به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بیماری نیوکاسل بیماری ویروسی است که واگیری و تلفات بالایی دارد.
پرندگان اهلی و وحشی را درگیر می‌کند. البته بیشتر مرغ و بوقلمون حساس هستند.
خسارات اقتصادی فراوانی را به مرغداران وارد کرده است. خسارات اقتصادی شامل تلفات، هزینه آزمایش‌ها و راه‌های کنترلی هزینه‌بر می‌باشد.
به‌طورکلی، بیشترین خسارات وارد بر صنعت مرغ گوشتی کشور، سندرم‌های تنفسی هستند.
خصوصیات ویروس عامل نیوکاسل
• از خانواده پارامیکسوویریده، در جنس آوولاویروس (Avulavirus)
• RNA تک‌رشته‌ای
• غشادار
• کپسید مارپیچ
• این ویروس 9 سروتیپ شامل APMV-1 to APMV 9 دارد.
• عامل نیوکاسل APMV-1 است.
• در سراسر جهان وجود دارد و حتی در کشورهای پیشرفته نیز مواردی از همه‌گیری نیوکاسل گزارش می‌شود.
• تقریباً همه گونه‌های پرندگان را درگیر می‌کند.
• اگرچه تغییرات ژنتیکی اندکی دارد، اما سویه‌های مختلف آن حدت‌های متفاوتی دارند.
میزان واگیری و تلفات نیوکاسل
• میزان واگیری تا 100%
• میزان تلفات تا 90%
• برخی گونه‌های پرندگان ممکن است علامتی نشان نداده و حامل ویروس باشند
و درنتیجه باعث ایجاد بیماری در مرغ‌های اهلی شوند.
• ویروس از چند روز تا چند هفته در محیط باقی می‌ماند.
راه‌های انتشار نیوکاسل
• متوسط دوره نهفته بیماری، حدود 5 تا 6 روز
• انتقال مستقیم ازطریق مدفوع و ترشحات تنفسی صورت می‌گیرد.
• انتقال غیرمستقیم ازطریق آب و غذا (پرندگان مهاجر و کبوترها که حامل ویروس هستند)، وسایل و لباس‌های آلوده صورت می‌گیرد.
علائم گله درگیر با نیوکاسل
• افت تولید تخم‌مرغ
• شکستگی پوسته تخم‌مرغ
• تلفات زیاد در طی 24 تا 48 ساعت. تلفات تا 7 - 10 روز بعد ادامه می‌یابد.
• پرندگانی که زنده می‌مانند ممکن است علائم عصبی نشان دهند.
• تورم سر، مخصوصاً اطراف چشم‌ها ممکن است مشاهده شود.
• اسهال آبکی و سبز
• علائم عصبی شامل لرزش عضلانی، کشیدن پاها، چرخش سر و گردن، به دور خود چرخیدن و فلجی کامل
• علائم تنفسی
• تولید تخم‌مرغ‌های بدون پوسته
|
چشم‌های قرمز و پلک‌های متورم با تجمع غیرطبیعی مایع اشکی |
 |
|
ترشحات کف‌آلود از دستگاه تنفسی |
 |
|
ترشحات کف‌آلود از بینی، تجمع مایع در ریه‌ها |
 |
علائم کالبدگشایی پرندگان تلف شده در اثر نیوکاسل
• خونریزی در گره‌های لمفاوی
• ضایعات دیفتریک از منقار تا انتهای دستگاه گوارش
• خونریزی سنگدان و پیش‌معده و مخاط روده
|
شکل حاد: خونریزی در مخاط نای |
 |
|
خونریزی در سراسر روده |
 |
خونریزی در سرتاسر روده
خونریزی در کبد
نیوکاسل در انسان
• احتمال آلودگی انسان کم است
• در انسان التهاب خفیف ملتحمه ممکن است مشاهده گردد.
• باید از تماس مستقیم با پرنگان بیمار اجتناب شود.
• کارکنان کشتارگاه طیور و واکسیناتورها در معرض خطر هستند.
• انتقال انسان به انسان رخ نمی‌دهد.
• گزارشی از بیماری انسان ناشی از خوردن محصولات طیور وجود ندارد.
راهکارهای پیشگیری از وقوع نیوکاسل
• کنترل سایر بیماری‌ها به کاهش بروز نیوکاسل کمک می‌کند.
• اقدامات فوری قرنطینه‌ای
• نمونه‌گیری و ارسال نمونه به آزمایشگاه
• ازبین بردن لاشه‌های تلف شده
• ضدعفونی کردن محیط
• جلوگیری از تماس پرندگان وحشی با پرندگان اهلی
• تا 30 روز پس از وقوع بیماری، جوجه‌ریزی ممنوع است
• کنترل موش و حشرات
• کاهش رفت و آمد افراد
• واکسیناسیون و نمونه‌گیری‌های مکرر برای پایش حضور ویروس لازم است و اساس برنامه کنترلی برای نیوکاسل محسوب می‌شود.
• واکسن‌های مؤثری علیه نیوکاسل عرضه می‌شود.
برخی از این واکسن‌ها نه تنها پرندگان را علیه نیوکاسل ایمن می‌کند، بلکه محافظت خوبی علیه برونشیت عفونی و سندرم افت تخم‌مرغ نیز ایجاد می‌کند.
منبع: شفا ایتوک حاتم