به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ چنان‌چه در گوسفندی که لنگش دارد، علائم زیر را نیز مشاهده کردید با آگاهی کافی می‌توان اقدام به درمان نمود. دقت فرمایید که مطالب فقط جهت اگاهی است و دامداران هرگز بدون مشورت با دامپزشک اقدام به خودردمانی نکنند.
الف: ورم مفصل هم داشته باشد در این‌صورت
1- اگر چرخش و ریزش بینی هم داشته باشد ملیوئیدوز است. خبر 3842 بند 1
2- اگر سرفه و تب هم داشته باشد پاستورلوز است. خبر 3842 بند 3
3- اگر سفیدی قرنیه و ورم پستان و تب هم موجود باشد آگالاکسی است.
۴- اگر هیچ‌یک از سه مورد فوق نباشد آرتریت است. خبر 3842 بند ۷
ب: تب هم داشته باشد در این‌صورت
- اگر سرفه و ورم مفصل هم داشته باشد پاستورلوز است. خبر 3842 بند 3
- اگر سفیدی قرنیه و ورم مفصل و ورم پستان هم داشته باشد آگالاکسی است.
۵- اگر فقط ورم پستان دیده شود لنگش گوسفند مربوط به ورم پستان است. پیشگیری برمبنای جدا کردن دام‌های مبتلا و رعایت بهداشت است. درمان بصورت تزریق عضلانی و نیز داخل پستانی آنتی‌بیوتیک‌ها است.
اگر ورم پستان و تنگی نفس دیده شود و شیر آبکی و قطع شده و دام حالت توکسمی داشته باشد ورم پستان پاستورلائی است. عامل آن پاستورلا همولتیکا است.
عفونت از راه زخم‌هائی که در اثر مکیدن شدید بره‌ها در پستان‌ها ایجاد می‌شود صورت می‌گیرد. پیشگیری با ازبین بردن منشاء عفونت یعنی اسقاط کردن میش‌هائی است که پستان آلوده دارند.
درمان در مراحل اولیه با تزریق وریدی با خوراکی سولفادیمیدین میسر است. استرپتومایسین و آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف نیز ثمربخش می‌باشد.
6- اگر سایر علائم شاربن علامتی ازقبیل ورم توده‌های عضلانی (شانه‌ها و بالای پاها) که در ملامسه گازدار است و در اوائل گرم و دردناک و بزودی سرد و بدون درد می‌شود و تغییر رنگ پوست ناحیه مبتلا و فساد سریع لاشه بعد از مرگ و خروج کف خون‌آلود از منخرین ومخرج دیده شود احتمالا لنگش گوسفند نتیجه بیماری شاربن علامتی در روی یک پا می‌باشد.
عامل بیماری کلستریدیوم پرفرینجنس یا چائووئی است میکروب با لاشه دام مبتلا و مدفوع دام‌های ناقل مراتع را آلوده می‌کند و بیماری مستقر می‌شود. انتقال بدنبال فعال شدن هاگ‌های دستگاه گوارش و با بدنبال زخم پشم‌چینی - اخته - زایمان و غیره است.
برای پیشگیری بهتر است قبل از پشم‌چینی یا اخته و غیره واکسیناسیون انجام شود. در فاصله چهارده روز بعد از مایه‌کوبی امنیت ایجاد می‌شود. سوزانیدن و دفن لاشه دام تلف شده از آلودگی مراتع می‌کاهد.
در این بیماری بر باشد برخلاف شاربن خون تیره رنگی سریعا منعقد می‌شود. درمان با پنی‌سیلین یا تتراسیکلن‌ها می‌باشد.
ج: جراحات سمی نیز داشته باشد در این‌صورت
۷- اگر ریزش بزاق داشته باشد احتمالا تب برفکی است. خبر 3860 بند 10
۸- ممکن است در اثر فرسودگی سم در سنگلاخ‌ها و زمین‌های خشک در اوایل بهار باشد.
9- اگر زخم بین دو سم بوده و علامت دیگری دیده نشود بیماری پیتن (فوت‌رات) است. عامل بیماری میکروب فوزیفورمیس نودوزوس و عامل مهم فرعی رطوبت آغل است.
پیشگیری بر مبنای معاینه و اصلاح پاها و قرنطینه گله آلوده حتى تا ۶۰ روز بعد از پاک شدن است. برای درمان بایستی از اسپری کلرامفنیکل 10 درصد با راه بردن دام‌ها در حمام سولفات مس ۲۰ تا ۳۰ درصد با فرمالین ۱۰ درصد استفاده کرد.
تزریق عضلانی مخلوط پنی‌سیلین و استرپتومایسین تا ۹۵% بهبودی داده است. تتراسیکلین‌ها نیز موثرند.
گوسفندی که لنگش دارد ممکن است که
۱۰- دندان قروچه و ریزش اشک و بینی هم داشته باشد که نتیجه مصرف زیاد مواد دانه‌ای (یعنی سوء هضم) است.
11- ساق‌ها بطرف خارج یا داخل کج شده باشد که راشیتیسم است. خبر 3857 قسمت د، بند 1
۱۲- در روی ساق پا مو ریختگی و ضخامت پوست و دلمه دیده شود که جرب ساق پا است. خبر 3852 بند ۴
13- آبسه‌های طناب نخاعی باشد.
۱۴- آماس قسمت حساس پا باشد.
۱۵- کوفتگی و شکستگی و غیره باشد.
۱۶- بعد از حمام دادن دام‌ها و بشکل حاد باشد که در اثر میکروب اریزیپلوتریکس است. در این عارضه تیغه‌های حساس سم ملتهب می‌شود ولی مفاصل را آلوده نمی‌کند.
عامل بیماری از راه جراحات پوست وارد بدن می‌شود. برای پیشگیری این عارضه بایستی به مایع حشره‌کش ماده باکتریواستاتیک مثل سولفات مس اضافه کرد. تزریق پنی‌سیلین بهبودی را آسان می‌کند.
۱۷- تورم پوست زخمی باشد.
عامل بیماری ویروسی غیر از ویروس اکتیما است. تصور می‌رود انتقال بیشتر از راه ترک پوست و در دستگاه تناسلی از راه جفت‌گیری است.
پیشگیری در فصل جفت‌گیری و بر اساس معاینه قوچ‌ها است. فعلا درمانی پیشنهاد نشده است.
۱۸- سارکوسپوریدیوز شدید باشد.
عامل بیماری تک‌یاخته سارکوسیستیس تنلا است. آلودگی در اثر خوردن غذاهای آلوده به مدفوع گوسفند مبتلا است. پیشگیری برمبنای اجتناب از اجتماع دام‌ها در مراتع مرطوب و نیز اجتناب از تجمع و تراکم دام‌ها در جای بسته است. درمانی پیشنهاد نشده است.
19- آبسه‌های روی پا باشد که خود یا نتیجه دانه‌های علوفه است و یا آبسه عفونی است. درصورت اول بایستی با پنس و با احتیاط دانه‌های علوفه را برداشت کرد و محل زخم را ضدعفونی کرد.
در حالت دوم بایستی پس از نرم شدن آبسه با پماد اکتیول، با اسکالپل شکاف کوچکی داده تا چرک خارج شود سپس از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کرد.