فیبر رژیم غذایی، مصرف خوراک و عملکرد رشد

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر معمولاً حاوی تراکم انرژی پایین هستند که ممکن است مصرف خوراک و نسبت ضریب تبدیل خوراک را در جوجه‌های گوشتی کاهش دهند.

با این حال، محققان مختلف نشان داده‌اند که استفاده از مقدار متوسط فیبر جیره‌ای نامحلول، مصرف اختیاری خوراک را در جوجه‌های گوشتی تحت تأثیر قرار نمی‌دهد (خیمنز مورنو و همکاران، ۲۰۱۰؛ ساکرانی و همکاران، ۲۰۱۲).

درواقع، گونزالس - آلوارادو و همکاران (۲۰۰۷) اثرات گنجاندن ۳ پوسته جو دو سر با پوسته سویا به رژیم غذایی شاهد بر پایه ذرت را که شامل 2/5درصد CF بود با یک رژیم غذایی شاهد بر پایه برنج که شامل 1/5 درصد CF بود مورد مطالعه قرار دادند.

از 1 تا 4 روزگی، گنجاندن پوسته‌ها مصرف خوراک را کاهش داد اما اثری بر افزایش وزن بدن (BWG) نداشت که نشان می‌دهد که جوجه‌های تغذیه‌کننده از جیره‌های حاوی پوسته سویا، خوراک بیشتری را نسبت به جوجه‌های تغذیه‌شده با جیره شاهد تلف کرده‌اند.

در دوره ۱ تا ۲۱ روزگی، با گنجاندن منابع فیبر، مصرف خوراک و BWG افزایش یافته و ضریب تبدیل غذایی (FCR) بهبود یافته است.

خیمنز مورنو و همکاران (۲۰۱۱) اثرات رقیق کردن جیره جوجه‌های گوشتی را با افزایش سطح پوسته نخود (۰ تا 7/5%) بر رشد، بهره‌وری انرژی و قابلیت هضم مواد غذایی جوجه‌های گوشتی (جدول 6) (مشاهده جدول 6 در بخش قبلی مقاله) در دوره 1-18 روزگی مورد مطالعه قرار دادند.

گنجاندن تا 5% پوسته نخود، صفات عملکردی مورد مطالعه، و همچنین قابلیت هضم مواد غذایی را بیشتر بهبود داد.

هنگامی‌که 7/5% پوسته نخود به جیره افزوده شد، مزایای فیبر ناپدید شد اما هنوز هم بسیاری از صفات شبیه جوجه‌های تغذیه شده با جیره شاهد بود.

احتمالا، سطح و نوع DF (فیبر جیره) و سن پرنده، پاسخ جوجه را باتوجه به مصرف خوراک تغییر می‌دهد.

جدول ۷- اثرات گنجاندن پوسته جو دوسر و تفاله چغندرقند در جیره
بر روی عملکرد رشد و ترکیبات لاشه‌های منتخب جوجه‌های گوشتی
در سن ۴۲ روزگی
  کنترل * پوسته جو دوسر (%3) تفاله چغندرقند (۳٪) SEM ** احتمال (P)
سنین ۱ تا ۱۰ روزگی
وزن گیری بدن (گرم در روز) 17b 19a 18ab 0/4 0/05 ≥P
مصرف خوراک (گرم در روز) 22 24 23 0/6 NS
ضریب تبدیل غذایی (FCR) 1/33a 1/21b 1/23b 0/017 0/05 ≥P
سنین ۱۰ تا ۲۵ روزگی
وزن گیری بدن (گرم در روز) 45 50 48 1/3 NS
مصرف خوراک (گرم در روز) 64 66 65 1/7 NS
ضریب تبدیل غذایی (FCR) 1/41 1/34 1/37 0/022 NS
سنین ۲۵ تا ۴۲ روزگی
وزن گیری بدن (گرم در روز) 87b 94a 85b 1/1 0/1 ≥P
مصرف خوراک (گرم در روز) 148a 150a 139b 2/0 0/1 ≥P
ضریب تبدیل غذایی (FCR) 1/70a 1/60ab 1/64ab 0/022 0/1 ≥P
سنین ۱ تا ۴۲ روزگی
وزن گیری بدن (گرم در روز) 55b 60a 56b 0/9 0/05 ≥P
مصرف خوراک (گرم در روز) 88ab 90a 85b 1/0 0/1 ≥P
ضریب تبدیل غذایی (FCR) 1/59a 1/49b 1/53b 0/014 0/05 ≥P
بازده انرژی *** 4/97 4/87 4/89 0/045 NS
میزان لاشه (گرم بر کیلوگرم وزن زنده)
وزن بدن خالی
(بدون دستگاه گوارش
و محتویاتش)
900 901 892 4/2 NS
بخش پا **** 265 266 264 2/5 NS
میزان
گوشت سفید *****
222 219 217 3/8 NS
a , b: حروف مشابه در هر ستون دارای تفاوت معنی‌داری هستند (0/05 ≥P)
* سپیولیت توسط ۳ درصد پوسته جو در صد با ۳ درصد تفاله چغندرقند
در جیره‌های آزمایشی مشابه رقیق شده بود
** تعداد 5 تکرار در قفس با ۱۲ جوجه در هر تیمار.
*** بازده انرژی مطابق فرمول روبرو محاسبه می‌شود:
 
                        بازده انرژی  =  انرژی قابل متابولیسم ظاهری (Kcal)
                                                     وزن گیری بدن (g)
انرژی متابولیسم ظاهری در سن ۳۲ روزگی ۳۱۱۷، ۳۲۵۵ و ۳۲۱۰ کیلوکالری بر کیلوگرم به‌ترتیب برای
جیره‌های کنترل، پوسته جو دوسر و تفاله چغندرقند تعیین شد.
**** در بر گیرنده ران مرغ (Drum sticks) و بازوی مرغ و قسمت پشتی ستون فقرات سینه‌ای
(Posterior of the thoracic Vertebrae) و استخوان‌ها و پوست است.
***** شامل عضلات پکتورالیس مایور (Pectoralis mayor) و پکتورالیس مینور
(Pectoralis minor) همراه با استخوان‌ها و پوست است.


تفاله چغندرقند محتوای پکتین بالایی دارد و پکتین‌ها با ظرفیت نگهداری بالای آب و ظرفیت تورم بالای خود مشخص می‌شوند (سرنا و باخ نادسن، ۲۰۰۷).

چنانچه تفاله چغندرقند در رژیم غذایی گنجانده شود مواد هضمی مرطوب‌تر و حجیم‌تری به‌وجود می‌آید که باعث اتساع فیزیکی دستگاه گوارش می‌شود که ممکن است بر مکانیسم‌های فیزیولوژیکی تنظیم مصرف غذا (دنبو، ۱۹۹4) تأثیر گذارند.

در این رابطه، پترسون و رازدان (۱۹۹۳) مشاهده کردند که در جوجه‌های ۱۸ روزه هنگامی‌که سطح تفاله چغندرقند جیره از 2/3 به 9/2% افزایش یافته بود، مصرف خوراک کاهش یافته است.

همچنین، شکوری و همکاران (۲۰۰۹) مشاهده کردند که گنجاندن 3/0% کربوکسی متیل سلولز یا پکتین مرکبات بسیار متیله شده، مصرف خوراک را کاهش داده است.

احتمالاً، مصرف خوراک پایین را ممکن است به افزایش گرانروی مواد هضمی و زمان ماندگاری طولانی‌تر مواد هضمی در دستگاه گوارش نسبت داد.

فرم خوراک روی توسعه اندام و عملکرد رشد جوجه تأثیر می‌گذارد. پلت کردن، اندازه خوراک ذرات را کاهش و ساختار خوراک را تغییر می‌دهد و در نتیجه، پلت کردن رژیم غذایی ممکن است پاسخ جوجه به گنجاندن فیبر را تغییر دهید.

بیشتر بدانیم:
اهمیت مصرف کلکسیفرول (CC) در جیره غذایی پرندگان
کاربرد شای سوی در تغذیه طیور تخمگذار
عوامل موثر مصرف خوراک در جوجه‌های گوشتی

خیمنز مورنو و همکاران (اطلاعات چاپ نشده) اثرات رقیق کردن یک رژیم غذایی کم فیبر (1/6درصد CF و 3/7 درصد NDF) بر پایه برنج - سویا پروتئین کنسانتره گوشت خوک با ۰، 2/5، و 5 درصد از ۳ منبع فیبر (پوسته جوی دوسر، پوسته برنج و پوسته آفتابگردان مورد مطالعه) را بر عملکرد جوجه‌های گوشتی نگهداری‌شده در قفس و تغذیه‌شده با جیره‌های مش یا پلت در بازه زمانی ۰-۲۱ روزگی مورد مطالعه قرار دادند.

پلت کردن، مصرف خوراک، افزایش وزن بدن و ضریب تبدیل غذایی را بهبود داد (جدول ۲) (مشاهده جدول 2 در بخش قبلی مقاله).

گنجاندن تا 5 درصد پوسته برنج اما نه پوسته جو دوسر و پوسته آفتابگردان در جیره، AMEn را در ۲۱ روزگی کاهش داد؛ این اثر در جیره پلت نسبت به جیره مش بیشتر مشهود بود (داده‌ها نشان داده نشده است).

احتمالاً مصرف سیلیس بالا پوسته برنج در جیره پلت‌شده ممکن است تفاوت‌های مشاهده شده در میان منابع فیبر را توضیح دهد.

جوجه‌های کنونی دارای ظرفیت بالایی برای مصرف خوراک هستند و آنها ممکن رقت بالاتر جیره را بپذیرید پلت، پس از مصرف، به سرعت در قسمت بالای دستگاه گوارش محلول می‌شود.

ذرات خوراک معمولاً با کم شدن اندازه در سنگدان باقی نخواهد ماند فقدان یک سنگدان با عملکرد صحیح، با مصرف اضافی خوراک مرتبط است.

فقدان یک سنگدان با عملکرد خوب ممکن است مانع مصرف اضافی خوراک تنها به‌دلیل محدودیت‌های فیزیکی در حجم سنگدان همراه با محدودیت برای عبور خوراک از سنگدان به دوازدهه گردد.

علاوه بر این، پژوهش‌های قبلی نشان می‌دهد که پرنده بستر را برای جبران عدم وجود فیبر ساختاری در جیره می‌خورد (هتلند و همکاران، ۲۰۰۵).

بنابراین، توصیه می‌شود میزان متوسطی از DF ساختاری در جیره جوجه‌های گوشتی برای جلوگیری از مصرف اضافی، بدون جلوگیری از رشد پرندگان گنجانده شود.