به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ ایوبایوتیک‌ها (eubiotic) فرآورده‌هایی هستند که از آمیختن پروبایوتیک‌ها، پری‌بایوتیک‌ها، اسید‌های ارگانیک و روغن‌های ضروری (essential oils) به‌دست می‌آیند. اثر گذاری این فرآورده‌ها بیشتر بر پایه اثرات ضدمیکروبی آنها و تواناییشان در اصلاح فلور میکروبی دستگاه گوارش است.
عفونی‌ترین بیماری رایج در مرغ‌های مادر را می‌توان با انجام برنامه سختگیرانه بایوسکیوریتی (بهداشت همه جانبه) و کارهای پاکیزگی کنترل کرد. با این همه، باکتری سالمونلا، به‌ویژه سالمونلا انتریتیس، هنوز هم به‌صورت یک مشکل جدی، در صنعت مرغ مادر برجای مانده است.
مستقر شدن سالمونلا در دستگاه گوارش مرغ‌های مادر، به‌ویژه با سالمونلا انتریتیس، می‌تواند تأثیر منفی جدی روی سطح تولید تخم‌مرغ، و کیفیت تخم‌مرغ‌ها بگذارد.
باکتری سالمونلا انتریتیس، همچنین می‌تواند از راه روده، به دستگاه تولیدمثل مرغ مادر سرایت کند و از آنجا زرده و سفیده تخم‌مرغ را آلوده سازد و به تخم‌مرغ‌های در حال تولید (Oviduct) در اویداکت منتقل شود.
گذشته از آلودگی زرده تخم‌مرغ در دستگاه تولیدمثل، دستگاه گوارش جوجه‌های تازه هچ شده نیز ممکن است به‌وسیله این باکتری آلوده شود.
به همین سبب، اطمینان از این که جمعیت میکروبی دستگاه گوارش مرغ مادر (میکروبایوم) هم متوازن است، و هم دارای باکتریهای سودمند است، برای سلامت مرغ‌ها، کاری ضروری و حیاتی است، به‌ویژه در مرغ مادر که تأثیر آن در طول دوره زندگی آنها ادامه خواهدیافت.
مرغ‌های گوشتی
در گله‌های مرغ گوشتی، چهار روز نخست زندگی جوجه‌ها، بزرگ‌ترین عامل اثرگذار در عملکرد و سودآوری مرغداری است.
برای این که پیشرفت یک جمعیت میکروبی متنوع و متوازن در دستگاه گوارش جوجه‌های تازه هچ شده داشته باشیم باید جوجه‌ها از تخ‌ممرغهایی پدید آمده باشند که توازن باکتریایی دستگاه گوارش مرغ مادر به سود باکتریهای سودمند برقرار بوده باشد.
سودمندی عمده از برقراری توازن باکتریایی دستگاه گوارش این است که سلامتی این عضو مهم درونی مرغ تضمین شود و خطر التهاب به کمترین رسانده شود.
70درصد از سلول‌های ایمنی مرغ‌ها، در روده بسر می‌برند، که روی تندرستی عمومی مرغ‌ها و مصرف انرژی آنها اثر بسیار جدی می‌گذارد.
اسیدفرمیک تنها اسید ارگانیکی است که به‌عنوان خوراک ضدآلودگی باکتریایی بیماری‌زا در اروپا پذیرفته شده است، که می‌تواند روی دیگر باکتریهای بیماری‌زا، به جز سالمونلا، اثر بازدارندگی داشته باشد.
اگر اسیدفرمیک با یک پروبایوتیک، مانند اسیدپروپیونیک همراه شود، اثر هم‌افزایی (Synergistic) پدید می‌آورد.
پژوهشی که در دانشگاه سائوپولو در برزیل انجام شده است تأثیر جیرهای با افزودنی یک فرآورده ایووبایوتیکی (Eubiotic) روی کیفیت، باروری، و توانایی هچ شدن تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار آنها، اثر مثبت گذاشته است.
در این آزمایش 500 مرغ مادر گوشتی، در 25هفتگی، با گزینش تصادفی، در دو دسته شاهد و درمانی قرار داده شدند. گروه درمانی، همان جیره گروه شاهد را، به اضافه 2/5 کیلوگرم در هر تن خوراک، از یک افزودنی ایوبایوتیکی دریافت کردند.
در سن 45 هفتگی، مرغ‌های هر دو گروه تلقیح شدند و تخم‌مرغ آنها برای برآورد کیفیت، باروری، و قابل هچ بودن آنها، انکوباسیون شدند و نتایج به دست آمده نشان داد که هر سه عامل کیفی گروه درمانی از گروه شاهد بهتر است.
پرشمار شدن باکتریهای سودمند، مانند لاکتوباسیلوس‌ها نیز به کارآیی پروسه طبیعی روند هضم خوراک کمک می‌کند، و فعالیت آنزیم‌ها را از راه پایین نگه داشتن pH (اسیدی کردن محیط)، تقویت می‌نماید.
روشی که به سود پیشرفت باکتریهای سودمند عمل می‌کند می‌تواند کنترل باکتری‌هایی که در دستگاه گوارش مرغ به‌سر می‌برند و توان بیماری‌زایی دارند، مانند سالمونلا را آسان سازد، و از تراوش سالمونلا همراه با مدفوع مرغ بکاهد.
با این کار از خطر انتقال باکتری سالمونلا به زرده و آلوده شدن پوسته تخم‌مرغ با این باکتری کاسته می‌شود. همچنین خطر آلودگی جوجه‌های تازه هچ شده به این باکتری پایین‌تر می‌رود.
ایوبایوتیک‌ها همچنین هضم مواد را بهبود می‌بخشند که سبب افزایش عملکرد مرغ‌های مادر می‌شود.
افزودن یک فرآورده ایووبایوتیکی به جیره مرغ مادر می‌تواند به انجام برنامه بهداشتی همه جانبه (بایوسکیوریتی) مرغداری کمک کند، زیرا با کاستن از آلودگی‌های عفونت‌زاها، شدت آلودگی در مرغداری‌ها را می‌توان آسان‌تر کنترل کرد.
منبع: نیکوتک
نوشته Lucy Brimble و Dr. Emma Land
برگرفته از مجله مرغداری International Poultry Production