
آزمون سرم‌شناسی
واژینال موکوس آگلوتیناسیون تست
در گاو نر شست وشوی غلاف و اسکراب آن توصیه شده است با استفاده از بافر نرمال سالین می‌توان نمونه را در همان روز نگه داشت در غیر این صورت، محیط کشت قابل حمل و نقل استفاده می‌شود.