تشخیص، بررسی و مدیریت عارضه سقط جنین نشخوارکنندگان

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ سقط جنین دام‌های مزرعه، همواره به‌عنوان یکی از معضلات صنعت دامپروری در ایران و سایر نقاط جهان مطرح می‌باشد که عوامل مسبب آن بسیار زیاد و متنوع‌اند.

مجموعه حاضر باتوجه به نیاز اجرایی ادارات کل و شبکه‌های دامپزشکی کشور به راهنمایی، جهت بررسی اولیه موارد سقط جنین، نحوه نمونه‌گیری، شرایط انتقال آنها و درمان و کنترل عوامل اصلی تهیه شده است که در نهایت به عوامل غیرعفونی نیز اشاراتی شده است.

در این مقاله سعی شده است تا از منابع معتبر و به‌روز دنیا استفاده شده و تا حد امکان، توصیه‌ها با شرایط ایران بومی‌سازی شود، لیکن بر این امر نیز واقفیم که دارای کاستی‌ها و کمبودهایی می‌باشد که امید است مقبول نظر و مورد استفاده دامداران و کارشناسان سطوح مختلف دامپزشکی قرارگیرد.

مقدمه

صنعت پرورش دام اهلی علاوه بر اهمیت اقتصادی، ازنظر اجتماعی و سیاسی نیز قابل توجه است. حدود 70 % از زمین‌های کشاورزی به پرورش دام‌های اهلی اختصاص داده می‌شود. و در این بین، پرورش نشخوارکنندگان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

این اهمیت از لحاظ تولید شیر و گوشت و تا حدی نیز تولید پشم می‌باشد. خسارت‌هایی که ازبین رفتن آبستنی در مراحل مختلف آن به دام‌های کشور وارد می‌سازد بسیار چشمگیر است، بنابراین سقط جنین می‌تواند باعث کاهش سود و ایجاد خسارات اقتصادی فراوان گردد.

ارزش اقتصادی دام بر پایه دو صنعت اقتصادی تولید و تولیدمثل استوار است. بدیهی است تولیدمثل مقدم بر تولید و بیش از آن موردتوجه می‌باشد زیرا تا مادامی‌که تولیدمثل نباشد، تولید هم میسر نخواهد بود، لذا مسائل تولیدمثلی همیشه موضوع مهمی بوده و عناوین تحقیقاتی فراوانی را در دنیا به خود اختصاص داده است.

از مشکلات عمده‌ای که در ارتباط با دام‌های ایران وجود دارد مسئله سقط جنین و مرگ و میر نوزادان می‌باشد که باعث شده است تولیدات دامی بسیار کمتر از پتانسیل عظیم آن باشد، چراکه با توجه به جمعیت بالای آن، این توان وجود دارد که سهم بیشتری در تولیدات دامی داشته باشند.

علی‌رغم پیشرفت‌های زیاد در امور مختلف دامپروری کشور، تغییر زیادی در بخش پرورش گوسفند و بز مشاهده نمی‌شود. وابستگی گوسفند به مرتع، کویری بودن بخش وسیعی از کشور، عدم آگاهی دامپروران با شیوه‌های نوین دامداری و از همه مهم‌تر، نگاه چوپانی به گوسفند و گوسفندداری، از عوامل مؤثر در این زمینه می‌باشد.

با وجود اینکه برابر آمار رسمی، کشور ایران از لحاظ جمعیت گوسفند، جزو 4 کشور اول دنیا قرار دارد تولیدات داخلی و در رأس آن تولید گوشت، کفاف نیازهای داخلی را نداده و سالیانه میلیون‌ها دلار صرف واردات گوشت از سایر کشورها می‌شود.

در این میان، روند رشد جمعیت گوسفند در دهه‌های اخیر سیر صعودی داشته ولی به‌علت عدم مدیریت صحیح، تناسب دام و مرتع بهم خورده و چرای بی‌رویه سبب تخریب هرچه بیشتر مراتع شده است.

در حال حاضر باوجود وضعیت نابه‌سامان فعلی، دیگر افزایش تولید ازطریق رشد کمی جمعیت گوسفند امکان‌پذیر نیست و برابر اعلام رسمی منابع معتبر، در حال حاضر دام موجود در مراتع ایران 2/5 الی 3 برابر ظرفیت موجود است.

به‌عبارت دیگر برخلاف سایر بخش‌های دامپروری مانند گاوداری، مرغداری، آبزی‌پروری و حتی زنبورداری سیستم پرورش گوسفند در ایران یک سیستم کاملاً سنتی بوده که لازم است با وارد کردن مؤلفه‌هایی نظیر منابع مالی، تحقیق، آموزش و ترویج و بازاریابی، آن را به سیستم نیمه‌صنعتی تغییر داد و سبب افزایش تولید در بعد کیفی شد.