تشخیص آزماشگاهی دلایل سقط جنین

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ در این قسمت مقاله می‌پردازیم به توضیح خلاصه‌ای درباره آنچه که باید در آزمایشگاه‌های تشخیصی جهت شناسایی بهتر دلایل سقط جنین، رعایت نمود. همچنین چه آزمایشاتی برای تشخیص چه بیماری‌های نیاز است.

تشخیص غیرمستقیم

تشخیص سرم‌شناسی، هم برای تأیید نتایج حاصل از تشخیص مستقیم و هم به‌عنوان یک روش مستقل جهت تشخیص علت سقط، مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌های سرم‌شناسی، پادتن‌هایی را شناسایی می‌کنند که در پاسخ به عامل اصلی مسبب سقط، ترشح شده‌اند.

قاعده کلی آزمایش

تشخیص سرم‌شناسی سقط‌های عفونی، یک تشخیص مقایسه‌ای در سطح گله است. برای مثال در نواحی مدیترانه‌ای، آزمایش‌های همزمان برای تشخیص بروسلوز، سالمونلوز، کلامیدیوز و تب کیو انجام می‌گیرد.

سایر روش‌ها فقط درصورتی که آزمون‌های اولیه منفی شده باشند و یا برای تشخیص منبع عفونت انجام می‌شود.

روش انتخابی مورد استفاده بستگی به نوع عامل عفونی، امکان انجام آزمایش موردنظر در آزمایشگاه و قوانین منطقه‌ای درمورد حمل ارگانیسم‌های واگیردار دارد.

روش‌های قدیمی همچون آگلوتیناسیون سرم، ثبوت عامل مکمل یا ایمونوفلوئورسنت توسط OIE توصیه شده است که به‌طور معمول در تشخیص سرمی سقط‌ها، نتایج رضایت‌بخشی می‌دهند.

انتظاری که از یک آزمون می‌رود این است که نتایج را به صورت کمی در اختیار قرار دهد. در مناطقی که عفونت‌های متعدد رخ می‌دهد، تنها روش مؤثر جهت تشخیص تفریقی بین دام واکسینه، عفونت نهفته و عفونتی که باعث سقط شده است، روش سرم‌شناسی می‌باشد.

وقوع متناوب سقط و کاهش تولید در دام آلوده، باعث افزایش کلی در میزان تولید پادتن‌های سرم می‌شود و به این وسیله باعث ایجاد پاسخ یادآور می‌گردد.

باید با مقایسه نتایج آزمون‌هایی که با استفاده از آنتی‌ژن‌های مختلف به‌دست آمده است، تفسیر نهایی را انجام داد.

تفسیر نتایج و محدودیت‌ها

برای تفسیر نتایج سرم‌شناسی، جزئیات مربوط به آزمایش‌های انجام شده و نتایجی که به‌صورت عیار یا عوامل رقت سرم آزمایش شده بدست آمده است، باید در گزارش موجود باشد. (جدول 1) با توجه به ضوابط به تصویب رسیده، نتایج تحلیل‌ها می‌تواند در دو سطح تفسیر شوند:

1- برای تشخیص سرمی سقط عفونی، چنانچه نمونه‌ها کمتر از 8 هفته بعد از سقط تهیه شوند:

2- با تفسیر نتایج به‌دست آمده از بررسی‌های سرو اپیدمیولوژیک، می‌توان به حضور عفونت در گله پی برد:

به عنوان مثال در جدول 1 ممکن است علت سقط‌ها در گله سالمونلا بوده و گله مبتلا به شکل پنهان عفونت با کلامیدیا و تب کیو باشد. همچنین می‌توان گفت که گله هیچ‌گونه آلودگی با بروسلا و توکسوپلاسما نداشته است.

(عدم وجود عفونت در گله را فقط در صورتی می‌توان تأیید کرد که هر دو آزمایش در تمامی دام‌ها انجام گیرد)

جدول شماره 1- مثالی از گزارش تشخیص سرمی سقط‌های عفونی

جدول شماره 2 - خلاصه مقایسه‌ای روش‌های تشخیصی سقط‌های عفونی

اگر اندازه سر تا دم جنین 10 سانتی‌متر یا کمتر باشد بهتر است آن را به‌صورت دست نخورده، همراه با جفت ارسال کنید.

تعیین سن جنین بر اساس اندازه سر تا دم (crown-rump length)

X= اندازه سر تا دم جنین                  y= سن جنین

(21+x) 2.5 = y: سن جنین در گاو

(17+x) 2.1 = y: سن جنین در گوسفند 

اگر اندازه سر تا دم جنین بزرگتر از 10 سانتی‌متر بود، با توجه به توضیحات این نوشته عمل کنید.

برای نمونه‌برداری چاقوی تیز برای برش‌های اصلی و دو سوزن موردنیاز است (G1 ½ in.) باید تا جایی که می‌توانید نمونه‌های مناسب را جمع‌آوری کنید. نمونه سرم مادری (لوله لخته) و نمونه خون کامل (لوله حاوی EDTA) را باید از همه دام‌های مبتلا و درصورت امکان از دام‌های سالم نیز اخذ شود.

توجه داشته باشید که نمونه‌های بافتی باید تازه باشند و نباید آن‌ها را در محیط کشت به آزمایشگاه ارسال کرد، با این کار می‌توانیم ارگانیسم‌های بیشتری را کشت دهیم. در این حالت، چون نمونه‌ها در محیط کشت انتقالی نیستند، باید آنها را به سرعت سرد کرد و در کوتاه‌ترین زمان ممکن همراه با بسته یخ به آزمایشگاه (مراکز تشخیصی بهداشت دام) ارسال نمود.

جدول شماره 3 - نمونه‌های لازم جهت جمع‌آوری و آزمایش‌های مربوط به آن‌ها