به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ اعضائی که دانه گیاهان را احاطه می‌کند و آنرا را می‌پوشاند برحسب گیاهان مختلف عبارتند از:
- بال (Balle) که اطراف دانه غلات را می‌پوشاند.
- سیلیک (silique) که میوه گیاهان تیره خاجی‌ها است.
- گوس (Gosse) که میوه گیاهان تیره حبوبات بوده دانه‌ها را احاطه می‌کند.
ارزش غذائی هریک ازاین قسمت‌ها از کاه همان گیاه بیشتر بوده و گاهی اوقات دوبرابر کاه مربوطه ارزش دارد.
علاوه براین قابلیت هضمی بال بیش از کاه است چون مقدار سلولز در بال کمتر است. بال غلات بیش از همه به مصرف خوراک دام می‌رسد و بهتر است پیش از مصرف، آنرا غربال کرد تا مواد خارجی آن گرفته شود.
بال چاودار و جو به‌علت داشتن ریشک، دام را ناراحت می‌کند وبهتر است آنها را با سایر مواد غذائی سیلو کرد تا براثر نرم شدن ریشک‌ها قابل مصرف شود.
میوه گیاهان تیره خاجی‌ها مواد خارجی کمتری دارد و پاک کردن آنها آسان‌تر است. میوه گیاهان تیره حبوبات ارزش غذایی بیشتری دارد و پرارزش‌ترین آنها عدس و سوژا می‌باشد و چون مقدار سلرلز آنها نسبتا کم است قابلیت هضم آنها زیادتر می‌باشد.
کاه و پوشش دانه‌ها را مخصوصاً هنگامی‌که مقدارزیادی چغندر و سیب‌زمینی به حیوان می‌دهند باید به جیره اضافه نمود.
کاه برای تغذیه اسب و گاو باید به بصورت خرد شده باشد بخصوص وقتی‌که مقادیر کمی از آن (۱ تا ۲ کیلو در روز برای هر راس دام) همراه با غذاهای متراکم ویا همراه با ریشه‌ها (مثل هویج) به دام می‌دهند باید کاملاً خرد شده باشد.
به گاوهائی که شیر فراوان می‌دهند و همچنین دام‌های جوان کمتر از یکسال نباید کاه داده شود. پوشش غلات و کاه را نباید بغیر از گاو و خوک به جیره سایر دام‌ها وارد کرد.
درمورد این دام‌ها نیز می‌توان کاه را جانشین علوفه خرد شده نمود و بصورت مخلوط با چغندر با سیب‌زمینی و یا با مقدارکمی کنجاله بین دام‌ها توزیع کرد زیرا ارزش غذائی 1 کیلو کاه +۱/۵ کیلو چغندر یا 0/5 کیلو سیب‌زمینی + ۵۰ تا 60 گرم کنجاله مساوی است با ارزش غذائی ۱ کیلو علف خشک متوسط.
مقدار معمولی که می‌توان ازبال و مازاد حاصله ازدانه‌کوبی بعنوان جیره روزانه هر راس دام درنظر گرفت به میزان ۱ تا ۳ کیلوگرم می‌باشد.
چنانچه کاه یا بال کپک زده یا دچارزنگ شده باشند موجب به بروز یک خطر واقعی برای دام‌ها گردیده و لازم است ازتغذیه با آنها جلوگیری به‌عمل آید. گاهی اوقات بال برنج و یا پیوسته بادام زمینی را کاملاً کوبیده و نرم می‌کنند و به‌صورت تقلب درمواد آردی بکار می‌برند.