نقش پروتئین در حل مشکلات طیور

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ تنظیم پروتئین در جیره طیور می‌تواند به حل برخی از مشکلات مرغداری کمک کند. در شرایط مختلفی چون تنش گرمایی، پرورش در ارتفاعات بالا و شرایط بیماری.

پروتئین جیره در شرایط تنش گرمایی

در گذشته توصیه می‌شد که برای تامین نیاز پرندگان به منابع پروتئینی و ثابت ماندن این مقدار طی کاهش مصرف خوراک ناشی از تنش گرمایی، میزان پروتئین جیره افزایش یابد. در طول سالیان گذشته، شواهد مختلفی به‌دست آمد که نشان داد نیاز پرندگان به پروتئین در دوره تنش گرمایی، الزاما افزایش نمی‌یابد.

در مطالعه‌ای که بر روی جوجه‌های 3 تا 6 هفته نگهداری شده در ۳۲ درجه سانتی‌گراد صورت گرفت، به اثبات رسید که افزودن غلظت پروتئین جیره از ۱۷ به ۲۳ درصد، هیچ تأثیری بر روی رشد آنها نخواهد داشت.

این امر می‌تواند به‌طور عمده به‌دلیل افزایش نیتروژن دفعی و کاهش بازدهی جیره غنی از پروتئین در مقایسه با جیره رقیق باشد (جدول 4).

بهره‌گیری از پروتئین در پرندگانی که جیره رقیق‌تری از این نظر دارند، معمولا بالاتر است و دلیل این امر شاید به‌دلیل خودتنظیمی متابولیکی بدن در مقابل مقادیر کم پروتئین باشد.

تنظیم پروتئین جیره باید به‌نحوی باشد که عملکرد بهینه در کنار جبره مقرون به‌صرفه موردتوجه قرار گیرد.

در برخی موارد، مقادیر کم پروتئین جیره به‌علت کیفیت پایین منبع پروتئینی و فقدان پروفایل آمینو اسیدی مناسب، می‌تواند زیان‌آور باشد. تحقیقات نشان می‌دهد با مصرف منبعی از پروتئین که از لحاظ اسیدهای آمینه متیونین و لیزین دارای وضعیت مناسبی هستند، کاستن ۲ تا 4 درصدی پروتئین خام جیره بدون مشاهده اختلال در وزن‌گیری و ضریب تبدیل امکان‌پذیر خواهد بود.

از سوی دیگر به‌کارگیری مقادیر کمتر آمینو اسید در جیره به نسبت استاندارد، منجر به بروز نشانه‌های کمبود آنها می‌شود، هرچند پروتئین خام به‌طور کامل تامین شده باشد.

بیشتر بدانیم:
تنش گرمایی در طیور و نقش پروبیوتیک ها
بیماری نکروز روده در مرغ ها

منابع پروتئینی برای پرورش در ارتفاعات بالا

پرندگان پرورش یافته در ارتفاعات بالا غالبا با مشکلات عملکردی، سلامتی و جوجه درآوری مواجه هستند که دلیل بروز این اختلالات مربوط به کاهش اکسیژن محیط، دمای پایین و رطوبت پایین محیط است. جهت کاستن از مشکلات فوق، جیره این گونه مناطق بایستی با پروتئین‌های جانوری غنی گردد.

اغلب پروتئین‌های با منشا جانوری حاوی آهن هم (Heme-Type Iron) هستند که در پرندگان جذب بهتر و کاربرد بیشتری دارد. درطرف مقابل آهن غیر هم است که در پروتئین‌های با منشا گیاهی به‌وفور یافت می‌شود.

آهن هم، ظرفیت حمل اکسیژن خون را افزایش داده و مصرف اکسیژن توسط سلول را تسهیل می‌نماید. درنتیجه عملکرد پرندگان در ارتفاعات بالا بهبود می‌یابد.

جهت دستیابی به بهترین نتیجه، جیره پرندگان در مناطق با ارتفاع بالا، بایستی به‌نحوی تنظیم گردد که حداقل ۸۰ میلی‌گرم آهن در هر کیلوگرم از خوراک تأمین شود. پروتئین و انرژی نیز بایستی به میزان لازم برای هر مرحله از تولید تنظیم شوند.

تغذیه پروتئینی در شرایط بیماری

در شرایط وقوع بیماری، افزودن سطوح پروتئین جیره و با حداقل تامین آن به میزان توصیه شده، ضروری است. پروتئین یکی از اصلی‌ترین تنظیم‌کنندگان چرخه هورمون‌هایی همچون انسولین، گلوکاگون، تیروکسین و هورمون رشد است که همه به‌نحوی در سیستم ایمنی دخیل بوده و توانایی بدن را در مقابله با بیماری بهبود می‌بخشند.

از سوی دیگر، مقادیر بالای پروتئین جیره می‌تواند نوعی عامل مستعدکننده برای برخی بیماری‌ها مانند تورم روده نکروتیک در جوجه گوشتی باشد که معمولا در سن ۲ تا 6 هفتگی بروز می‌کند.

این بیماری در پی رشد بیش از حد کلستریدیوم پرفرژنس در روده باریک روی می‌دهد و میزان این باکتری از حد نرمال 10⁴ واحد تشکیل‌دهنده کلونی (CFU)  Colony-Forming Units به ۱۰^۷ یا 10⁹ CFU در هر گرم از مواد هضمی خواهد رسید و بیماری بروز خواهد کرد.

با افزایش مقدار پروتئین جیره، فعالیت آنزیم تریپسین نیز در روده کوچک افزایش خواهد یافت. این مکانیسم می‌تواند به آزاد شدن سریع‌تر کوکسیدیا از اووسیت بیانجامد که این موجب افزایش فعالیت انگل و کاهش حساسیت آن به واکسن خواهد شد.

در این قبیل موارد که عوامل بیماری‌زای پروتوزوآیی و باکتریایی غالب می‌شوند، ممکن است. تنظیم مقدار پروتئین به زیر سطوح توصیه شده، در کنار سایر اقدامات، منجر به کاهش عوارض نامطلوب بر روی پرنده گردد.

بخش دیگر این نوشته:
نقش پروتئین در حل مشکلات طیور