تنش سرمایی در گاوها

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ معنای سرما برای گاو؛ در هنگامی‌که فصل زمستان و دمای هوا کاهش می‌یابد و به  صفر درجه سانتی‌گراد (یا ۳۲ درجه فارنهایت) نزدیک می‌شود زمانی است که بایستی به اثرات سرما بر روی تولید و کارآیی دام فکر کرد.

گاوها نیز همانند تمامی پستانداران خون‌گرم هستند و بایستی به‌طور پیوسته دمای درون بدن را حفظ نمایند. دمای طبیعی مقعد برای گاو در حدود ۳۸ درجه سانتی‌گراد (۱۰۱ درجه فارنهایت) می‌باشد. مطابق با محدوده دمای محیطی که دامنه تعادل حرارتی نامیده می‌شود دام‌ها جهت حفظ دمای بدن خود انرژی زیادی را صرف نمی‌کنند.

در دماهای پایین از این محدوده دمایی فرایندهای طبیعی مربوط به سوخت وساز بدن حرارت کافی را جهت حفظ دمای داخل بدن تامین می‌کند.

بر اساس دامنه تعادل حرارتی برای گاو ممکن است رفتار دام از لحاظ جستجوی پناهگاه برای حفاظت دربرابر باد و پاسخ دراز مدت دام به سرما به‌واسطه رشد پوشش مویی ضخیم در فصل زمستان بدون تاثیر بر احتیاجات غذایی آنها تغییر نماید.

به هرحال در درجه حرارت‌های پایین‌تر از دامنه تعادل حرارتی دام‌ها دچار تنش سرمایی می‌شوند. دام‌ها برای مقابله با تنش سرمایی بایستی میزان سوخت وساز و حرارت بدن را افزایش دهند. این امر احتیاجات غذایی دام مخصوصا انرژی را افزایش می‌دهد. تحمل درجه حرارت‌های کم توسط دام تحت تاثیر عوامل متعددی می‌باشد.

جدول ۱ در زیر اثرات انواع پوشش بدن دام در درجه حرارت‌های پایین را نشان می‌دهد دام‌ها نیز همانند انسان‌ها دمای واقعی را تحمل می‌کنند دمای واقعی بر اساس دو عامل دمای هوا و اثر سردی هوا مطرح می‌شود.

هوای خنک یا سرد نسبت به هوای راکد در همان درجه حرارت در هنگام عبور از کنار دام خیلی سریع حرارت بدن دام را می‌کاهد. اثرات سردی هوا در زیر و در جدول ۲ نشان داده شده است.

این جداول پوشش بدن دام را خشک و تمیز درنظر می‌گیرد. در صورتی‌که دام کثیف و یا خیس باشد اطلاعات مربوط به اثر باد کمتر تخمین زده می‌شود. در صورتی‌که گاوها تحت تاثیر باد یا انتخاب‌ها می‌باشد تطابق دام با دمای واقعی مهم می‌باشد و جهت اطمینان از حفظ دمای بدن و وزن توسط گاو بایستی تدابیر صحیحى اتخاذ شود.

بخش دیگر مطلب:
عوامل موثر بر توانایی دام برای مقابله با سرما

نکات مدیریتی جهت محدود نمودن اثرات تنش سرمایی

• شرایط آب و هوایی تحت نظارت قرار گیرد. نظارت بر دما و افزایش خوراک دو عامل مهم برای مقابله در برابر سردی هواست. گاوها در آخرین سه ماهه آبستنی و در هنگامی‌که دمای واقعی در حد پایینی است به تغذیه از غلات نیاز دارند.

• دام‌ها از وزش باد مصون نگه داشته شوند. باد به‌طور مشخصی دمای واقعی را کاهش می‌دهد و اثرات تنش سرمایی را بر روی دام افزایش می‌دهد.

• جایگاه گاوها دارای بستر مناسبی باشد. فراهم نمودن بستر مناسب برای دام تفاوت قابل توجهی در توانایی دام برای مقابله با تنش سرمایی ایجاد می‌کند.

• گاوها تمیز و خشک نگه داشته شوند. چنانچه پوشش بدن  دام خیس باشد این حالت به مقدار زیادی عایق بودن بدن را کاهش می‌دهد و گاوها در برابر تنش سرمایی حساس می‌شوند. همچنین در صورتی‌که پوشش بدن دام کثیف و به‌هم چسبیده باشد خاصیت عایق بودن پوشش بدن کاهش می‌یابد.

• خوراک اضافی برای دام فراهم شود. دام‌ها به مقدار زیادی از علوفه خشک و غلات تغذیه شوند. در صورتی‌که خوراک‌های مرطوب به دام خورانده می‌شود از این نکته اطمینان حاصل شود که آنها یخ‌زده نیستند.

• برای دام آب فراهم شود. از این نکته اطمینان حاصل شود که دام‌ها در تمامی اوقات به آب کافی دسترسی دارند. محدودیت آب مصرف خوراک را نیز دچار محدودیت می‌کند و دستیابی به انرژی موردنیاز را برای دام مشکل می‌سازد.

چنانچه آب آشامیدنی موجود در آبشخور منجمد شود و یا آب به مقدار زیادی سرد باشد این عوامل مقدار مصرف آب را به طور جدی کاهش می‌دهد. شرایط آب و هوایی را نمی‌توان کنترل نمود اما می‌توان با انجام نکات به طور دقیق و کامل اثرات سرما را بر روی دام کاهش داد.

این نکات هزینه‌ها را کاهش می‌دهند و کارآیی دام را از لحاظ تولید افزایش می‌دهند.