فیبر جیره و فلور میکروبی

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ شرایط بیوشیمیایی در مواد هضمی، در نتیجه ترکیب خوراک و با واکنش‌های فیزیولوژیکی میزبان، در دسترس بودن سوبسترا و غلظت و بنابراین شکل‌گیری فرآورده میکروبی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

درجه حلالیت، قابلیت تخمیر و ویسکوزیته ۳ خاصیت فیزیکوشیمیایی کلیدی اجزاء فیبر برای زیروبم کردن (تعدیل) رشد و پراکنش گونه‌ها و کل جمعیت فلور ساکن در دستگاه گوارش هستند.

فیبر محلول بسیار قابل تخمیر است که ممکن است فعالیت‌های میکروبی افزایش‌دهنده تولید سم و افزایش بیماری‌های روده را تغییر دهد (باخ نادسن و همکاران، ۱۹۹۱).

افزایش ویسکوزیته محتویات لومن به‌واسطه فیبر محلول نه‌تنها جریان آرام و بهره‌وری همرفتی پرز برای جذب مواد مغذی را کاهش می‌دهد، بلکه تبادل گاز بین دیواره و مواد گوارشی را نیز کاهش می‌دهد.

فشار نسبی کمتر اکسیژن با افزایش غلظت مواد مغذی می‌تواند رشد میکروب‌های گذرا، به‌ویژه بی‌هوازی را افزایش دهد.

گنجاندن پکتین مرکبات بسیار متیله شده، می‌تواند جمعیت میکروبی روده را تغییر دهد و فعالیت میکروبی به ویژه آنتروکوک، باکتروئیداسه کلستریدیا، E.coli و شمارش کل باکتری‌های بی‌هوازی را در ایلئوم افزایش دهد (شکوری و همکاران، ۲۰۰۹).

یورگنسن و همکاران (۱۹۹۹) مقدار افزایش اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (عمدتاً اسید لاکتیک و اسید استیک) و دفع H2 درنتیجه تخریب بالاتر از FD (فیبر نخود، سبوس گندم و با سبوس جو دو سر) به‌واسطه تخمیر میکروبی مشاهده کرده‌اند.

بیشتر بدانیم:
آب و جیره غذایی مناسب طیور
تاثیر سلامتی دستگاه گوارش طیور بر عملکرد آنها
رنگ دانخوری چه تاثیری بر کارایی جوجه‌های گوشتی دارد؟

برعکس، تخمیر فیبر نامحلول ناچیز است و حجم مدفوع را در طیور افزایش می‌دهد. بنابراین، اثرات فیبر نامحلول بر ترکیب و مقدار فلور میکروبی ممکن است نسبتا ناچیز باشد.

با این‌حال، گنجاندن یک منبع فیبر نامحلول، مانند پوسته جوی دوسر در جیره، عملکرد سنگدان را بهبود و pH سنگدان را کاهش می‌دهد و ممکن است ازلحاظ مکانیکی سطح مخاط را فعال کند و موجب افزایش حرکت دستگاه گوارش و کاهش شانس باکتری‌ها، مانند کلستریدیوم پرفرینج برای چسبیدن به سطح مخاط در قسمت پائینی GIT (دستگاه گوارش) شود.

خیمنز مورنو و همکاران (۲۰۱۱) مشاهده کردند که رقیق کردن یک جیره شاهد با ۵ درصد پوسته جو دو سر اما نه با تفاله چغندرقند، تعداد کلستریدیوم پرفرینج و انتروباکترها (جدول ۸) را مطابق با میزان بالاتر ذرات فیبر باقی‌مانده در سنگدان کاهش داد (جدول 1) (مشاهده جدول 1 در بخش‌های قبلی).

جدول ۸- اثرات گنجاندن پوسته جو دوسر و تفاله چغندرقند در جیره بر روی فلور میکروبی (Log10 Cfu/g)
چینه‌دان وسکوم (روده کور) جوجه‌های گوشتی پرورش‌یافته بر روی پن‌های کف سالن در سن ۳۶ روزگی
  کنترل ** پوسته جو دوسر (۵٪) *** تفاله چغندرقند *** (۵٪) احتمال (P)
چینه‌دان
گونه‌های لاکتوباسیل
(Lactobacilli spp)
       
روده کور
گونه‌های لاکتوباسیل        
کلستریدیوم پرفرنجنس
(Clostridium perfringens)
       
انتروباکتریاسه
(Entrobacterias)
       
a , b : حروف مشابه در هر ستون دارای تفاوت معنی‌داری هستند (0/05 ≥P)
* تراشه چوب (Wood shavings) به عنوان بستر استفاده شده است.
** جیره کنترل شامل 1/6 درصد فیبر خام (CF) است.
*** جیره کنترل با ۵٪ پوسته جو دوسر یا ۵٪ تفاله چغندرقند منطبق بر تیمار رقیق‌شده بود.


بنابراین، بهبود عملکرد سنگدان و pH کم سنگدان و سرعت عبور سریع‌تر به‌واسطه گنجاندن FD نامحلول، درنظر گرفته شده است که به‌طور بالقوه دارای اثرات مفیدی بر سلامت روده از طریق خواص استریل کردن و زمان کمتری برای در دسترس بودن در جهت تخمیر میکروبی در روده کوچک است.

اثر DF در فرسایش مخاط و بهبود میوسین گوارشی روده به‌نظر می‌رسد بستگی به خواص فیزیکی آنها، از جمله حلالیت دارد.

گنجاندن DF نامحلول یک عمل سایش بیشتری دارد، و موجب خراش دادن موسین مخاط هنگام عبور از طریق دستگاه گوارش می‌شود.

در فیبر جیره‌ای (DF) محلول باتوجه به ظرفیت نگهداری بالای آب آن، ذرات متورم می‌شوند و با افزایش عمل روی روده کوچک پرندگان، سبب افزایش تولید مخاط و درنتیجه افزایش جریان موکوس خام در لومن می‌گردند (مونتاگ و همکاران، ۲۰۰۳).

تغییر ترکیب میوسین‌ها به‌دنبال مصرف DF احتمالا ترکیب باکتری همزیست ثابت را در لایه مخاطی تغییر می‌دهد، که به نوبه خود ممکن است منجر به رقابت بین باکتری‌های کامنسال و پاتوژن شود.

گنجاندن فیبر در جیره (DF) مانند فیبر نامحلول منجر به اسیدی شدن بیشتر میوسین‌ها می‌شود، که به‌نظر می‌رسد پتانسیل مخاط برای مقاومت در برابر حمله توسط آنزیم‌های باکتریایی افزایش دهد، که این به حذف عوامل بیماری‌زا کمک می‌کند.

کلامندال و همکاران (۲۰۱۱) گزارش کردند که گنجاندن سطح بالایی از کنجاله آفتابگردان در جیره، به‌عنوان یک منبع نامحلول DF، با کاهش قابل توجهی در تعداد کلنی گونه‌های کلستریدیوم همراه بوده است.

علاوه بر این، کوتاه شدن پرزها به واسطه مصرف فیبر محلول، مساحت میوسین‌ها را در کریپت‌های روده کوچک کاهش می‌دهد که نشان می‌دهد جوجه‌های تغذیه شده با فیبر محلول ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به باکتری‌های بیماری‌زا باشند.