به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ در این نوشته راهی برای رام و دستی کردن یک پرنده ترسو را توضیح خواهیم داد، اما قبل از آن باید به پاسخ چند سوال متداول بپردازیم:
من یک پرنده دستی خریدم، پس چرا از من می‌ترسد؟
خرید یک پرنده دست‌پرورده لزوماً به این معنا نیست که با در دست گرفته شدن مشکلی نداشته باشد. اینکه شما را نوک نمی‌زد به این معنا نیست که از لمس و نوازش شدن خوشش می‌آید.
مانند هر حیوان دیگری ما باید به زبان بدن پرنده‌ها توجه کنیم، ممکن است بتوانید او را از قفس بیرون آورید اما او در دست شما از ترس خمیده شده و دنبال فرصتی برای فرار است.
آیا در تمام طول مدتی که در دستتان او را نگه می‌دارید دائم درحال لرزیدن است؟ اگر پرنده با قرار گرفتن در دستان شما مشکل داشته باشد، هربار که تلاش می‌کنید او را بردارید تجربه‌ای منفی را در او به‌وجود می‌آورید.
به‌محض اینکه پرنده شما یاد بگیرد که می‌تواند گاز بگیرد، متوجه خواهد شد که با گاز گرفتن می‌تواند این تجربه منفی را از خود دور کند.
اگر من مرتباً به پرنده‌ام دست بزنم آیا رام میشود؟
نه. اگر کسی به شما مشت بزند آیا شما دوست دارید بیشتر این کار را انجام دهد؟! مجبور کردن پرنده برای عادت کردن به چیزی، به‌ندرت موثر است، مگر اینکه زبان بدن پرنده را دانسته و هماهنگ با آن عمل کنید.
محدود و محصور شدن در دست، ترسناک‌ترین وضعیت برای پرنده است چراکه نمی‌تواند از اولین مکانیسم دفاعی خود که «پرواز» است استفاده کند.
اگر پرنده را به زور کنترل کرده و حرکت آنها را محدود کنیم، باعث خواهیم شد که انسان را باعنوان تجربه‌ای منفی به‌یاد بسپارند و این خلاف چیزی است که ما انتظار داریم.
ما می‌خواهیم به پرنده خود اطمینان دهیم که هر تجربه‌ای با ما برایشان مثبت و خوشایند خواهد بود، اینکه با ما امنیت و قدرت انتخاب دارند. می‌خواهیم آنها انتخاب کنند که با ما بمانند یا توسط ما نوازش شوند، یا نه.
دستی کردن پرندگان خانگی
این روشی است که برای رام کردن طوطی‌ها به‌کار می‌رود و ما از آن برای پرندگان خانگی وحشت‌زده استفاده می‌کنیم. این راه موثر بوده و جواب می‌دهد اما باید صبر و حوصله زیادی به‌خرج دهید.
هرگز عجله نکنید، وگرنه به نتیجه مثبتی نخواهید رسید.
برای من تقریباً دو هفته طول کشید تا از مرحله 1 به مرحله 2 برسم. مرحله 1؛ که وقتی به فاصله‌ی دو متری از قفس پرنده می‌رسیدم به سمت دیگری از قفس فرار می‌کرد و مرحله 2؛ که پرنده با خوشحالی از داخل قفسش به‌روی دست من می‌آمد.
اگر قبلا با به‌زور بیرون آوردن پرنده از قفس، او را ترسانده‌اید ممکن است مدت زمان بیشتری نیاز باشد تا آن تجربیات منفی را پاک کرده و به شما اعتماد کند.
برای کارایی بهتر این روش بهتر است فاصله امنیت پرنده خود را پیدا کنید، این بدان معنی است که بفهمید تا چه فاصله‌ای که به او نزدیک می‌شوید شروع میکند به ترسیدن از شما و پرواز کردن.
بنابراین برای پیدا کردن این فاصله آرام به او نزدیک شوید و ببینید تا چه فاصله ای از شما نمی‌ترسد و آرامش دارد.
گام اول
با آرامش و به‌آهستگی به قفس نزدیک شوید، با دستان خود حرکات نابجا و صدایی ناگهانی ایجاد نکرده و از تماس چشمی پرهیز کنید، چراکه تماس چشمی ممکن است شما را به‌عنوان یک شکارچی درنده نشان دهد.
در این مرحله بهتر است که قفس را به نقطه‌ای آرام و کم رفت‌وآمد خانه منتقل کرده و فقط برای آموزش و غذا دادن به او نزدیک شوید.
(نکته: دقت کنید در مراحل اولیه که پرنده اجازه ورود شما را به منطقه‌ی امن خود نمی‌دهد، می‌توانید آب و غذا را در همان مرز امن جایی روی میز قرار داده و درب قفس پرنده را باز بگذارید تا هنگام تنهایی از آنها استفاده کند.
یا از فرد دیگری بخواهید تا ظرف آب و غذایش را پر کند.)
به‌محض اینکه نشانه‌ای از ترس در پرنده مشاهده کردید همان جایی که هستید متوقف شوید، حال این علائم ترس چه چیزهایی هستند؟
ممکن است همانطور که روی چوب نشسته خودش را به عقب بکشد، برای دویدن یا پرواز کردن خیز بردارد، پای خود را از زیر پرهایش بیرون آورد، پرهایش را جمع کند و.... این حرکات همان‌هایی است که پرنده قبل از فرار کردن از خود بروز می‌دهد.
پس از دیدن هرکدام ازین نشانه‌ها در جای خود ایستاده و دیگر نزدیک نشوید.
مهمترین چیز اینست که قبل از فرار پرنده شما باید متوقف شوید. درغیر اینصورت شما به او می‌آموزید که برای فرار از شما پاداش خواهد گرفت. (یعنی دور شدن او از شما باعث دور شدن شما از او نیز میشود).
این چیزی نیست که شما می‌خواهید، بلکه باید اینگونه در ذهن بسپارد که وقتی آرامش خود را حفظ میکند ازطرف شما پاداش گرفته و فشاری که از ترس به او وارد شده کاهش می‌یابد.
گام دوم
در همان جایی که متوقف شده‌اید دقایقی بمانید تا پرنده نشانه‌های آرامش و رضایت را از خود نشان دهد. این نشانه‌ها چه هستند؟ پرنده به حالت طبیعی خود برمی‌گردد و علائم ترس محو می‌شوند، پرها دوباره پف می‌کنند، به‌راحتی پاهای خود را روی چوب قرار داده و درجای خود می‌نشیند و دیگر آماده‌ی فرار نیست.
گام سوم
هنگامی که متوجه آرامش پرنده شدید، برگردید و از او دور شوید، شما با این تمرین به او آموزش داده‌اید که فاصله‌ی امن خودش را با شما کم کند.
حال بگذارید برای شما توضیح دهم چگونه این آموزش رخ می‌دهد؟
به‌طور مثال پرنده‌ای به شما اجازه می‌دهد تا به فاصله یک متری از او برسید، یا اینکه فاصله امن پرنده یک متر است. بدین معنی که اگر به یک متری او تجاوز نکنید احساس امنیت میکند، اما اکنون متوجه میشود در یک متری‌اش هم اتفاقی نیفتاده، مورد آزار قرار نگرفته یا مجبور به فرار یا انجام کاری نمی‌شود.
در حقیقت پرنده با آرام شدن خود، شما را دور میکند. پرنده انتخاب داشته است (بماند یا فرار کند) و تصمیم درست اینست (ماندن و آرامش) که بخاطر انتخاب آن پاداش خواهد گرفت (چیزی که از آن میترسید دور شده و فشار استرس کاهش یافته است).
گام چهارم
تکرار، تکرارو تکرار! به‌تدریج با انجام این تمرین فاصله شما با پرنده کاهش می‌یابد، دقت کنید که این پروسه زمان‌بر خواهد بود و با تمرین و تکرار موفق خواهد بود.
به‌هیچ‌وجه اجازه ندهید پرنده از شما فرار کند، خیلی خوب دقت کنید که قبل از فرار کردن متوقف شوید، در غیر اینصورت باید مراحل را از اول انجام داده و فاصله را از او دورتر کنید.
ممکن است در شروع خیلی خوب به زبان بدن پرنده آشنا نبوده و در تمرین خود خطا کنید، اما کمکم به رفتارهای ترس در پرنده آشنا شده و تمرین به‌خوبی پیش خواهد رفت.
گام پنجم
هنگامی که فاصله آنقدر کم شد که به قفس پرنده رسیدید حال همین تمرین را با نزدیک کردن دست خود شروع کنید. یعنی ابتدا دست خود را بالا بیاورید و متوقف شوید تا پرنده آرام شود، سپس دست را پایین آورده و دور شوید، سپس دست خود را بالاتر آورده و تمرین را تکرار کنید.
هنگامی که به مرحله‌ای رسیدید که پرنده از وارد کردن دستتان به درون قفس نترسید خوردنی را در ظرف غذایش گذاشته و دور شوید. موفق شدید، اکنون پرنده شما نه تنها از شما نمی‌ترسد، بلکه با دیدن شما احساس خوشحالی میکند.
پس از گذراندن این مراحل و انجام این تمرینات به‌خوبی با رفتار پرنده خود آشنا شده و او نیز با شما دوست شده است، حال می‌توانید کمکم شروع به غذا دادن او از دست خود کرده تا جایی که با علاقه و مشتاقانه به‌روی دستتان بیاید.
منبع: thefacebeak
ترجمه: مهسا احمدزاده